جماران: یک استاد حوزه علمیه قم در واکنش به هجمه ها علیه آیت الله العظمی صافی گلپایگانی گفت: برخوردهایی که جنبهی هتاکانه و تعرض به شخصیت بزرگ را دارد قطعا اینها از نظر بزرگان حوزه و بزرگان نظام مردود است و هیچکس این نوع برخوردهای بیادبانه را نسبت به شخصیتهای معنوی و علمی را نمیپذیرد.
مشروح گفت و گو با آیت الله مهدی هادوی تهرانی در پی می آید:
نظر شما در باب مواضع آیتالله العظمی صافی گلپایگانی چیست؟
فرمایش شیخ الفقها حضرت آیتالله العظمی صافی گلپایگانی که از ذخایر معنوی و علمی حوزه علمیه قم و بلکه حوزه شیعه هستند؛ بر اساس دلسوزی، معرفت و بینشی است که این بزرگوار دهه های طولانی در حوزه علمیه مشغول تحصیل، تحقیق و تهذیب بوده و همهی ما از اخلاص و دانش ایشان با خبریم. ایشان از سر دلسوزی، غیرت دینی و توجه به جوانب مختلف هر روز تمام مسائل اجتماعی و سیاسی را دنبال میکند.
بیانیهی این بزرگوار در مورد مسائل افغانستان خودش گواه بر تمام امور است. در این شرایط ایشان فرمودهاند، «مسئولان باید در رابطه با کشورهای دیگر دقت و ملاحظه بیشتری داشته باشند و طوری برخورد کنند که منافع امت و نظام اسلامی حفظ شود» و این فرمایش کاملا متین برخاسته از دلسوزی و توجه ایشان به مشکلات مردم و دانش به معرفت ایشان نسبت به مسائل اجتماعی و سیاسی است.
آیتالله العظمی صافی گلپایگانی کاملا بر مسائل اشراف دارند
این بزرگوار درست است عمری بیش از صد سال را پشت سر گذاشتند، اما این طور نیست که از اوضاع و احوال اطراف خود بیخبر باشند؛ بلکه کاملا بر مسائل اشراف دارند و با یک نگاه بسیار تیزبین و روشن مسائل سیاسی و اجتماعی را دنبال میکند و این جایگاه عظیم مرجعیت در شیعه را نشان میدهد. شخصیتی با این سوابق علمی و با این جایگاه معنوی از سر دلسوزی یک توصیه و تذکر به مسئولان داده که ضرورت دارد به آن توجه کرد که قطعا توجه به این توصیه برای امت اسلامی مفید خواهد بود.
با توجه به توصیه ای که ایشان در خصوص روابط با کشورهای جهان داشته اند، فکر می کنید سیاست خارجی کشور باید در چه مسیری حرکت کند؟
تمام تصرفاتی که در نظام اسلامی صورت میگیرد مشروط به «مصلحت» است. مقصود این است که منافع نظام و امت اسلامی و اسلام حفظ شود و در بررسی منافع امت و نظام اسلامی و اسلام باید تمام جوانب از لحاظ کارشناسی با دقت مطالعه شود؛ از نظر اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، امنیتی و نظامی همه اینها سنجیده شده و همچنین منافع و مضرات هر کاری را؛ گاهی یک تصمیم هر دو را دارد و آنگاه باید دید کدام بیشتر است.
این تشخیص نیاز به دقت کارشناسی دارد و با احساسات و شعار نمیشود مصالح امت اسلامی را حفظ کرد؛ بلکه باید با کارشناسی و دقت بدون در نظر گرفتن جریانات جناحی و سیاسی مصالح امت اسلامی را در نظر گرفت. اگر ما مصالح خودمان را بسنجیم، به خصوص در دنیای امروز، ناگزیر از ارتباط با جهان هستیم.
باید در نحوه تعامل خود دقت بیشتری داشته باشیم. صرف اینکه در یک مورد خاص و زمانی به خصوص یا بنا به دلایلی، تصمیمی گرفته شد؛ نباید تنها عامل قضاوت ما در ارتباط با جهان باشد بلکه باید جوانب دیگر را بسنجیم و با ملاحظه تمام اینها تصمیم بگیریم. قطعا اگر ما یک برخورد سامانمند برخاسته از تخصص داشته باشیم، آن گاه عزت و استقلال و منافع امت و ملت و نظام ما حفظ خواهد شود.
طلاب ما رعایت اخلاق و ادب را به خصوص نسبت به بزرگان حوزه داشته باشند
ارزیابی شما از موضع آیتالله صافی گلپایگانی در این خصوص چیست؟
بزرگان از فرمایشات و جایگاه علمی و شخصیت معنوی ایشان تجلیل کردهاند، اما با برخوردهای برخی اگر به عنوان انتقاد، آن هم علمی اگر از سر دلسوزی و مستند به تخصص باشد، مشکلی نیست؛ اما برخوردهایی که جنبهی هتاکانه و تعرض به شخصیت بزرگ را دارد قطعا اینها از نظر بزرگان حوزه و بزرگان نظام مردود است و هیچکس این نوع برخوردهای بیادبانه را نسبت به شخصیتهای معنوی و علمی را نمیپذیرد و ما امیدوارم این تذکر دلسوزانهی حضرت آیتالله صافی گلپایگانی مورد توجه خاص همه مسئولان نظام باشد و انشاالله همه جوانب در ارتباط ما با سایر کشورها مورد توجه قرار بگیرد.
کسی که این اهانت را انجام داده طلبهای جوان بوده توصیه شما به جوانان که باید اخلاق را رعایت کرده و افراط و تفریط نکنند چیست؟
برای اینکه یک طلبه بتواند به آنجایی که برسد علم و عمل نیاز دارد در حوزه علم باید بسیار درس خوانده در حوزه عمل یکی از شاخصهای تهذیب احترام نسبت به بزرگان است.
احترام به بزرگان به معنای تائید همه آراء آنان نیست، نه. ما به عنوان عالم آرای شیخ طوسی را نقد میکنیم، اما نباید هیچگاه شیخ طوسی شیخ اعظم طایفه شیعه را مورد هتک قرار بدهیم. این شخصیتی که همهی ما وامدار او هستیم باید احترام او را حفظ کنیم.
علمای دیگر و بزرگان معاصر ما از جمله آیتالله صافی و سایر بزرگانی که ما متفخر به وجودشان هستیم نیز احترامشان لازم است و اگر کسی به عنوان عالم از علم برخوردار باشد و بر اساس مبانی علمی یک بحثی را مورد انتقاد قرار دهد، هیچ کس او را سرزنش نمیکند، بلکه تمجید هم میکند؛ حتی خود آن عالمی که مورد انتقاد واقع شده است.
آنچه که باید طلاب ما به آن توجه کنند این است که ما باید رعایت اخلاق و ادب را به خصوص نسبت به بزرگان حوزه داشته باشیم تا بتوانیم انشالله توفیق پیدا کرده خود و طلبه جوان از بزرگان حوزه در آینده باشند.