ایرنا در گزارشی با عنوان «بازی با جان مردم؛ دروغگویی و سنگ‌اندازی به طرح واکسیناسیون دولت» آورده است: در حالی که رئیس‌جمهوری «مهار کرونا و واکسیناسیون سراسری» را اولویت دولت سیزدهم دانسته و وزیر بهداشت نیز این راهبرد را با جدیت دنبال می‌کند، اما این رویکرد با هجمه شدید برخی مدعیان انقلابیگری مواجه شده است.
وزیر جدید بهداشت سوم شهریورماه و تنها ساعتی پس از دریافت رای اعتماد، کار خود را با بازدید از دو بیمارستان مسیح دانشوری و بهارلو آغاز و راهبرد جدید «قرنطینه و واکسیناسیون هوشمند» را مطرح کرد؛ اما این راهبرد بلافاصله با حمله شدید برخی مدعیان انقلابیگری روبرو شده است.
قرنطینه و واکسیناسیون هوشمند
بهرام عین‌اللهی با استناد به اطلاعات میزان استقبال از واکسیناسیون، در حاشیه این بازدید اعلام کرد: طبق آمار در گروه‌هایی که لازم بود واکسن را تزریق کنند، ۲۵ درصد واکسن نزدند. در حالی که عدم تزریق واکسن هم برای خودشان و هم دیگران خطر دارد؛ بنابراین ما علاوه بر سرعت بخشیدن به برنامه واکسیناسیون، ترتیبی می‌دهیم بسیاری از خدمات مانند خرید بلیط، هتل، اقدامات بانکی و ... هم با کارت واکسن ارائه شوند که به این برنامه قرنطینه هوشمند اطلاق می‌شود.
تا کنون ۱۱ درصد جمعیت کشور با تزریق دو دُز واکسن تا حدی مقابل کرونا مصونیت یافته‌اند و با توجه به روند واکسیناسیون، این رقم به زودی به ۲۵ درصد جمعیت کشور خواهد رسید. در حالی که مشکل جدی تا امروز کمبود واکسن بوده، به تدریج یکی از مشکلات واکسیناسیون، همانند دیگر کشورها، خودداری بخشی از جامعه از تزریق واکسن خواهدبود.
با وجود دانش سلامت بالا در مردم ایران، آمار ۲۵ درصد خودداری از واکسن زدن نشان از جدی‌تر شدن این چالش در ادامه واکسیناسیون شده و طبعا حفظ سلامت جامعه، نیازمند تدابیر و محدودیت‌هایی همچون ارائه خدمات به شرط واکسن است.
نیامده شمشیر از رو کشیده‌ای؟
پدیده واکسن‌هراسی در اقشار کم‌سواد و ناآگاه در کشورهای مختلف رایج است، اما شاید وزیر جدید بهداشت تصور نمی‌کرد پیشقراول مقابله با رویکرد انقلابی برای واکسیناسیون را برخی مدعیان انقلابیگری تشکیل دهند.
چیزی از سخنان وزیر بهداشت نگذشته بود که حجت‌الاسلام احمد پناهیان سخنران هیئت محبین الائمه قم، با حمله به عین‌اللهی، از تدبیر او برای واکسیناسیون مردم به شدت انتقاد کرد و هشدار داد: نیامده شمشیر را از رو کشیده ای؟ فکر نکن شما انقلابی و حزب‌اللهی شده اید و با شما کاری نداریم.
« اول بگو اینهایی(واکسن) که وارد می‌شود اسمش چیست؟ چرا در خبرها اسمش را نمی‌گویید؟ فایزر هست یا نیست؟ مواد اولیه‌اش فایزر و مدرنا هست یا نه؟ ما باید اطمینان حاصل کنیم.»
پناهیان در ادامه مدعی شد که بیل گیتس کرونا را ایجاد کرده تا با واکسن خود، ۱۵ درصد جمعیت دنیا را کم کند. «طبق اعلام آمریکایی‌ها، انگلیسی‌ها و محققان علمی، تراز مقبولیت واکسن برکت به ۹۳ تا ۹۴ درصدرسیده که در دنیا بی‌نظیر است.» وی همچنین به وزیر بهداشت توصیه کرد همه تلاش خود را صرف بالا بردن تولید واکسن برکت کند.
بررسی کلیپ سخنان احمد پناهیان که توسط هیئت خود آماده و منتشر شده، نشان می‌دهد در همین دو دقیقه، ۷ مورد اطلاعات نادرست (Fake News) ارائه شده و از آنجا که این سخنان از سوی یک روحانی، در مجلس سیدالشهدا(ع)، آن هم در مسجد جمکران بیان می‌شود، می‌تواند به گسترش یا تثبیت اطلاعات نادرست در بخشی از جامعه مذهبی و سنتی دامن‌زده و با تشدید واکسن‌هراسی، تلاش دولت برای حفظ جان مردم را با چالش مواجه کند. این در حالی است که در دین ما به کمتر چیزی چون جان انسان‌ها بها داده شده و وقتی رهبر معظم انقلاب با توجه به آمار بالای فقدان هموطنان، صراحتا تاکید به ورود واکسن مطمئن کرده‌اند، از جناب آقای پناهیان و دیگر کسانی که ادعای پیروی از رهبری دارند، انتظار بیشتری می‌رود تا دست‌کم سخنان خود را اصلاح کنند.
در ادامه، هر یک از ادعاهای پناهیان را راستی‌آزمایی می‌کنیم:
۱. اول بگو اینهایی که وارد می‌شود اسمش چیست؟ چرا در خبرها اسمش را نمی‌گویید؟
در حالی چنین سخنی مطرح شده که فرایند واردات و همچنین تزریق واکسن در کشور شفاف است و اسامی آن کامل گفته می‌شود. ضمن آنکه مشخص است هر محموله چه واکسنی است و هم در زمان تزریق به افراد، نوع واکسن اعلام می‌شود.
۲. فایزر هست یا نیست؟ مواد اولیه‌اش فایزر و مدرنا هست یا نه؟
پناهیان تلاش کرده با طرح سوال القا کند واکسن‌های وارداتی فایزر است یا مواد اولیه واکسن‌های دیگر، فایزر و مدرناست. طبعا از فردی که دانش تخصصی در این زمینه ندارد، انتظار زیادی نیست اما تا کنون واکسن‌های فایزر و مدرنا وارد کشور نشده و گرچه شرکت‌های دارویی و واکسن‌ساز احتمالا ارتباطاتی با هم دارند و ممکن است از فرمولاسیون مشابه استفاده کنند اما این امکان هم نیست که مثلا در ویال واکسن سینوفارم یا آسترازنکا، مواد تولیدی شرکت فایزر ریخته شود.
۳. خدای واکسن در دنیا بیل گیتس است که کرونا را ایجاد کرد
این ادعا که بیل گیتس ویروس کرونا را ایجاد کرده، غیرقابل اثبات است. این‌گونه ادعاها که در میان عوام پذیرش بالایی دارد، مختص ایران نیست و در بسیاری کشورها از جمله آمریکا و کشورهای اروپایی هواداران زیادی دارد. آنها می گویند بنیانگذار مایکروسافت خود بانی پیدایش ویروس کرونا بوده تا فناوری‌های بنیادش سود کلانی برای خانواده گیتس داشته باشد.
حتی برخی مدعی‌اند در واکسن، سنسورهایی قرارداده شده که از طریق آن به بیل گیتس امکان می‌دهد جهان را کنترل کند؛ موضوعی که بنیانگذار مایکروسافت در پاسخ آن به خبرنگار فرانس انفو گفت: نمی‌فهمم چه سودی از این کار نصیب من می‌شود. اقدامات بنیاد خیریه ما صرف واکسیناسیون و نجات انسان‌ها می‌شود.
مخالفان گیتس در ایتالیا
۴. بیل گیتس می‌خواهد با واکسنش ۱۵ درصد مردم دنیا را کم کند
این ادعا را پیش از این، برخی سایت‌ها بیان کرده بودند. یک فعال طب سنتی هم در برنامه تلویزیونی شبکه افق مدعی شده، بیل گیتس در سخنرانی عمومی اعلام کرده جمعیت دنیا ۱۰ تا ۱۵ درصد زیاد است و ما باید با تولید واکسن این جمعیت را کاهش دهیم و حالا این امر محقق شده است. اما آیا موسس مایکروسافت چنین حرف‌هایی زده؟
ظاهرا منشا این ادعاها بدفهمی سخنرانی بیل گیتس در برنامه «تد تاک» سال ۲۰۱۰ است که می‌گوید: «جمعیت کنونی جهان حدود ۶.۸ میلیارد نفر است که در آینده به سمت ۹ میلیارد نفر پیش می‌رود. اگر ما تلاش فراوانی در زمینه سلامت و واکسن‌ها و خدمات درمانی بکنیم شاید بتوانیم این عدد را در حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش دهیم اما با این وجود باز هم در حدود ۱.۳ برابر رشد خواهیم داشت.»
طبق گزارش سایت فکتنامه، او در این سخنرانی و مصاحبه‌های زیادی توضیح می‌دهد با کشف واکسن‌های جدید و توسعه خدمات بهداشتی، مرگ و میر نوزادان در دنیا کاهش می‌یابد و افراد برای داشتن فرزند نیازی به تولیدمثل بیشتر ندارند و هدف او از این صحبت، تاکید بر افزایش سلامت نوزادان و کاهش مرگ‌ومیر آنهاست. اما حتی اگر بیل گیتس با هدف سودجویی چنین توطئه‌ای هم در سر داشته باشد، بعید است آن را این‌گونه در یک سخنرانی عمومی فریاد بزند.
۵. مردم می‌بینند طرف واکسن‌زده و بلافاصله از دنیا رفته است
واکسن یک پدیده بشری است و سازندگان واکسن نیز طبق روش‌های علمی، میزان تاثیر ساخته‌های خود را براساس نمونه‌گیری و آزمایش‌ها اعلام می‌کنند؛ اثربخشی واکسن‌ها با هم متفاوت است و هیچ شرکتی در دنیا مدعی تاثیر صددرصدی واکسن نیست و همانند دیگر داروها امکان اینکه بر گروهی از انسان‌ها عوارض داشته باشد، هست. ضمن آنکه بارها اعلام شده که درصد اندکی از واکسیناسیون با مرگ‌ومیر نیز همراه است.
با این حال در شرایطی که تا امروز بلای کرونا جان بیش از ۴.۵ میلیون نفر از مردم دنیا را گرفته، عقلای دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که تزریق واکسن عاقلانه‌تر است. البته برای کاهش عوارض آن هم تلاش‌هایی کرده و هم شرایطی برای تزریق گذاشته‌اند.
مقام‌های جمهوری اسلامی و در صدر آنها رهبر معظم انقلاب هم از همین رو بر «واکسیناسیون عمومی» تاکید و بخش‌های مختلف نظام را به آن توصیه کرده‌اند. ایشان در سخنرانی تلویزیونی ۲۰ مردادماه تصریح کردند: واکسن چه از راه واردات و چه با تولید داخلی باید با تلاش مضاعف و به هر شکل ممکن تأمین شود و در اختیار همه مردم قرار بگیرد.
در این شرایط بیان این اظهارات پناهیان که «مردم می‌بینند طرف واکسن‌زده و بلافاصله از دنیا رفته»، گرچه می‌تواند در مواردی مصداق داشته باشد، اما نتیجه آن ترساندن مردم از زدن واکسن و بالا رفتن آمار ابتلا و مرگ‌ومیر هموطنان است.
۶. طبق اعلام محققان آمریکایی و انگلیسی، تراز مقبولیت واکسن برکت به ۹۳ تا ۹۴ درصد رسیده است
احتمالا ادعای آقای پناهیان به تائید واکسن برکت توسط محققان آمریکایی و انگلیسی به‌دلیل استفاده از رسانه‌های نامعتبر نظیر مورد زیر است:
اما واقعیت چیست؟
به تازگی مجله علمی معتبر نیچر (Nature) مصاحبه‌ای با دکتر کیهان آزادمنش مدیر گروه تحقیقات ویروس‌شناسی انستیتو پاستور کرده و وی با نقل قول از محققان پروژه برکت اعلام کرده: «در آزمایش‌های اولیه، محققان دریافتند بیش از ۹۳ درصد از افراد واکسینه‌شده آنتی‌بادی خنثی‌کننده تولید می‌کنند.» با این حساب، آنچه بیان شده، با ادعای آقای پناهیان تفاوت جدی دارد.
به طور قطع ایران به تولید واکسن‌های داخلی اعم از برکت و سایر شرکت‌ها ادامه می‌دهد اما به دلایل مختلف، تا ۸ شهریور فقط ۴.۲ میلیون دز از این واکسن تولید شده که این میزان، تکافوی نیاز بالای ۱۰۰ میلیونی جامعه ایران را نمی‌دهد و حتی نیاز به دُز سوم کرونا نیز در آینده وجود دارد.
گرچه رهبر معظم انقلاب در نخستین دیدار خود با اعضای کابینه سیزدهم ضمن تاکید بر قرنطینه هوشمند اظهار کردند: « واکسیناسیون عمومی مساله بسیار مهمّی است که حتماً بایستی انجام بگیرد.» اما همین سخنان نشان می‌دهد وزیر بهداشت در واکسیناسیون عمومی کار دشواری در پیش دارد؛ کاری که جز با تلاش، شفافیت و آگاهی‌بخشی در افکار عمومی امکان‌پذیر نیست.
البته در کنار واکسن‌زدن، مسئولان وزارت بهداشت و ستاد ملی مبارزه با کرونا بارها بر رعایت دستورالعمل‌ها و پروتکل‌ها تاکید کرده‌اند. در این زمینه رهبر معظم انقلاب نیز ۳۱ شهریور سال گذشته در مراسم ۴۰ سالگی دفاع مقدس به موضوع کرونا و لزوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی اشاره و تصریح کردند: کرونا را دست‌کم نگیرید؛ بعضی‌ها ارزیابی مناسبی از کرونا ندارند؛ روزی ۱۴۰، ۱۵۰ هموطن از دست بروند چیز کوچکی نیست؛ تصور کنید هر دو روز یک بار یک هواپیما ۳۰۰ نفری سقوط کند، همه از بین بروند؛ این چیز کمی نیست. ایشان همچنین فرمودند: مسئولان که همه تلاششان را می‌کنند. علاج این مساله دست خودمان است؛ ما مردم باید به وظایف خودمان عمل کنیم؛ دست شستن، ماسک زدن و رعایت فاصله‌های اجتماعی را باید رعایت کنیم.
