پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : در یکی از حساس‌ترین دوره‌های دیپلماسی ایران، جمع دیپلماتها و کارگزاران سیاست خارجی به دیدار رهبر معظم انقلاب رفتند. همنشینی دیپلماتها و مرجع عالی نظام امری معمول است که در فصلی از سال انجام می‌شود اما نشست روز یکشنبه را به دلایلی می‌توان خارج از این رسم و قاعده دانست. نشست دیپلماتها با رهبری در برهه ای از زمان رخ می‌دهد که تیم سیاست خارجی روحانی، مأموریتی خطیر را به نقطه پایانی رسانده و همزمان، مأموریتی دیگر را کلید زده است. مأموریت اول، مأموریت حل مناقشه هسته‌ای بود که بیش از دو سال زمان و ده‌ها جلسه پای آن صرف شد و بدرستی در زبان دیپلماتها «پرونده قرن» نام گرفت اما مأموریت دوم که همین هفته، گام اول آن در مذاکره ایران با روسیه، امریکا، اروپا، عربستان و ترکیه در وین برداشته شد، مأموریتی برای توقف خونین‌ترین نزاع خاورمیانه و تراژدی جنگ و آوارگی در سوریه است. به این ترتیب همنشینی دیروز دیپلماتها با مقام اول نظام از نوع دیگری بود. رهبر معظم انقلاب در این نشست دو مفهوم آشنای «اصول و تاکتیک» در عرصه دیپلماسی را تشریح کردند و اینکه در میدان عمل چگونه سفرا و مجریان از هنر ابتکار و تاکتیک برای پیشبرد و تثبیت اصول بهره بگیرند.
سخن رهبری پس از بیان اصول و مبانی دیپلماسی جمهوری اسلامی دو جنبه روشن پیدا کرد، جنبه‌ای که در آن ایشان قضاوت و ارزیابی خویش درباره شخص وزیر و تیم دیپلماسی روحانی را اظهار کردند و جنبه‌ای دیگر که در آن خط خطوط کار دیپلماتها در بحران‌های منطقه‌ای بویژه بحران سوریه را ترسیم کردند.
اتفاق مهم اما در نشست دیروز آنجا رقم خورد که رهبری با صریح ترین بیان موضع خویش را درباره ظریف و تیم دیپلماتها بیان کردند. حمایت دیروز رهبری از تیم دیپلماسی را می‌بایست خط بطلانی بر تبلیغات طولانی و دامنه‌دار جبهه مخالفان دولت اعتدال به حساب آورد به حکم این استنادات:
اول، رهبری دیپلماتها و شخص ظریف را با وصف «تدین و انقلابی بودن» ستودند؛ اوصافی که در قاموس جمهوری اسلامی والاترین منزلت به حساب می‌آید. ناگفته پیداست انقلابی بودن و متدین بودن در تراز نگاه رهبر معظم انقلاب عمق پایبندی یک مدیر و دولتمرد به آرمان های نظام را نشان می‌دهد. جالب اینجاست که طی ماههای اخیر محور و مدار حرکت تندروها همانا زیر سؤال بردن روحیه و منش انقلابی دیپلماتها بود. تندروها به سیاق گذشته در کارزار برجام ردای انقلابی‌گری بر تن کرده و تیم دیپلماتها را در معرض اتهام عدول از اصول و ارزش‌ها قرار دادند. اکنون که مرجع عالی نظام، تدین را مهم‌ترین نقطه قوت آقای ظریف خوانده و تصریح می‌کنند «بنده مکرر برای شما عزیزان دعا می‌کنم.» می‌توان با اطمینان گفت پروژه متهم‌سازی دیپلماسی روحانی به بن‌بست رسیده است. زیرا دیگر نمی‌توان دیپلمات‌هایی که رهبری آنها را «نمایندگان، سربازان و خدمتگزاران این اصول و آرمان‌ها» می‌نامد، به دلسپردگی به خارج یا نفوذپذیری در مقابل بیگانه متهم کرد. البته رهبر معظم انقلاب پیش از این در گرماگرم مذاکرات ژنو مراتب اعتماد خویش به تیم دیپلماسی روحانی را ابراز کرده و آنها را فرزندان انقلابی، افرادی دلسوز و متعهد و معتمد لقب داده بودند، اما متأسفانه چرخه نزاع سیاسی بعد از برجام به سمتی رفت که تندروها این بذر بدبینی را در فضای افکار عمومی افکندند که گویی تیم دیپلماتها در مرحله تنظیم و امضای توافق وین، خط قرمزها را زیر پا گذاشته است. کار به آنجا رسید که آنها در حرکتی خطرناک مدعی شدند که ظریف و دوستانش راهی خلاف میل و منویات رهبری را پیش گرفته‌اند.
دوم، جریان مخالف دولت تنور مناقشه بر سر برجام را هنوز داغ نگه داشته است؛ هنوز توپخانه تبلیغاتی آنها از روزنامه‌ها گرفته تا آنتن تلویزیون، توافق هسته‌ای را آماج حمله قرار می‌دهد. حتی بعد از اجرای برجام در عرصه اقتصاد، تندباد مخالفت آنها با حضور سرمایه‌گذاران و هیأت‌های خارجی فروکش نکرد.
از همین منظر انتظار می‌رود با بیانات صریح رهبر معظم انقلاب، موج کارشکنی‌ها و جنجال‌ها قدری فروکش کند. بدون شک بعد از این، مشروعیت رفتار همه کسانی که با ادعای ولایتمداری در کار دیپلماتها تردید می‌افکنند زیر سؤال خواهد رفت زیرا رهبری به روشنی در ارزیابی کار وزارت خارجه از یک توفیق و موفقیت تیم در آزمون نخست سخن به میان آوردند. ناظران داخل و خارج حول این نکته اتفاق نظر دارند که دیپلماسی روحانی هنوز با مخالفان و موانعی روبه‌رو است که بی پشتوانه حمایت رهبری عبور از این سد مخالفت‌ها ممکن نیست. سخنان دیروز رهبری را از این منظر باید تزریق انرژی امید و اعتماد به کالبد دیپلماسی به حساب آورد، آن هم در مأموریت خطیری که این بار ظریف و همکارانش در مسیر صلح و مصالحه در سوریه آغاز کرده‌اند؛ مأموریتی که در آن ایران نه تنها با صف قدرت‌های امریکایی و اروپایی روبه‌روست بلکه حریفان دوآتشه‌ای مثل عربستان و ترکیه را پیش رو دارد.
*محمد نوری/ایران
