نفخ مداوم ممکن است نتیجهی عادتهای بیضرر اما نادرست باشد اما میتواند نشاندهندهی مشکلی در سلامتیتان نیز باشد. با ما همراه باشید تا در مورد دلایل آن توضیح دهیم.
احساس نفخ، حس ناخوشایندی است که همهی ما آن را تجربه کردهایم. اما آیا شما هم جزو افرادی هستید که مدام احساس نفخ میکنید؟ نفخ مداوم ممکن است نتیجهی عادتهای بیضرر اما نادرست باشد اما میتواند نشاندهندهی مشکلی در سلامتیتان نیز باشد. با ما همراه باشید تا در مورد دلایل آن توضیح دهیم.
خیلی تند غذا میخورید
آیا عادت دارید در وقت ناهار، ایمیلهایتان را چک کنید، جواب تماسهای تلفنی را بدهید و یا مشغول کارهای دیگری بشوید؟ غذا خوردنی که روی غذا و خوردنتان تمرکز نکنید، نه تنها لذتبخش نیست و از طعم و مزهی چیزی که میخورید چیزی نمیفهمید بلکه باعث میشود پُرخوری هم بکنید. در مطالعهای افراد به دو دسته تقسیم شدند و معلوم شد آنهایی که بدون تمرکز غذا میخوردند بدون اینکه احساس سیری خود را درک کنند، هم تند غذا میخوردند و هم پُرخوری میکردند. نفخ کردن میتواند نتیجهی معمول پُرخوری باشد که هر چند شاید ضرری به شما نرساند اما به مرور زمان میتواند منجر به افزایش وزن ناخواسته شود. یک راه برای پیشگیری از نفخ ناشی از پُرخوری این است که در اواسط غذا خوردن، لحظهای مکث کنید و از خودتان بپرسید آیا سیر شدهاید یا اینکه هنوز نیاز دارید به خوردن ادامه دهید.
به غذایتان زیاد نمک میزنید
گفته میشود که بیشتر افراد بزرگسال روزانه بیشتر از حد مجاز توصیه شده نمک مصرف میکنند. نمک زیاد، چه به صورت نمکی که سر سفره به غذایتان میزنید و چه به صورت سدیمی که در غذاهای بستهبندی شده و فرآوری شده وجود دارد، میتواند باعث احتباس آب در بدن شده و از این رو نفخ ایجاد نماید. چنین چیزی هر چند به طور کلی در کوتاه مدت بیضرر است اما در صورت تداوم و تبدیل شدن به عادت میتواند سبب افزایش فشارخون و بیشتر شدن احتمال سکته مغزی شود.
بیماری سلیاک دارید
بیماری سلیاک یک اختلال خودایمنی جدی است که فرد مبتلا در صورت مصرف گلوتن، دچار التهاب رودهی کوچک میشود. گلوتن، پروتئینی طبیعی است که در گندم، جو و چاودار وجود دارد. کسانی که دچار بیماری سلیاک هستند معمولاً دچار احساس تهوع، خستگی و کاهش وزن و نفخ شدید میشوند. اگر هر یک از این علائم برایتان آشناست، باید در مورد احتمال بیماری سلیاک با پزشک مشورت کنید. اگر جواب آزمایش خونتان مثبت شد، احتمالاً پزشک بررسیهای بیشتری انجام داده و شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع میدهد تا تحت رژیم غذایی بدون گلوتن قرار بگیرید. بیماری سلیاک برخلاف خیلی از بیماریهای دیگر، درمانی ندارد و تنها راه کنترل علائم آن، رژیم غذایی درست و سبک زندگی مناسب است.
دچار سندرم روده تحریکپذیر (IBS) هستید
اگر همیشه فوراً بعد از خوردن هر وعده غذایی در شکم خود احساس نفخ میکنید، احتمالاً دچار سندرم روده تحریک پذیر هستید. سندرم روده تحریک پذیر عارضهای است که 10 تا 15 درصد از جمعیت دنیا به آن مبتلا هستند. اگر یک پزشک متخصص تائید کند که دچار این بیماری هستید، به شما توصیه خواهد کرد که به متخصص تغذیه مراجعه کنید تا تحت رژیم غذایی با FODMAP پایین قرار بگیرید که برای حذف گروهی از قندهای زنجیره کوتاه که هضم نشده از روده باریک عبور کرده و در روده بزرگ ایجاد نفخ میکنند طراحی شده است. هر کسی متفاوت است و ممکن است گوارش یک نفر نوعی قند را تحمل کند اما در مورد یک نفر دیگر چنین چیزی نباشد. اما به طور کلی، غذاهایی مانند پیاز، سیر، شیر، سیب و آدامسهای بدون قند به دلیل ساختار شیمیایی خود، دردسرسازترین مواد غذایی برای مبتلایان به IBS هستند. سندرم روده تحریک پذیر مثل بیماری سلیاک، آسیب ساختاری به رودهها وارد نمیکند اما نفخ و احساس ناراحتی ایجاد میکند. رژیم غذایی مناسب و تغییراتی در سبک زندگی میتواند راهکار درست کنترل علائم IBS باشد.
اغلب یبوست دارید
دو راه مطمئن برای چک کردن وضعیت سلامت عمومی، توجه به رنگ ادرار بعد از بیدار شدن از خواب و توجه به عادت روزانهی اجابت مزاج است. اگر مدام احساس ناخوشایند نفخ دارید، احتمالاً دچار یبوست مزمن هستید. یبوست مشکل خیلی از افراد است. مشکل یبوست معمولاً راه حل پیچیدهای ندارد و شامل یک سری تغییرات در سبک زندگی میشود. مثلاً افزایش مصرف مایعات روزانه، مصرف بیشتر غذاهای فیبردار، محدود کردن مصرف غذاهای فرآوری شده و ورزش منظم، تقریباً همیشه یبوست را برطرف میکند؛ اما اگر با این راهکارها تغییری در اجابت مزاجتان روی ندارد، با پزشک مشورت کنید.
عدم تحمل لاکتوز دارید
به گفتهی موسسه ملی سلامت، بیش از نیمی از جمعیت جهان دچار عدم تحمل لاکتوز هستند، یعنی نمیتوانند قند طبیعی موجود در شیر را هضم کنند. بنابراین مصرف محصولات لبنی مانند شیر گاو، بستنی و ...، در افراد دچار عدم تحمل لاکتوز موجب اسهال و نفخ میشود. اگر پزشک شما تشخیص داد عدم تحمل لاکتوز دارید، نگران نباشید؛ شما همچنان میتوانید غذاهای مورد علاقهتان را بخورید. شیر بدون لاکتوز، آنزیمهای لاکتوز یا مواد غذایی بدون لبنیات برای شما مناسب هستند.
بیشتر افراد بزرگسال روزانه بیشتر از حد مجاز توصیه شده نمک مصرف میکنند. نمک زیاد، چه به صورت نمکی که سر سفره به غذایتان میزنید و چه به صورت سدیمی که در غذاهای بستهبندی شده و فرآوری شده وجود دارد، میتواند باعث احتباس آب در بدن شده و از این رو نفخ ایجاد نماید
مواد غذایی نفاخ میخورید
ما از بچگی یاد گرفتهایم که برخی از غذاها باعث میشوند نفخ کنیم. آیا رژیم غذایی شما شامل سیر و کلم و کنگر فرنگی و غلات سبوسدار میشود؟ همهی این غذاها حاوی نوعی خاص از کربوهیدرات به نام فروکتوالیگوساکارید است که بدن ما آنزیم تجزیهی آن را ندارد. بنابراین باعث میشود توسط باکتریها در روده بزرگ، تخمیر شده و نفخ ایجاد شود. اگر میبینید بعد از خوردن غذایی، احساس نفخ میکنید، باید تحمل بدنتان نسبت به این دسته از غذاها را بررسی کنید.
زمان پریودتان است
اگر خانمی هستید که پریودهای منظم دارید، پس مطمئناً نفخ روزهای نزدیک به پریودتان را نیز تجربه کردهاید چون تقریباً 90 درصد خانمها این علامت را در سیکلهای قاعدگی خود دارند. هر چند در مورد این نوع نفخ کار خاصی نمیتوانید انجام دهید اما بهتر است آب بیشتری بنوشید، وعدههای غذاییتان را به طور منظم بخورید و از مصرف نوشابههای قندی، غذاهای خیلی چرب و کافئین اجتناب کنید تا کمتر احساس نفخ کنید.
نوشیدنیها را با نی مینوشید
شاید نمیدانستید که نوشیدن مایعات با نی سبب افزایش نفخ میشود. هوایی که همراه با نی بلعیده میشود میتواند گاز و نفخ معده ایجاد کند. به طور کل از چند راه ممکن است هوا ببلعید که شامل نوشیدن با نی، تند غذا خوردن، آدامس جویدن یا مکیدن آبنبات سفت میشود. درست همانطور که بادکنک با هوا پُر میشود، معده شما نیز وقتی هوا داخل آن گرفتار شود، متورم خواهد شد و احساس نفخ خواهید کرد.
دچار سوء جذب فروکتوز هستید
عارضهی سوء جذب فروکتوز توسط تست تنفس که پزشک متخصص برایتان تجویز میکند تشخیص داده میشود و یکی از مشکلاتی است که سبب نفخ، اسهال و شکم درد همراه با یبوست ناشی از قند فروکتوز میشود. این قند معمولاً در عسل، شیره ذرت و برخی از میوهها وجود دارد. فروکتوز نیاز به انتقالدهندههای خاصی دارد تا هضم شود و 30 تا 40 درصد افراد دچار عارضهی سوء جذب فروکتوز هستند. راه حل این نوع نفخ، ارزیابی رژیم غذایی با کمک متخصص تغذیه است تا بتوانید منابع فروکتوز را از رژیم غذایی خود حذف کنید. شاید برای اینکه از شر نفخ رها شوید، فقط لازم باشد آبمیوه را از رژیم غذاییتان خط بزنید!
تبیان
درست است که این روزها رژیمهای غذایی مختلف برای کاهش وزن رایج شده اند، اما جالب است بدانید که میتوانید با کمک اصلاح روشهای تغذیه خود، وزنتان را نیز کاهش دهید.