جاوید قربان‌اوغلی، دیپلمات بازنشسته می گوید آمریکا عمیقا مایل است که مسئله‌ی ایران از طریق دیپلماسی حل شود و شرایط برای اعمال گزینه‌های دیگر از جمله گزینه نظامی اصلا فراهم نیست. متحدان آمریکا نیز این مسئله را می دانند. موضوع آزادسازی منابع می‌تواند اولین پله برای یک نوع اعتمادسازی باشد، مشروط به اینکه حادثه دستگیری دوتابعیتی‌ها تکرار نشود.
جاوید قربان‌اوغلی، دیپلمات بازنشسته، درباره توافق اخیر بر سر آزادسازی زندانی‌ها به «انتخاب» گفت: مسئله اقداماتی که آمریکایی‌ها در خلیج فارس شروع کرده‌اند با موضوع آزادسازی زندانی‌ها متفاوت است. مسئله آزادی زندانی‌های دو تابعیتی از اولویت های تیم سیاست خارجی بایدن بود و از چند سال قبل هم پیگری می شد. این طرح همواره با موانعی رو به رو می شد. مثلا اختلاف در مورد استفاده از پول‌های آزاد شده و یا ایرانی‌هایی که در آمریکا زندانی بودند، در آخر هم بحث دستگیری‌های جدید آمریکایی‌ها در خاورمیانه که دریکسال و نیم گذشته با وساطت کشورهای منطقه در حال حل شدن بود.
وی در ادامه درباره تلاش آمریکایی‌ها برای حل این پرونده اشاره کرد: علت توجه تیم بایدن به این موضوع این است که بایدن و تیم او در آستانه انتخابات به این دستاورد نیاز دارد. در تمام موارد مشابه کشورهای مختلف توانسته بودند که زندانی‌های خود را آزاد کنند اما بایدن نتوانسته بود. با توجه به اینکه بایدن دستاورد سیاست خارجی خاصی نداشته است، با توجیه حمایت از شهروندان آمریکایی تلاش می‌کرد که این زندانی‌ها آزاد شوند. تقریبا تمام تحلیل‌ها به این سمت و سو می‌رود که برنده این داستان ایران است، چون ایران منابع مالی‌اش را آزاد کرده است و در شرایط وخیم اقتصادی این منابع بسیار مهم بود.
او افزود: این اتفاق دیر یا زود می‌افتاد، بحث چانه زنی بر سر توزیع منابع بود. اختلاف بر سر مصارف پول‌های آزاد شده نیز یکی از مواردی بود که در چانه‌زنی‌ها این اتفاق را به تعویق می‌انداخت.
وی در ادامه درباره تبدیل شدن توافق فعلی به پایه‌ای برای توافق بعدی گفت: از منظر دیپلماسی هر اقدام اینگونه‌ای خود به خود یک پله برای توافقات بعدی است؛ اما لزوما به معنای تحقق توافق بعدی نیست. هرکدام از این موضوعات لوازم خود را می‌خواهد. مثلا در بحث امنیت کشتی‌رانی در خلیج فارس، این موضوع متفاوت است. ایران یک شرایطی در خلیج فارس دارد، آمریکایی‌ها بر اساس آن معاهدات بین المللی و کشتی‌رانی تفسیر دیگری دارند، ایران هم می‌خواهد قدرتنمایی کند. موضوع اصلی که برجام است، با توجه به تحولاتی که در اوکراین رخ داده و ایران هنوز هم به شدت درگیر اوکراین است، از سوی دیگر به دلیل اینکه آمریکایی‌ها الان در آستانه انتخابات هستند و هرگونه مذاکرات با کشورهای طرف جنگ برای آن‌ها سخت است. تبلیغات بین المللی علیه ایران بسیار سنگین است و مذاکره رو در رو با ایران را با مشکل مواجه می‌کند. چنانچه بگوییم این توافق در برجام هم پیشرفت خواهد داشت یا خیر پاسخ آن منفی است مگر اینکه اتفاق خاصی رخ دهد. اما هیچ عزم جدی از جانب ایران برای گفتگو رو در رو نمی‌بینیم.
جاوید قربان‌اوغلی درباره اهمیت مذاکرات رو در رو گفت: مذاکرات رو در رو به این معنا نیست که شما آن را علنی کنید. خیلی از مذاکرات در فضای پنهان صورت می گیرد و چون طولانی و زمان بر است تا زمان رسیدن به یک نقطه قابل اتکا می‌توان آنرا پنهان نگه داشت. آمریکا عمیقا مایل است که مسئله‌ی ایران از طریق دیپلماسی حل شود و شرایط برای اعمال گزینه‌های دیگر از جمله گزینه نظامی اصلا فراهم نیست. متحدان آمریکا نیز این مسئله را می دانند. موضوع آزادسازی منابع می‌تواند اولین پله برای یک نوع اعتمادسازی باشد، مشروط به اینکه حادثه دستگیری دوتابعیتی‌ها تکرار نشود.
