خیلی از افراد در مورد افسردگی پس از زایمان اطلاع دارند. افسردگی پس از زایمان عارضه‌ای است که خیلی زود بعد از به دنیا آوردن کودک رخ می‌دهد؛ اما در مورد افسردگی که در دوران بارداری روی می‌دهد و به آن افسردگی پیش از زایمان می‌گویند، کمتر کسی مطلع است.
مطالعه‌ای دریافته تقریباً 25 درصد از زنان دچار افسردگی پیش از زایمان می‌شوند. البته علائم این نوع افسردگی ممکن است آن‌قدر شدید نباشد که تشخیص افسردگی داده شود.
تجربه کردن علائم افسردگی حین بارداری می‌تواند ریسک ابتلا به افسردگی پس از زایمان را افزایش دهد. کارشناسان توصیه می‌کنند همه‌ی خانم‌ها باید هم حین بارداری و هم بعد از زایمان از جهت افسردگی مورد معاینه قرار بگیرند.
علائم افسردگی حین بارداری
خیلی از علائم افسردگی با علائم بارداری مشترک‌اند. به سختی می‌توان تفاوت بین خستگی نرمال در بارداری و افسردگی واقعی را تشخیص داد. به همین دلیل این مسئله در خیلی از مواقع پنهان می‌ماند یا به اشتباه مشکل دیگری تشخیص داده می‌شود.
همچنین تمایلی برای نادیده گرفتن افسردگی در بارداری وجود دارد زیرا این تصور وجود دارد که این دوره از زندگی باید دوره‌ای شاد باشد. علائم افسردگی شامل موارد زیر می‌شود:
. تغییرات در عادت خوردن
. گریه کردن بیشتر از حد معمول
. خستگی
. احساس اضطراب
. احساس اندوه
. احساس عدم ارتباط با جنین
. احساس گناه، آشفتگی یا بی‌ارزش بودن
. داشتن سردردها و معده دردهای مکرر
. حساسیت پذیری
. کناره‌گیری کردن از دیگران
. مشکل در تمرکز
. زیاد خوابیدن یا خیلی کم خوابیدن
اگر این علائم را دارید، خصوصاً اگر دو هفته یا بیشتر است که ادامه‌دار شده‌اند، باید فوراً پزشکتان را در جریان قرار دهید. هم برای سلامت شما و هم برای سلامت جنین‌تان مهم است که تحت درمان قرار بگیرید.
علل افسردگی حین بارداری
افسردگی پیش از زایمان می‌تواند هر زن بارداری را تحت تأثیر قرار دهد و فرقی نمی‌کند چه سنی داشته باشید، از چه نژادی باشید، تحصیلاتتان چقدر باشد یا چه فرهنگی داشته باشید. افسردگی حین بارداری تنها یک علت ندارد؛ اما تحقیقات نشان می‌دهد هم ژنتیک و هم عوامل محیطی در ابتلا به این نوع افسردگی نقش دارند. عواملی که می‌توانند منجر به افسردگی حین بارداری شوند شامل موارد زیر هستند:
. آسیب‌ها و ضربه‌ها و مورد آزار قرار گرفتن: سابقه‌ی تروما یا مورد آزار و اذیت قرار گرفتن می‌تواند سبب افسردگی پیش از زایمان شود.
. سابقه‌ی خانوادگی: اگر افسردگی در خانواده‌تان وجود داشته باشد، احتمالاً بیشتر در معرض ابتلا به آن هستید.
خیلی از علائم افسردگی با علائم بارداری مشترک‌اند. به سختی می‌توان تفاوت بین خستگی نرمال در بارداری و افسردگی واقعی را تشخیص داد. به همین دلیل این مسئله در خیلی از مواقع پنهان می‌ماند یا به اشتباه مشکل دیگری تشخیص داده می‌شود
. هورمون‌ها: تحقیقات نشان می‌دهد هورمون‌ها می‌توانند بر نواحی از مغز که خلق‌وخو را کنترل می‌کنند اثر بگذارند. تفاوت‌ها در سطح هورمون‌ها حین بارداری می‌توانند عامل بروز افسردگی در برخی از خانم‌ها باشند. اما هرچند هورمون‌ها اغلب عامل خیلی از نوسانات خلقی و دیگر رویدادهای روانی و هیجانی در بارداری شناخته می‌شوند، اغلب تنها یک بخش از ماجرا هستند، خصوصاً زمانی که پای افسردگی و بارداری به میان می‌آید.
. افسردگی در گذشته: اگر قبلاً دچار افسردگی بوده باشید، احتمال اینکه در دوران بارداری خود نیز مجدداً دچار افسردگی شوید بیشتر است.
. استرس: گاهی استرس بارداری سبب بروز علائم افسردگی می‌شود، حتی وقتی که بارداری طبق برنامه‌ریزی قبلی رخ داده است. این احساسات در صورتی که بارداری ناخواسته و بدون برنامه باشد، تشدید می‌شوند. مثلاً اگر زندگی فرد پُر از استرس باشد، یا اگر مشکلات مالی و عاطفی وجود داشته باشد، این شرایط می‌تواند باعث افسردگی شود.
خطرات احتمالی افسردگی حین بارداری
دلایل زیادی وجود دارد که چرا تأکید می‌کنیم افسردگی حین بارداری حتماً درمان شود. برخی از خطرات افسردگی درمان نشده حین بارداری شامل موارد زیر می‌شود:
. می‌تواند اثر منفی بر مراقبت‌های پیش از زایمان بگذارد، خصوصاً در مورد تغذیه، خواب، ورزش و پیگیری دستورات پزشک یا ماما. افسردگی درمان نشده می‌تواند باعث شود زیاد وزن اضافه کنید یا به اندازه کافی وزن نگیرید، اهمیتی به مراجعات منظم به پزشک ندهید و به راحتی نخوابید. همه‌ی این‌ها به ضرر جنین هستند.
. ریسک سوءمصرف مواد زیاد می‌شود که شامل الکل، داروهای مخدر و سیگار می‌شود.
. می‌تواند مشکلاتی برای جنین ایجاد کند، مثلاً وزن کم کودک حین تولد یا تولد زودتر از موعد. بچه‌هایی که از مادران افسرده متولد می‌شوند معمولاً کم‌تحرک‌تر و مضطرب‌ترند.
. می‌تواند منجر به افسردگی پس از زایمان شود. احتمال اینکه بعد از تولد نوزادتان همچنان افسرده بمانید خیلی بیشتر می‌شود و همین می‌تواند مراقبت از کودک تازه متولد شده را سخت‌تر کند.
درمان نکردن افسردگی حین بارداری می‌تواند باعث شود علائم به مرور زمان بدتر شوند. خوشبختانه راهکارهای درمانی برای این افسردگی وجود دارند که ثابت شده در کاهش علائم افسردگی پیش از زایمان مؤثرند.
درمان
درمان افسردگی پیش از زایمان هم برای سلامت مادر و هم برای سلامت کودک ضروری است. پزشک ممکن است مشاوره، دارودرمانی یا ترکیبی از این دو را توصیه کند. خیلی از خانم‌ها با قرار گرفتن تحت درمان، از وضعیت بهتری برخوردار می‌شوند.
درمان حین بارداری شامل چند راهکار می‌شود:
. اصلاحاتی در سبک زندگی: پزشکتان ممکن است از شما بخواهد تغییراتی در سبک زندگی خود انجام دهید تا علائمتان تسکین بیابد یا کمکتان کند بر علائم خود مؤثرتر غلبه کنید. مثلاً داشتن رژیم غذایی سالم و پرداختن به فعالیت‌های بدنی منظم کمکتان می‌کنند احساس بهتری داشته باشید؛ اما همیشه باید پیش از شروع هرگونه رژیم غذایی جدید یا روتین ورزشی یا تغییری در این موارد در دوران بارداری ابتدا از پزشک خود اجازه بگیرید.
. دارودرمانی: داروهای ضدافسردگی نیز می‌توانند تحت نظر روان‌پزشک تجویز شوند. طبق گزارش‌ها، تقریباً 6.6 درصد از خانم‌ها طی بارداری داروهای ضدافسردگی مصرف می‌کنند.
. روان درمانی: صحبت کردن با مشاور یا روان درمانگر نیز بسیار مفید است، خصوصاً با توجه به اینکه بارداری سبب تغییرات اساسی در زندگی می‌شود. انواع خاصی از روان درمانی که می‌توانند برای درمان افسردگی پیش از زایمان مؤثر باشند شامل درمان رفتاری شناختی و روان درمانی بین فردی می‌شود. درمان رفتاری شناختی برای شناخت افکار منفی و تغییر آن‌ها به کار می‌رود و روان درمانی بین فردی برای بهبود ارتباطات اجتماعی و شبکه‌ی حمایتی کاربرد دارد.
. شبکه حمایتی: گسترش شبکه حمایتی بی‌نهایت ارزشمند است. اینکه دوروبرتان را افرادی بگیرند که از شما پشتیبانی می‌کنند مفید است، خصوصاً اگر احساساتی که اکنون با آن‌ها درگیر هستید را تجربه کرده باشند.
دریافت کمک
کلید پیشگیری از مشکلاتی که ریشه در افسردگی بارداری دارند این است که هر چه زودتر مورد حمایت قرار بگیرید و کمکی را که نیاز دارید دریافت کنید. خوب است بدانید این تنها شما نیستید که با افسردگی حین بارداری دست و پنجه نرم می‌کنید و به کمک‌های لازم هم دسترسی دارید.
با پزشک یا مامای خود صحبت کنید و به آن‌ها بگویید نیاز به کمک دارید. تحت درمان قرار گرفتن، بهترین هدیه‌ای است که می‌توانید به خودتان و جنین در حال رشدتان بدهید.
