هر شغلی علاوه بر مهارت، به آمادگی روان‌شناسی هم نیاز دارد. مصداق این سخن در افرادی هویداست كه از نظر دیگران به جایگاه مهمی رسیده‌اند، اما ناگاه با احساس بدی از شغل خود دست می‌كشند و حتی خانه‌نشینی را انتخاب می‌كنند. در این گزارش با دکتر دلبر نیروشك، دكترای روان‌شناسی بالینی درباره شغل پرستاران، دغدغه‌های آنان و تیپ‌های شخصیتی مناسب این كار به گفت‌وگو پرداخته‌ایم.
پرستاران گاهی به دلیل شیفت‌هایی طولانی در شب یا روز با مشكل عدم مدیریت زمان رو‌به‌رو می‌شوند و در معرض افسردگی، پرخاشگری و بالا رفتن خطای شغلی قرار می‌گیرند. آنها تعداد بالایی از مرگ و میر را نظاره‌گرند كه به كاهش انرژی‌شان منجر می‌شود. برخی بیماران هم برخورد سازنده یا معمولی با پرستاران ندارند. جامعه نیز از آنان انتظار دارد تا همیشه كارهای انساندوستانه انجام دهند، گاه به در خواست پزشك یا بیمار مجبورند زیر بار وظایف غیرحرفه‌ای كه در حیطه شغلی آنان نیست، بروند و در شرایطی حتی انه گفتنب نیز غیر‌اخلاقی تلقی می‌شود كه در نهایت اختلال در سبك زندگی یا مسائل عاطفی را در پی دارد.
مهر استرس شغلی بر پرستاری
تحقیقات نشان داده است میزان استرس پرستاران از دیگر مشاغل پزشكی بالاتر است و برخی كارشناسان بر این باورند استرس شغلی پرستاری حتی از مشاغل صنعتی هم بیشتر است و به میزان زیادی دچار بیماری‌های روان‌تنی می‌شوند.
درگیر احساسات نشوید
آنان ابتدا باید یاد بگیرند مدیریت تفكیك احساسات خود را با بیماران بیاموزند. آنان روزهایی شاهد از دست دادن انسان‌ها هستند و این تعارض كه بالاخره ااین مسأله برای من ناراحت‌كننده است یا نه؟ب فرد را دچار تعارض و درگیری احساس می‌كند.
راه حل: تكنیك‌های ذهن‌آگاهی با تمرینات تنفسی به فردكمك می‌كند بتواند خودش را در لحظه، از شرایط موجود تفكیك كند. یعنی در لحظه منطق را روشن كند.
تمرینات تحلیلی كه بسته به فكر بیشتر است نیز كمك می‌كند فرد باور كند برای هر مشكلی راهكارهای مختلفی وجود دارد و می‌تواند از زوایای مختلف به آن نگاه كند و راه‌حل‌های خلاقانه برای حل مشكلات عاطفی یا مشكل بیماران را بیابد.
مادرانه نشوید
مهارت‌های ارتباطی باید به‌درستی شناخته شوند. گاهی پرستاران دچار تعارض نقش می‌شوند و تصور می‌كنند باید مراقب همه باشند و به اصطلاح مادرانه رفتار می‌كنند. قرار نیست چیزی را فدای چیزی كنیم. گاهی پرستاران معتقدند ایثار می‌كنند. این باور از لحاظ اخلاق حرفه‌ای، غلط است و باعث آسیب به خود می‌شود. آنان باید در محیط شغلی با آگاهی انرژی خود را بین بیماران، برای خود و خانواده‌شان تقسیم كنند.
اعتماد به نفس را بالا ببرید
ااعضای خانواده به من بها نمی‌دهند، اما بیمار در اینجا به من نیازمند استب. گاهی عزت نفس پرستاران از بیماران نشأت می‌گیرد كه در این صورت نیاز است روی اعتماد به نفس خود كار كنند. پرستاران نباید احساس دیده شدن را در بیماران جست‌وجو كنند. آنان باید دامنه ارتباطی با همكار، پزشك، بیمار، سر شیفت و داروخانه را كه بسیار گسترده است به‌درستی برای خودشان تعریف كنند و مهارت ارتباطی با هر تیپی را با رعایت حریم دارا بوده و پیوسته خود مراقبتی فعال داشته باشند.
پرخاشگری نكنید
گاهی پرستاران در محیط كار یا خانه پرخاشگر می‌شوند و معتقدند جدی هستند. در حالی كه پرخاشگری برخلاف قاطعیت با استرس برای فرد همراه است و این دو مقوله جدا هستند.
برای حل این مشكل، تنفس كمك می‌كند فرد بتواند با آگاهی به كنترل خود برسد. برای این كار از تنفس دیافراگمی كمك بگیرید. به این صورت كه نفس را با بینی می‌گیریم، یك دو سه می‌شماریم و نفس را نگه می‌داریم و هوا را از دهان بیرون می‌دهیم. طوری كه احساس كنیم شكم مثل بادكنك پر و خالی می‌شود.
این تمرین به متمركز و منسجم بودن احساس فرد كمك می‌كند. تعداد دفعات: سه بار صبح، سه بار عصر و سه بار شب.
پرستاری به تیپ‌تان نمی‌آید !
تیپ احساسی: ابرای ایثار آماده‌ام.
اگر مدیریت شرایط را یاد بگیرند، بهترین گزینه برای این كار هستند كه قادرند از كار لذت ببرند. آنان آمده‌اند تا پای جان خدمت كنند. البته اگر به‌درستی خود را مدیریت نكنند، مدام از آنان سوءاستفاده اخلاقی و رفتاری می‌شود. نه گفتن برایشان سخت است و این نقطه ضعف‌شان است.
تیپ ذهنی: ااجازه بدهید تا بپرسم در صورتی كه مقدور بود انجام می‌دهم.
كاملا عقل را از احساس جدا و براساس شرح وظایف خود كار می‌كنند. او با منطق كار می‌كند و اواگذاری وظایف غیر‌حرفه‌ایب را به‌درستی می‌داند.
تیپ حركتی: احرف حرف من است و تو باید گوش دهی.
گزینه خوبی برای این كار نیستند. این افراد پرخاشگرند و به مریض به عنوان مالكیت نگاه می‌كنند. چنین اشخاصی تا زمانی كه نتیجه نگیرند، ول نمی‌كنند، اما ارتباط‌شان بسیار جدی است و دلسوزی را قایم می‌كنند.
نكته آخر:
همه افراد این ویژگی‌ها را دارند، اما در تعدادی افراد برخی ویژگی‌ها بیشتر و بعضی دیگر كمتر است. اگر تیپ مناسب را ندارید به این مفهوم نیست كه شغل خود را تغییر دهید. فقط باید سعی كنید با شناخت و آموزش به‌درستی كارهای خود را ادامه دهید.
جام جم
