مرکز پژوهش های مجلس طی لایحه ای در خصوص طرح تامین کالاهای اساسی، با بیان آمارهایی در خصوص میزان فروش نفت کشور و لزوم حمایت غذایی از 20 میلیون ایرانی، به ارائه پیشنهاداتی از جمله وضع مالیات بر تراکنش های بانکی و ... برای تامین بار مالی طرح مذکور پرداخت.
به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، لایحه کارشناسی مرکز پژوهش های مجلس در خصوص طرح «تامین کالاهای اساسی» به منظور جبران بخشی از نیازهای معیشتی خانوارهای کم برخوردار حاوی نکات و آماری قابل تامل و توجه است.
در این پژوهش با اشاره به کاهش متوسط مصرف کالاهای اساسی توسط شهروندان آمده است: متوسط مصرف کالاهای اساسی در سال های اخیر کاهش قابل توجهی یافته است. برای مثال مصرف برنج خارجی 8 درصد، گوشت گوساله 20 درصد، گوشت گوسفند 29 درصد، روغن نباتی 6 درصد و قند و شکر 4 درصد در سال 1398 نسبت به سال 1395 کاهش یافته است. این کاهش ها برای دهک های پایین درآمدی به مراتب بیشتر نیز بوده است.
درآمد نفتی شش ماهه اول امسال، 700 میلیون دلار بود
در این گزارش درآمدهای نفتی کشور در شش ماه نخست سال 1399 حدود هفتصد میلیون دلار اعلام شده و با اشاره به واردات 4 میلیارد دلاری کالا به کشور تا مرداد ماه سال جاری، از احتمال تامین ارز مودر نیاز واردات از طریق منابع بانک مرکزی خبر داده است و تاکید کرده که همین مهم منجر به رشد 15 درصدی پایه پولی کشور خواهد شد.
در ادامه مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی پیشنهاد کرده تا هرگونه برداشت از ذخایر بانک مرکزی ممنوع شود.
طرح دلار 4200 تومانی شکست خورد
بر اساس این گزارش، سیاست تخصیص ارزترجیحی که از ابتدای سال 1397 با هدف تامین کالاهای اساسی مورد نیاز مردم با قیمت مناسب توسط دولت اتخاذ شد به نتایج مطلوب منجر نشده است حتی کالاهایی مثل گوشت مرغ که ارز ترجیحی نیز دریافت می کند رشد قیمت بالای 100 درصدی را تجربه کرده و در راستای همین موضوع 4 اقدام ضروری قلمداد شده که به شرح زیر است:
1.کمک به تأمین کالاهای اساسی اقشار کم درآمد (براساس معیارهای استحقاق سنجی)
2.پیشگیری از اقدامات موازی و پراکنده مراجع تصمیم گیری و جلوگیری از افزایش کسری بودجه از طریق مصوبات مختلف
3 .پیشگیری از رشد پایه پولی از محل استقراض از بانک مرکزی ناشی از تأمین ارز ترجیحی
4 .ایجاد منابع پایدار غیرتورمی بسته معیشتی
کسری بودجه سال 99، حدود 40 درصد است/ پیشنهاد اخذ ملیات از تراکنش های بانکی برای تامین کالاهای اساسی
در گزارش مرکز پژوهش های مجلس به کسری بودجه 40 درصدی در سال 1399 اشاره شده که تامین آن از محل مختلفی مانند انتشار اوراق و استقراض از صندوق توسعه ملی عنوان صورت گرفته است و در همین خصوص از نامطلوب بودن مصوبه کمیسیون تخصصی مجلس برای تامین کالاهای اساسی خبر داده و طی چند پیشنهاد، مواردی را برای تامین بار مالی این طرح مطرح کرده است از جمله:
1.دریافت درصد بسیار کمی از برخی تراکنشهای بانکی به عنوان عوارض(مالیات) تراکنش های بانکی بین مشتری (به عنوان مثال با وضع مالیات 5 هزار تومان برای تراکنش ده میلیون تومانی، در یک سال از این محل 12 هزار میلیارد تومان قابل حصول است)
2. اصلاح نرخ ارز مبنای محاسبه حقوق ورودی
3. افزایش یک واحد درصدی نرخ مالیات بر ارزش افزوده
در مجموع برآورد مرکز پژوهش های مجلس از تامین مالی پیشنهادات خود حدود 55 هزار میلیارد تومان است و همزمان تاکید کرده: عدم توجه مناسب به موارد ذکر شده، می تواند سیاست های حمایتی اتخاذ شده را به ضد خود تبدیل کند و با دامن زدن به کسری بودجه، موجبات استقراض بیشتر دولت از بانک مرکزی و افزایش تورم در سال های آینده را فراهم آورد که در عمل کاهش قدرت خرید مضاعف اقشار آسیب پذیر را درپی خواهد داشت.
جامعه هدف طرح تامین کالاهای اساسی از 20 تا 60 میلیون نفر است
در گزارش مرکز پژوهش های مجلس اولویت تخصیص منابع برای تامین کالاهای اساسی شهروندان، با 7 میلیون خانوار معادل جمعیت 20 میلیون نفر شهروند ایرانی است و در صورت تامین منابع تخصیص این حمایت را برای 60 میلیون نفر نیز قابل دفاع قلمداد کرده است که بایستی دید در تصویب و اجرای این طرح توسط مجلس و دولت چه تصمیمی برای تامین کالاهای اساسی مورد نیاز مردم گرفته خواهد شد.
طبق اعلام رئیس کل بانک مرکزی، تاکنون معادل ریالی ۶۰۰ میلیون یورو بابت هزینههای مقابله با بیماری کرونا به حساب خزانه واریز شده است تا در اختیار وزارت بهداشت قرار گیرد.