پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : انتخاب وزیر علوم همواره مناقشه‌برانگیز است. دولت‌های نزدیک به اصولگرایان با نیروهای دانشجویی و اعضای هیئت علمی بدنه وزارت علوم مشکل دارند، و وزرای دولت‌های نزدیک به جریان اصلاح‌طلبی با قدرت سیاسی بیرون از دولت و جریان‌های اصولگرای دارای قدرت و مستقر در مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی و سایر نهادهایی که آشکار و پنهان بر دانشگاه‌ها مؤثرند. هر دو مناقشه نفس‌گیر و ضایع‌کننده انرژی وزرای علوم است. خواه این مناقشه بین وزیر علوم محمود احمدی‌نژاد و بدنه دانشگاهی باشد؛ خواه میان رضا فرجی‌دانا و ساختار قدرت اصولگرایان شکل گیرد و به استیضاح ایشان بینجامد؛ در هر دو حالت نظام علمی زیان خواهد کرد. این مناقشه در کوتاه‌مدت پایان ندارد.
سیدضیا هاشمی سرپرست فعلی وزارت علوم که امید می‌رود به عنوان گزینه نهایی نیز به مجلس معرفی شود، وقتی وزیری موفق خواهد بود که این مناقشه را تعدیل کند. اعتمادسازی کردن برای هر دو سوی این مناقشه کار ساده‌ای نیست. قدرت سیاسی که هنوز خاطره‌های ناخوشایندی از سال‌های 78 و 88 با خود دارد، به دانشگاه با دیده تردید می‌نگرد؛ و نیروهای نظام علمی نیز خاطره تندروی‌ها، اخراج استادان، گزینش‌های سلیقه‌ای و تصمیم‌های نابودکننده کیفیت آموزش عالی را به یاد دارند و آمیخته شدن دانشگاه با سیاست به افراطی‌ترین شکل آن‌را از یاد نبرده‌اند. وزارت علوم به وزیری برای دوران «گذار اعتدالی» نیازمند است که دیوار بی‌اعتمادهای دو طرف به یکدیگر را اندک اندک کوتاه کند.
این مشی اعتدالی اما همه آن چیزی نیست که وزیر علوم باید به آن پایبند باشد. نظام دانشگاهی از مسائل زیر نیز رنج می‌برد و سیدضیا هاشمی باید برای اصلاح آن‌ها نیز برنامه داشته باشد:
به محاق رفتن و نزول شدید کیفیت آموزش که پی‌آمد فقدان شیوه‌های کارآمد ارزیابی اساتید، تأکید زیاد بر پژوهش (بخوانید مقاله‌نویسی)، توده‌ای و انبوه شدن ورود دانشجو، و شیوه‌های ناکارآمد گزینش اساتید است.
صوری و بی‌کیفیت شدن تولیدات علمی و انتشار آن‌ها در قالب مقالات.
نظام ارتقای نامتوازن که خروجی آن نشان‌دهنده ناکارآمدی‌های آن است. وقتی دانشجو شاهد تغییر کیفی استاد – قبل و بعد از ارتقا – نیست، یعنی تغییری در استاد حاصل نشده است.
شیوه ناکارآمد و مناقشه‌برانگیز انتخاب رؤسای دانشگاه‌ها.
ناکارآمدی نظام سیاست‌گذاری علم و فناوری، بالاخص آن‌چه در شورای عتف می‌گذرد و معلوم نیست خروجی آن برای نظام علمی در کشور چیست.
تعیین تکلیف میراث به‌جا مانده از دوران گسترش بی‌قواره دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی.
اقدام برای متناسب‌سازی آموزش‌های دانشگاهی با نیازمندی‌های بازار کار، و بروز جامعه دانشگاهی بی‌مهارت.
اصلاح نظام گزینش اساتید برای عضویت در هیئت علمی دانشگاه‌ها و مداخلات سلیقه‌ای و سیاسی در این امر.
ساماندهی ارتباطات دانشگاه، جامعه و بازار و افزایش نقش‌آفرینی دانشگاه در نظام اجتماعی و ایفای مسئولیت اجتماعی دانشگاه.
سامان دادن به ارتباطات دانشگاه مسئول مشارکت‌جو با قدرت سیاسی بی‌اعتماد به نیروی اجتماعی و سیاسی دانشگاه.
مقابله با مداخلات اثرگذار نیروهای سیاسی خارج از دانشگاه در سازوکارهای علمی و اداری دانشگاه‌ها
سیدضیا هاشمی راه سختی پیش رو دارد، اما او با تربیت ذهنی برآمده از علوم اجتماعی، سابقه فعالیت و همکاری با گروه‌های دانشجویی، بدون خودبرتربینی‌های برخی دانش‌آموختگان فنی، مهندسی، پزشکی و علوم پایه؛ می‌تواند مسیری تازه در سیاست‌گذاری علمی کشور باز کند. موفقیت آتی سیدضیا هاشمی به میزان مشی اعتدالی و اعتمادساز او در اداره سیاسی وزارت علوم، و اصلاحات سیاستی عمیق و درست در نظام علمی و دانشگاهی بستگی دارد. راهی که او در پیش دارد سخت است، اما این راه پیمودنی است. راهی که از ابتدا با انباشته مطالبات پاسخ‌داده‌نشده ناشی از عدم انتخاب گزینه شایسته‌ای نظیر رضا فرجی دانا، پر از موانع است.
