علی حسین باکیر در عربی ۲۱ نوشت: دبیر کل پیمان ناتو، روز پنجشنبه گذشته اعلام کرد که پس از مذاکرات با سران یونان و ترکیه، این دو هم پیمان موافقت کرده اند که وارد مذاکرات تکنیکی در ناتو شوند، تا ساز و کاری برای کاهش تنشها و جلوگیری از وقوع برخورد بین ترکیه و یونان، در شرق دریای مدیترانه فراهم شود.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: وزیر خارجه ترکیه به دنبال اظهارات دبیر کل ناتو تصریح کرد که از این اقدام حمایت میکند و آنکارا آماده است تا بدون هیچ پیش شرطی در مورد درگیری با یونان، مذاکره کند، تا راه حلهایی دائمی و قانونی برای این مساله بیابد.
در طرف دیگری از این معادله، یونان مخالفت قاطع خود با صحبتهای دبیر کل ناتو را اعلام کرده و مسئولان یونانی آن را خلاف واقع توصیف کردند. یونان همچنین تاکید نمود که تنشها زمانی کاهش مییابد که ناوهای دریایی ترکیه فورا از محیط دریایی نیتریک عقب نشینی کنند. به این ترتیب، یونان اظهارات مقام ناتو را تکذیب کرده و اعلام کرد مخالف مذاکره با ترکیه است، چرا که مدعی حقوقی برای خود در محیط دریایی نیتریک است.
این پالسها بار دیگر تاکید میکند که یونان تمایلی به کاهش تنشها یا نشستن پای میز مذاکره ندارد و این بخشی از سلسله تدابیری است که آتن برای قطع راه آتش بس و تلاشها برای سوق دادن طرفین به سمت مذاکرهای که از توافق ترسیم مرزها با مصر آغاز شد، اتخاذ کرده است.
در همین رابطه، تفاسیر متعددی در مورد تناقضی که در موضع ترکیه و یونان در خصوص اقدام دبیر کل ناتو دیده میشود، وجود دارد:
تفسیر اول: اینکه طرف یونانی ابتدا با خواسته ناتو موافقت کرده و سپس تحت تاثیر فشارهای داخلی و تمایل نداشتن به قرار گرفتن در جایگاه یک دولت ضعیف، از توافقش عقب نشینی کرده است.
تفسیر دوم: دبیر کل ناتو این اظهارات را بیان داشته تا دو طرف را در برابر امر واقع قرار داده و آنها را مجبور به نشستن پای میز مذاکره کند.
صحبتهای مقامات ترک نشان میدهد که احتمال دوم ضعیف است، چرا که مقامی مانند دبیر کل ناتو هیچگاه اظهارات دروغی در مورد موافقت دو طرف بیان نمیدارد. مساله مهم آنکه مخالفت یونان با کاهش تنشها و همچنین، رد پیشنهاد ناتو، به نفع ترکیه است، چرا که بعنوان دولتی ظاهر میشود که مایل به توافق بوده و داعیه دار استفاده از زبان مذاکره و عقل میشود.
اما صرفنظر از تمام این مسائل، یک واقعیت وجود دارد، مبنی بر اینکه یونان مخالف مذاکره است، اما چرا؟
چند عامل مهم میتواند دلیل رفتار یونان را تفسیر کند:
اولین و مهمترین عامل، حمایت نامحدود تاریخی است که اتحادیه اروپا از یونان میکند. به دیگر معنا، در شرایطی که آتن حمایت اروپا را دارد، انگیزهای برای مذاکره با ترکیه نمییابد. مسئولان یونانی معتقدند که نیازی به اتش بس یا مذاکره ندارند، حتی اگر شرایط به نفع آنها نباشد. بنابراین، مادامی که موضع اروپاییها حمایت از آتن است، شاهد تغییر در موضع یونان در قبال ترکیه نخواهیم بود.
عنصر دوم، موضع ایالات متحده است، که همواره از موضع یونان در شرق مدیترانه حمایت میکند. اما با توجه به رابطه شخصی ترامپ با اردوغان و نیاز پنتاگن به نقش ترکیه در مقابله با روسیه در سوریه و لیبی، آمریکا سعی در تعدیل موضع خود در قبال یونان دارد. از این رو، ایالات متحده دو طرف را به مذاکره دعوت کرده است، اما تصمیم واشنگتن برای رفع محدودیتهای صادرات سلاح به قبرس، به صورت جزئی و موقت، آتن را بر آن داشت تا با گفتگو با ترکیه مخالفت کرده و هر گونه مذاکره را بعید بشمارد.
در هر صورت، حتی اگر آتن موافق دعوت ترکیه برای حل درگیریها از طریق گفتگو باشد، نمیخواهد به تنهایی سر میز مذاکره با آنکارا بنشیند، چرا که در این شرایط در یک موضع نا متوازن با ترکیه از حیث ظرفیتها و توانایی هایش قرار میگیرد و به طور کلی مذاکره به نفع ترکیه به پایان میرسد.
علاوه بر این، یونان ناتو را مکان مناسبی برای گفتگو با ترکیه نمیداند، چرا که پیمان ناتو، حداقل از نظر قانونی، به هر دو کشور ترکیه و یونان، به یک اندازه اهمیت میدهد و این برای یونانی که تلاش میکند به توازنی با ترکیه برسد و از حمایت نامحدود اروپا برخوردار شود، مناسب نیست.
چندی پیش منابع خبری گزارش دادند که کشتی ترک که برای عملیات اکتشاف نفت و گاز در شرق مدیترانه مورد استفاده قرار میگرفت درست در میانه بحران پدیده آمده میان ترکیه و یونان قرار داشت به محل بندری که از آن گسیل شده بود بازگشت. برخی ناظران معتقدند بازگشت این کشتی به آنتالیا، تلاش ترکیه برای فرصت دادن به دیپلماسی و مذاکره است. در حالی که آنکارا گفته ترکیه هیچگاه از حقوق خود در مدیترانه چشمپوشی نخواهد کرد