بی بی سی: غیبت طولانی «چین گانگ»، وزیر خارجه چین از انظار عمومی، بازار شایعه و گمانهزنی در شبکههای اجتماعی را داغ کرده و بار دیگر موضوع پنهانکاری در صحنه سیاسی چین را بر سر زبانها انداخته است.
چین گانگ ۵۷ ساله از بیش از سه هفته پیش در مکانهای عمومی دیده نشده و آخرین حضور گزارششده او به روز ۲۵ ژوئن (۴ تیر) برمیگردد.
او که اواخر ماه دسامبر گذشته به این مقام منصوب شده بود، به عنوان یکی از مشاوران مورد اعتماد شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین شناخته میشد.
چین یکی از چهرههای شناختهشده دولت چین بود که غیبت طولانیاش نه تنها دیپلماتها و ناظران چین را کنجکاو کرده، بلکه تعجب مردم عادی در این کشور را هم برانگیخته است.
روز دوشنبه زمانی که درباره وضعیت او از مائو نینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین سوال شد، گفت که اطلاعاتی ندارد تا در اختیار خبرنگاران بگذارد.
در سیستم سیاسی عمدتا غیرشفاف چین، ناپدید شدن یک مقام ارشد میتواند نشانی از دردسر باشد. پاسخ عجیب خانم مائو به خبرنگاران هم آتش شایعات درباره غیبت آقای چین را شعلهورتر کرد و باعث تردید و سوء ظن بیشتر شد.
یکی از کاربران ویبو، شبکه اجتماعی مشابه توییتر در چین، زیر ویدیوی پرسش و پاسخ سخنگوی وزارت خارجه نوشته است «واقعا نمیداند چه پاسخی باید بدهد؟»
یکی دیگر هم نوشته: «این جواب واقعا نگرانکننده است.»
در چین چندان غیر معمول نیست که سیاستمداران بلندپایه بدون هیچ توضیحی برای مدتی طولانی از صحنه عمومی ناپدید شوند و ناگهان با خبر تحقیقات کیفری از آنها، دوباره به سرخط خبرها برگردند.
خود شی جین پینگ هم کمی قبل از رسیدن به مقام ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۲ به مدت دو هفته ناپدید شد و شایعات زیادی درباره سلامت او و جنگ احتمالی قدرت در حزب کمونیست چین به راه افتاد.
چین گانگ یکی از بلندپایهترین مقامهای رسمی حزب است که غیبت او تا این حد طولانی شده است.
هفته گذشته وزارت خارجه چین اعلام کرد که وزیر خارجه در گردهمآیی دیپلماتیک در کشور اندونزی شرکت نخواهد کرد و دلیل آن را مشکلات مربوط به سلامتی او ذکر کرد، اما این بخش در متن رسمی سایت وزارت خارجه چین حذف شد. وانگ یی، وزیر خارجه پیشین چین و رئیس کمیسیون روابط خارجی کمیته مرکزی حزب کمونیست، به جای چین گانگ به اندونزی رفت.
مذاکرات میان وزیر خارجه چین و جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم دوهفته پیش به تعویق افتاد و چین به اتحادیه اطلاع داد که برگزاری اجلاس در تاریخ از پیش تعیینشده امکان پذیر نیست، هر چند که دلیل آن را توضیح نداد.
منبعی به خبرگزاری رویترز گفت که اتحادیه اروپا تنها دو روز پیش از تاریخ اعلامشده برای ورود آقای بورل به پکن از تعویق مذاکرات باخبر شده است.
روز دوشنبه هم چین گانگ در دیدار رئیس جمهور چین با رودریگو دوترته، رئیس جمهور فیلیپین غایب بود. تصاویر تلویزیون دولتی چین نشان داد که وانگ یی و مقامهای ارشد دیگری از وزارت خارجه در آن دیدار حضور داشتهاند.
خلأ اطلاعاتی درباره وضعیت وزیر خارجه چین تنها به گمانهزنیها دامن زده است.
در هفت روز گذشته بایدو، بزرگترین سایت اینترنتی جستوجو در چین شاهد افزایش ناگهانی و شدید جستوجوی نام وزیر خارجه بوده است. بر اساس آمار بایدو، جستوجوی «چین گانگ» در این سایت تنها در عرض یک هفته پنج هزار درصد افزایش یافته و نام او بسیار بیشتر از مشهورترین و محبوبترین چهرهها در چین جستوجو شده است.
یکی از نظریههایی که به صورت گسترده در اینترنت مطرح شده، این است که آقای چین احتمالا در ارتباط با یک رابطه خارج از ازدواج هدف تحقیقات دولتی قرار گرفته است. وقتی درباره این ادعا از سخنگوی وزارت خارجه چین سوال شد، گفت که درباره این موضوع چیزی نمیداند.
همان طور که انتظار میرفت این جواب هم کمکی به آرام شدن بازار شایعات نکرد.
وو چیانگ، تحلیلگر سیاسی چین در پکن میگوید: «مردم به این دلیل به ماجرا علاقه نشان میدهند که درباره هر گونه راز و معمایی در این جعبه سیاه کنجکاوند.»
«ناپدید شدن او شکنندگی سیستم دیپلماسی و همین طور تصمیمگیری در سطوح بالای دولتی در چین را نمایان میکند.»
با وجود آن که در سالهای اخیر تصویری از یک دیپلمات سختگیر از چین گانگ ترسیم شده، اما او به عنوان مقامی شناخته میشود که تلاش کرده از دیپلماسی مشهور به «گرگ جنگجو» که چین در سالهای اخیر پیش گرفته، فاصله بگیرد.
سرعت او در پیمودن پلههای ترقی در زمانی کوتاه خیرهکننده بود. او یکی از جوانترین افرادی بود که در تاریخ چین به عنوان وزیر خارجه این کشور منصوب شد.
او قبل از رسیدن به این مقام کمتر از دو سال به عنوان سفیر جمهوری خلق چین در آمریکا خدمت کرده بود.
قبل از آن هم یکی از سخنگوهای وزارت خارجه بود و در برنامهریزی و تدارکات سفرهای خارجی شی جین پینگ نقش داشت. همین مسئله باعث شد که فرصت کار کردن نزدیک با رهبر چین را پیدا کند و احتمالا با کارهایش او را تحت تاثیر قرار دهد.
ایان چانگ از دانشگاه ملی سنگاپور میگوید با در نظر گرفتن ابهامی که در سیستم سیاسی چین وجود دارد، سخت بتوان پیشبینی کرد که آیا چین گانگ واقعا به دردسر افتاده یا ممکن است به زودی بار دیگر در انظار عمومی ظاهر شود.
اما او خاطرنشان میکند که این واقعیت که شایعات درباره مقامی در این سطح، بدون سانسور کامل در حال پخش شدن در فضای اینترنت چین است، بسیار نامعمول به نظر میآید.
«سانسور نشدن این گمانهزنیها مردم را به این فکر انداخته که شاید حقیقتی در شایعات مربوط به جنگ قدرت، فساد، سوء استفاده از قدرت و موقعیت، یا روابط خارج از ازدواج نهفته باشد.»
برخی از ناظران معتقدند که یا «مشکلی» پیش آمده و یا اینکه آقای شی به طور موقت بیمار است، اما در صورت صحت این گمانهزنیها بعید است توضیحی از سوی پکن داده شود. وبسایت پروژه موسوم به «جنوب جهانی و چین» که به مسائل چین و کشورهای آفریقایی میپردازد در مطلب خود نوشت که این دومین غیبت غیرقابل توضیح یک مقام چینی است. پیشتر نیز آقای «کین گانگ» وزیر خارجه سابق چین در نشست ماه گذشته وزیران خارجه بریکس غایب بود. آقای گانگ ماههاست که در انظار عمومی دیده نشده است.