سرویس تاریخ «انتخاب»؛ چون هوا خوب بود بیرون به گردش رفتم. اول رفتم موزه United Service که در وایت هال است. موزه نظامی و بحری است. انواع و اقسام توپ و تفنگ و سایر حربه‌ها و اسلحه‌ها و لوازم جنگی و البسه و بیرق و اسباب و سفاین و زورق‌ها و غیره جمع کرده‌اند و مخصوصا چیزهای که در جنگ‌ها به دست انگلیس‌ها آمده است. میدان جنگ واترلو را عینا به طور کوچک ساخته‌اند، همچنین میدان جنگ ترافالگار را، مجسمه نلسن، متعدد قطعه‌ای از دکل کشتی Victory که نلسن در آن جنگ ترافالگار را کرده و قطعات دیگر ار همان کشتی، و مجسمه ولینگتن و رجال دیگر و اشیای یادگاری آنها، چُپُقی که در فلان جنگ همراه دارند، کیسه فلان، کلاه بهمان، چوب‌دستی فلان، مهر، انفیه‌دان، کاغذ بغل و امثال ذلک الی ماشاءالله. اسباب‌های علمی هم بود؛ از جمله یک ساعت که در حرکت ساعت و روز و ماه را نشان می‌داد و به همین حرکت کره آسمان را می‌گردانید. یعنی کره‌های کوچک نماینده خورشید و زمین و ماه و سیارات ساخته‌اند که به حرکت ساعت می‌گردند. دیگر از چیزهای محل توجه استخوان اسب ناپلئون موسوم به مرنگو بود. از ناپلئون خاصه از چیزهایی راجع به جنگ واترلو و اقامتش در جزیره سنت‌هلن خیلی یادگارها داشت. تماشای خیلی خوبی کردم. از دیدن این آثار شخص چند چیز را متوجه می‌شود: یکی این‌که این اقوام چطور جان و حیات دارند و افسرده و پژمرده نیستند. دیگر این‌که چطور به اعمال و آثار گذشته و متعلقات رجال و وقایع اهمیت می‌دهند و آنها را حفظ می‌کنند و دیگر این‌که چطور اظهار قدردانی نسبت به خدمتگزاران وطن و مملکت می‌کنند و تشویق می‌نمایند. در لندن به هرجا می‌روی اسم نلسن و مجسمه نلسن و یادگار نلسن می‌بینی با چه تجلیل و عشق‌بازی‌ها و همچنین رجال دیگر و در حقیقت با این ترتیب مسلما هرکس از افراد مملکت برای وطن جان‌بازی خواهد کرد.
باری بعد از آن رفتم کلیسای سنت مارگرت را که پهلوی وست‌مینستر است تماشا کردم و برگشتم. بعد از ناهار نظریات خودم را راجع به قرارداد اسلحه به نصرت‌الدوله [وزیر خارجه] و کاغذی به مسیود د لاپرادل نوشته از او هم استشاره کردیم که چه باید کرد.
عصر مهدیف [رئیس هیأت اعزامی از آذربایجان به کنفرانس صلح پاریس] را به چای و شب به شام دعوت کردیم و صحبت‌های زیاد کردیم. بعد از شام با انتظام‌الملک و علیقلی‌خان به گردش رفته بی‌عاری کردیم و خیلی دیر خوابیدیم. مهتاب خیلی خوبی بود.
منبع: یادداشت‌های روزانه محمدعلی فروغی، به کوشش محمدافشین وفایی و پژمان فیروزبخش، تهران: بنیاد موقوفات دکتر افشار و سخن، چاپ هفتم، ۱۳۹۸، صص ۳۳۰ و ۳۳۱.
