مذاکرات ایران و 1+5 وارد "فاز دشوار" خود شده است/ آمریکا هرچه سریعتر تحریم‌ها را لغو کند

هفته نامه نیشن امریکا در مقاله ای با اشاره به مذاکرات هسته ای اخیر در وین نوشت مذاکرات ایران و 1+5 وارد مرحله دشواری شده است.

به گزارش انتخاب، هفته نامه نیشن مقاله ای به قلم دبیر خود "باب دریفوس" روزنامه نگار پژوهشی و کارشناس سیاست خارجی در خصوص دور چهارم مذاکرات  هسته ای در وین، منتشر کرده است.

دبیر هفته نامه نیشن معتقد است مذاکرات وارد فاز دشواری شده  که در این مقطع  بدبینی را می توان تشخیص داد.

او به طرف امریکایی توصیه کرده تا دیر نشده و ایران از مذاکره دلسرد نشده، هر چه سریعتر در خصوص لغو تحریم‌ها اقدام کند.

 با توجه به اظهارات مقامات وزارت امور خارجه ایالات متحده امریکا  که هدایت هیئت امریکایی در مذاکرات گروه 1+5 با ایران را بر عهده دارند- آخرین دورمذاکرات در هفته گذشته و مذاکرات بعدی که برای 16-20 ژوئن برنامه ریزی شده - پی بردن به بدبینی خزنده سخت نیست. اما اشتباه است که نتیجه بگیریم این مذاکرات –که روزجمعه با برگزاری نشست سه ساعته دو جانبه مین ایالات متحده و ایران به پایان رسید – موفقیت آمیز نخواهد بود ، اگرهم این مذاکرات تا  ضرب الاجل خود خواسته20 ژوئیه نتیجه ندهد پس از فرصت  تمدید شده شش ماهه ای که در چارچوب مذاکرات تعیین شده است، موفق خواهد شد. آنچه بیش از هر چیزی مورد نیاز است، صبر همراه با تلاش برای عقب راندن منفی‌باف‌ها ، هوچیگران و نو محافظه کاران ،لابی اسرائیل و متحدان آن، و دیگران ، از جمله توپ های مخرب( اخلالگران) کنگره است .

جواد ظریف ، وزیر امور خارجه ایران ، پس از آخرین دور مذاکرات گفت: "توافق امکان پذیر است. اما توهمات باید از بین بروند. نباید فرصت دوباره از دست برود. "
لورا روزن ، در المانیتور ، دیدگاه های وزارت امور خارجه امریکا در مورد مذاکرات تازه به پایان رسیده را اینطور بیان می کند:
یک مقام ارشد سابق ایالات متحده ، جمعه به المانیتور گفت " این جلسه ' شوک دشنه 'بود ".
این مقام سابق امریکا گفت:" اختلافات قابل توجهی در مورد این که ایران مجاز است چه تعداد سانتریفیوژ داشته باشد تا " نیازهای عملی برای انرژی هسته ای و تحقیقات هسته ای" خود را رفع کند، و همچنین اختلافات قابل توجه و مهمی در مورد طول مدت توافقنامه و سرعت و دامنه لغو تحریم هایی که در توافقنامه نهایی می‌آید،همچنان باقی است." حوزه های دیگر ، مانند ابعاد احتمالی نظامی تحقیقات هسته ای سابق ایران، نیز مشکل ساز است. "

این مقام سابق آمریکا عنوان کرد: " بنابراین، مذاکره کنندگان ظاهرا احساس کردند که به جای اینکه این اختلافات را در بیانیه ای نهایی پس از جلسه شرح دهند، به پایتختهای خود برگردند  تا در مورد اینکه چگونه بر این اختلافات فایق آیند با رهبران خود مشورت کنند". باید دید آیا این امر امکان پذیر است، اما به نظر می رسد هر دوطرف هنوز هم متعهد به غلبه بر اختلافات موجود هستند. "

هفته گذشته یک مقام ارشد وزارت امور خارجه گفت : مذاکره های این هفته مفید بوده اند ، اما گاهی اوقات هم مشکل بوده اند،که آنها(شرکت کنندگان) خبر داشتند، ما می دانستیم مذاکرات مشکل خواهد بود . ما این را بارها درطول این فرایند گفته ایم ، که این مذاکرات مشکل خواهد بود. ما تازه در آغاز فرایندتدوین پیش نویس هستیم ، و ما باید راه مهمی را طی کنیم. شکاف های قابل توجهیوجود دارد. این ها مسائل پیچیده ای هستند .همانطور که ما گفته ایم ، اگر حل این مسئله آسان بود ، مدت ها پیش انجام شده بود. رک و راست ، این یک روند بسیار کند و دشوار است، و ما نگران وقت اندک باقی مانده هستیم. اما اجازه دهید من صریح بگویم: ما اعتقاد داریم که ما هنوز هم می توانیمآن را انجام دهیم . مهم است که به یاد داشته باشید که ما در آغازراه هستیم ، و همه طرف هایی که دور میز مذاکره صحبت می کنند همگی جدی هستند. اما همانطورکههمیشه گفته ایم ،ما هنوز نمی دانیم، آیا ما قادر خواهیم بود در پایان این مذاکرات بهتوافقنامه جامعی برسیم .در هر مذاکره روزهای خوب و روزهای بد وجود دارد، و فراز و فرود هایی وجوددارد. این لحظه ،لحظه دشواری بزرگ بود، اما (این دشواری )کاملا غیر منتظره نبود.

تا به حال، خوش بینی زیادی در مورد این دور از مذاکرات وجود داشت، و هنوز هم به نظر می رسد با وجود مشکلات مطرح شده توسط هیئت آمریکایی، احتمالا قراردادی منعقد خواهد شد. آنها مبانی و اصول ویژه ای را مورد ملاحظه قرار می دهند  و تلاش دارند ، بند به بند، قرارداد دقیقی را بنویسند که به طیف گسترده ای از مسائل میپردازد . و هر دو طرف توافق دارند که تا وقتی که همه مسائل ، کوچک و بزرگ، حل‌وفصل نشود، هیچ توافقنامه ای وجود نخواهد داشت .به عبارت دیگر ، هیچ گونه توافق منصفانه ای وجود نخواهد داشت. به نظر می‌رسد بزرگترین نقطه بغرنج و مشکل ساز این است که به عنوان جزئی از قرارداد نهایی، برنامه غنی سازی ایران دقیقا چه میزان خواهد بود ،یعنی ایران قادر خواهد بود چه تعداد، و چه نوع سانتریفیوژ به چرخش درآورد، و چه مقداراورانیوم کم غنی شده برای اهداف غیرنظامی تولید کند. (البته، مسائل زیاد دیگری هم وجود دارد ، از جمله راکتور آب سنگین اراک ، برنامه های موشکی و نظامی مرتبط ایران، و مسائل بسیار دیگر ).

جیم والش، استاد موسسه فناوری ماساچوست(MIT ) و کارشناس کنترل تسلیحات که مدت طولانی است که در مسئله ایران فعالیت می کند ، در واکنش به مذاکرات هفته گذشته گفت : من فکر می‌کنم بیشتر بحث ها در ایالات متحده- در مورد این که  چه چیزی موردنیازاست ،  حداقل و حداکثر چیست ، تعداد سانتریفیوژها ، واحدهای کاری مجزا-هرطور که حساب کنید، بیشتر این بحث به وسیله مسئله بریک آوت "گریز هسته ای"شکل گرفته است . و من از بحث مان در مورد آن ناراحتم. گریز مسئله مهمی است، هرتوافقی را باید به از نظر نگاه به خطر گریز هسته ای ارزیابی کرد ، اما گریز هسته ای فقط یک مسئله از میان مسائل بسیاری است ، و به نظر می رسد بخش زیادی از بحث ها در مورد گریز هسته ای بسیار نقص دار و غیر تاریخی است.

همانطور که والش اشاره می کند، " گریز هسته ای " یعنی- حداقل از دیدگاه ایالات متحده - توانایی ایران در ترکیب مقدار کافی مواد بسیارغنی شده برای ساخت یکبمب ، بدون درنظر گرفتن این که آیا ایران می تواند بمب هسته ای  و ابزار ساخت آن را تولید کند یا نه ، هر دو پروژه ها را به چالش می کشند. ( تا کنون، ایران هیچ یکاز آنها را انجام نداده است : هیچ اورانیومی با درجه تسلیحاتی ، هیچ کلاهک هسته ای نساخته و ابزار ساخت آن را ندارد)

همانطور که والش اشاره می کند:
گریز هسته ای در سیستم بین المللی بسیار نادر است و تعریفی است که خود نقص دارد.هیچ کشور که من می دانم وجود دارد ، تا آنجایی من ،به عنوان کسی که در موردتصمیم گیری هسته ای مطالعه می کنم ، می دانم هیچ کشور در تاریخ عصر هسته ایوجود ندارد  که با هدف تولید مواد ارزشمند یک بمب، گریز هسته ای نداشته است. ...آیا ایران شبیه یک کاندیدای خوب برای گریز هسته ای است، زمانی که شما تاریخچه این برنامه نگاه کنید، آیا ایران کاندیدای خوبی است ؟ و من فکر می کنم جواب این است : نه واقعا .

روزنامه هوچیگر واشنگتن پست، در سرمقاله خود ، از بدبینی لذت میبرد. به نظر می رسد واشنگتن پست از این ادعا شادمان به نظر می رسد که حسن روحانی رئیس جمهور ایران به شدت نیاز به یک توافقنامه دارد ، و می گوید رئیس جمهور اوباما میتواند مذاکرات به تاخیر بیندازد، حتی  شش ماه دیگر به مذاکرات بیفزاید، تا فشار بر روحانی را بالا ببرد .

واشنگتن پست می‌نویسد:
این که آیا می توان از این اختلافات به عنوان اهرمی برای کسب امتیازات بزرگ ازایران برای یک توافقنامه قابل اجرا استفاده کرد یا نه محل حدس و گمان همه است.اگر چه مذاکرات این هفته نشانه بدی بود.

یک مقام ارشد آمریکا گفت: " ما نمی دانیم که آیا ایران قادر خواهد بود تصمیم های دشواری را که باید اتخاذ کند، بگیرد یا نه. "

و  واشنگتن پست می‌افزاید:
اعضای کنگره ، مخالف قرارداد می توانند برای جلوگیری از حصول توافق در کنار مخالفان ایرانی، تلاش کنند :
در پایان هرگونه امتیاز داده شده توسط دولت اوباما به شدت چک خواهد شد : اگرکنگره و یا اسرائیل ناراضی باشند ، آنها قادر خواهند بود توافق را ملغی کنند .همچنین مخالفان ایرانی هم حرف‌هایی خواهند داشت. با توجه به وجود چالشی بر سر راه مصالحه ای که مخالفان ایرانی و سناتورها را راضی کند،  به نظر می رسد خوشبینی جایگاهی ندارد.

این یک نوع "سیاست قبول مخاطره"است که در دیپلماسی بین المللی نامناسب است، و به نظر می رسد واشنگتن پست تقریبا مشتاق است مذاکرات شکست بخورد.

یکی دیگر از نقاط بغرنج ،شبکه  تحریم های اقتصادی است که بر ایران تحمیل شده است . حامیان تحریم ها با این توهم کار می کنند که مشکلاتی آنها بر اقتصاد ایران تحمیل کرده اند ایران را وادار خواهد کرد تن به قراردادی بدهد که منافع ملی اساسی خود را کنار بگذارد، از جمله آنچه که تهران می‌گوید حق اساسی خود می داند در خاک خود غنی سازی اورانیوم را انجام دهد . تحریم ها ایران را مجبور نخواهند کرد  قراردادی امضا کند که برخلاف منافعش باشد و در هر صورت هیچ مقامی در ایران نمی تواند آن منافع را تسلیم کند. متاسفانه تاکنون ، ایالات متحده دراظهارات عمومی خود  تمایلی نداشته است که بگوید به عنوان جزئی ازتوافقنامه تحریمها چگونه کاهش، چشم پوشی و در نهایت لغو خواهد شد، و یا ممکن است چه مدت طول بکشد.

همانطور که تریتا پارسی ، رئیس شورای ملی ایرانیان آمریکایی ( NIAC ) ، هفته گذشته در یک کنفرانس تلفنی عنوان کرد:
مذاکرات بر سر مسئله هسته‌ای مسئله اصلی کل ریاست جمهوری روحانی است .اگر این مذاکرات شکست بخورد، و اگر به این دلیل شکست بخورد که جامعه جهانی میگوید ایران نمی تواند با توافق کنار بیاید و ایران به اندازه کافی انعطاف پذیر نیست.

و من فکر می کنم این جایی است که یکی از مشکلات لغو تحریم ها مطرح می شود، به این معنا که ایرانیان تاکنون یا از لغو تحریم ها عملا بهره مند نشده اند یا این که اساسا خیلی دیر انجام شده است به طوری که رژیم تحریم ها بانک ها را از شرکت در هرگونه معاملات با ایران ، حتی معاملات مجاز ترسانده اند.... اگر این جنگ روانی تحریم‌ها فرو نپاشد و یا به میزان و یا سرعتی که دولت مایل است کاهش نیابد ، و ایرانیان از مزایای قرارداد سریعتر از حال حاضر بهره نبرند ، آن وقت من نگرانخواهم شد که عایق های سیاسی ( موافقت سیاسی )مذاکرات که در ایران وجود دارد از هم می پاشد و این می تواند بسیار بد باشد. این اساسا بدان معنی است که طرف ایالات متحده دیگر نمی داند که آنها در حال مذاکره با گروهی هستند که می تواند توافق کند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه طرف ایرانی هم از آخرین دور مذاکرات ابراز ناامیدی کرده است:
یک منبع نزدیک به هیات ایرانی در وین  اعلام کرد که"غرب باید دست از زیاده خواهی بردارد. "

این منبع می افزاید:"ما انتظار داشتیم طرف غربی واقع بین تر باشد اما به نظر می رسدکه هنوزاین نیست"