رابرت مالی، فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران روز دوشنبه در مصاحبه با تلویزیون بلومبرگ گفت: که «چین مقصد اصلی صادرات غیرقانونی ایران است» و مذاکرات برای منصرف کردن پکن از این خریدها «در حال شدت گرفتن است.»
حسین ملائک، سفیر اسبق ایران در چین در گفت و گو با «انتخاب» در پاسخ به اینکه آیا امکان پذیرش این امر از سوی چین وجود دارد، گفت: «خیر پذیرفته نمیشود. چینیها به طور اصولی به یک سری سیاستهایی که در سبد انرژیشان دارند، متعهد هستند. برای اینکه این سبد انرژی بتواند کشورهای مختلف که یکی از آنها ایران است را داشته باشد، ایران را نگه میدارد. بنابراین پیشبینی من این است که رابرت مالی به طور مشخص در چین دستاورد نخواهد داشت. البته ممکن است مسیر و کانالهایی که چینیها از ایران نفت وارد میکنند را شناسایی کرده و به چینیها ارائه دهند و بگویند اقداماتی را علیه این افراد و شرکتها انجام میدهیم. این ممکن است یک وقفهای را در آن مسیرها به وجود بیاورد.»
وی همچنین درباره وجود مشوقهایی از سمت امریکا برای کاهش خرید نفت توسط چیسن، گفت: «آمریکا مشوقی ندارد که در ارتباط با ایران به چین بدهد. ایران آنقدر سرکوب شده است که دیگر حداقلها را دارند استفاده میکنند.»
سفیر اسبق ایران در چین، درخصوص نفع اقتصادی که واردات نفت از ایران برای چین دارد، عنوان کرد: «چین الان دارد نفت را از روسیه میگیرد و به لحاظ اقتصادی به نفعش نیست که از ایران نفت بگیرد چون آنجا فرصت بیشتری دارد اما به لحاظ سیاسی برایش اهمیت دارد که این رابطه با ایران برقرار شود.»
ملائک در پاسخ به پرسشی مبنی براینکه باتوجه به مواضعی که چین در سفر خود به عربستان نسبت به ایران داشت آیا حاکی از تغییر روابط چین با ایران نیست، گفت: «آنجا چین یک بیاصولی سیاسی انجام داد که البته تلاشش این بود که با استفاده از ابهام زبانشان آن را توجیه کنند که نشد. چین تلاش داشت یک فضای سیاسی خوبی برای خود در خلیج فارس به وجود بیاورد که موفق هم شد. البته ما به لحاظ سیاسی خیلی ضرر کردیم ولی بدان معنا نیست که چین حداقل اقتصادی که به لحاظ استراتژیک باید با ایران نگه دارد را از بین میبرد.»
وی ادامه داد: «در واقع در بحث روابط ایران و چین، مدیریت روابط صد در صد در اختیار چین است و از یک زاویه هم میتوان گفت دارد به ما آوانسهایی میدهد که مثلا نفت ما را میخرد.»