آژانس فضایی اروپا تخمین می‌زند که در میان ۱۰ هزار فضاپیمای موجود در فضا، حداقل ۲ هزار فضاپیما از کار افتاده باشند. این آژانس قصد دارد در طرحی (برای اولین بار از نوع خود) یکی از ماهواره‌های بازنشسته خود را به زمین بازگرداند تا از تولید زباله فضایی بیشتر در فضا جلوگیری شود.
ماهوارهای که دانشمندان قصد دارند به صورت ایمن به زمین بازگردانند، ماهواره نظارت بر باد «آئولوس» است که در اوت ۲۰۱۸ میلادی به فضا پرتاب شده بود.
«آئولوس» در دوران فعالیت خود در مدار، داده‌های زیادی را در اختیار مراکز هواشناسی پیشرو اروپا قرار داد و به بهبود قابل توجه پیش بینی‌های آب و هوای جهانی کمک کرد.
حالا سوخت این ماهواره تقریبا به طور کامل مصرف و ماموریتش به پایان رسیده است و دانشمندان آژانس فضایی اروپا قصد دارند در یک ماموریت که آن را «اولین در نوع خود» می‌خوانند، این ماهواره بازنشسته را به زمین بازگردانند.
امروزه ماهواره‌ها به گونه‌ای ساخته می‌شوند که پس از پایان ماموریت خود یا به طور کامل بسوزند یا دوباره تحت کنترل قرار گیرند؛ اما «آئولوس» که در اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی و قبل از تنظیم مقررات فعلی برنامه‌ریزی و ساخته شده است امکان تحت کنترل قرار گرفتن دوباره را ندارد.
به گفته ایزابل روخو، مدیر عملیات آژانس فضایی اروپا، در حال حاضر یکی از ماموریت‌های اصلی آژانس فضایی اروپا پاکسازی زباله‌های فضای فضایی است. در سال‌های اخیر تولید این زباله‌ها رو به افزایش بوده است.
خانم روخو می‌گوید: «اگر به این روش پایدار و مسئولانه عمل نکنیم، ممکن است همه چیز خیلی سریع از کنترل خارج شود. بنابراین هر آژانس و هر شرکتی که به فضا دسترسی دارد، باید مسئولانه عمل کند و این همان کاری است که ما سعی می‌کنیم انجام دهیم.»
عملیات بازگشت به زمین
ماهواره «آئولوس» در پایان ماموریت خود در ارتفاع ۳۶۰ کیلومتری قرار داشت و در حال حاضر هر روز حدود ۱ کیلومتر به زمین نزدیک‌تر می‌شود.
دانشمندان روز ۲۴ ژوئیه هنگامی که این ماهواره به ارتفاع ۲۸۰ کیلومتری رسید، مجموعه‌ای از فرمان‌ها را برای عملیات ورود مجدد آن به جو زمین ارسال کردند و قرار است کنترل‌کننده‌های فضاپیما، آن را به تدریج طی چهار مرحله پایین بیاورند.
به گفته خانم روخو به مدت سه روز ماموریت‌های دیگری با هدف کاهش ارتفاع این ماهواره به ارتفاع ۱۲۰ کیلومتری انجام خواهد شد.
آژانس فضایی پیش‌بینی کرده است که احتمالا بخش‌های زیادی از این ماهواره تا فاصله حدود ۸۰ کیلومتری از زمین از بین خواهد رفت.
آخرین اقدامات در این ماموریت روز جمعه ۲۸ ژوئیه زمانی که «آئولوس» به ارتفاع حدود ۱۰۰ کیلومتری سطح زمین برسد انجام خواهد شد و درنهایت باقیمانده این ماهواره در اقیانوس اطلس فرود خواهد آمد.
در بیانیه‌ای که از سوی آژانس فضایی اروپا منتشر شده، آمده است: «ما مطمئن هستیم که می‌توانیم با این تلاش پیشگامانه که استاندارد جدیدی برای ایمنی و پایداری فضا در آینده ایجاد می‌کند، موفق شویم.»
آژانس فضایی اروپا قصد دارد از سال ۲۰۳۰ بدون تولید زباله فضایی، ماهواره‌های خود را به فضا پرت کند.
منبع: یورونیوز
