رئیس واحد فراهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، گفت: در حال حاضر حدود ۲۵ هزار بیمار در لیست انتظار پیوند قرار دارند.
فرحناز صادق بیگی، افزود: از سال ۱۳۸۰ که پیوند عضو از مرگ مغزی آغاز شد تاکنون نزدیک به ۹۰۰۰ مورد مرگ مغزی با اهدای حدود ۲۰ هزار عضو به بیماران نیازمند پیوند، جان دوباره بخشیدند.
رئیس واحد فراهم آوری اعضای پیوندی بیمارستان مسیح دانشوری، با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۲۵ هزار بیمار در لیست انتظار پیوند قرار دارند گفت: اغلب این افراد بیماران دیالیزی نیازمند به پیوند کلیه هستند و پیوند کبد، قلب، پانکراس، ریه و روده در رتبههای بعدی این لیست قرار دارد.
به گفته وی، روزانه ۱۲ بیمار از لیست مذکور به دلیل نرسیدن عضو پیوندی جان خود را از دست میدهند.
صادق بیگی با اشاره به اینکه سالیانه حدود ۴۰۰۰ مرگ مغزی در کشور رخ میدهد که قابلیت اهدای عضو دارند، ادامه داد: هر مورد مرگ مغزی میتواند تا ۸ عضو و حدود ۶۰ بافت مختلف را اهدا کند که این اعضا شامل ریهها، کلیهها، قلب، کبد، روده و پانکراس و بافتها نیز شامل دریچه قلب، استخوان، غضروف و قرنیه هستند.
به گفته رئیس واحد فراهم آوری اعضای پیوندی، در حال حاضر فقط ۲۵ درصد این ظرفیت به اهدا میرسد به طوری که در سال گذشته فقط ۱۰۷۸ مورد مرگ مغزی اهدای عضو کردند.
وی، مهمترین دلیل عدم اهدای مابقی این اعضا و در زیر خاک قرار گرفتن این گنجهای گرانبها را رضایت ندادن خانوادههای بیماران مرگ مغزی به اهدای عضو ذکر کرد و گفت: مهمترین دلیل این عدم رضایت خانوادهها این است که باور ندارند مرگ مغزی غیرقابل برگشت است و همچنان امیدوارند که بیمارشان بهبود مییابد.
صادق بیگی افزود: از آنجا که مرگ مغزی ظاهری شبیه کما دارد و قلب برای مدت کوتاهی با کمک داروها و دستگاهها فعالیت میکند، خانواده بیماران مرگ مغزی تصور میکنند بیمارشان زنده است در حالی که مرگ مغزی یک اتفاق غیرقابل برگشت است و تنها یک درصد علت مرگها را شامل میشود.
وی با تاکید بر اینکه امکان ندارد فرد مبتلا به مرگ مغزی بهبودی یابد، گفت: در مرگ مغزی و کما فعالیت مغز از بین میرود با این تفاوت که در بیمار مبتلا به کما هنوز سلولهای مغزی زنده هستند و امکان بهبودی کامل فرد وجود دارد. اما در مرگ مغزی سلولهای مغزی مردهاند و امکان برگشت بیمار وجود ندارد.
صادق بیگی تفاوت کما و مرگ مغزی را شبیه تفاوت فلج پا به علت سکته مغزی و قانقاریا برشمرد و افزود: در فلج پا به علت سکته مغزی سلولهای پا سالم هستند و فقط فعالیت پا متوقف شده که به مرور زمان امکان بهبودی وجود دارد اما در قانقاریا سلولها از بین رفتند و باید پا قطع شود وگرنه با ترشح سموم سبب مرگ فرد میشود.
وی با اشاره به اینکه تشخیص مرگ مغزی فقط با معاینات دقیق و آزمایشهای اختصاصی مغز صورت میگیرد، تاکید کرد: تاکنون حتی یک مورد مرگ مغزی که بهبود یافته باشد، گزارش نشده است.
رئیس واحد فراهم آوری اعضای پیوندی، موارد مرگ مغزی را تنها شانس بیماران نیازمند به اعضای پیوندی برای ادامه حیات برشمرد و گفت: عدم رضایت خانواده بیماران مرگ مغزی سبب از بین رفتن این منابع عظیم حیات میشود. در صورت رشد رضایت خانوادهها آمار مرگ و میر بیماران لیست انتظار پیوند به حد چشمگیری کاهش مییابد.
وی با اشاره به پیشگام بودن واحد فراهم آوری اعضای پیوندی بیمارستان مسیح دانشوری در امر مقدس اهدای عضو از موارد مرگ مغزی و کمک به نجات جان بیماران، افزود: این واحد از سال ۱۳۸۳ با اهدای ۵۴۴۴ عضو از ۲۰۶۳ مورد مرگ مغزی نقش عمدهای در نجات جان بیماران پیوندی ایفا کرده است.
به گفته صادق بیگی، فعالیتهای متنوع، متعدد و مبتکرانه فرهنگی نظیر ثبت روز ملی اهدای عضو اهدای زندگی، ایجاد سامانه ehda.ir، معرفی و ثبت نام کارت اهدای عضو که در حال حاضر نزدیک به چهار میلیون عضو دارد، برگزاری جشن شفا برای تکریم خانوادههای اهداکننده، بهشت ایثار، کارگاهها، مسابقات، پویشها و ترویج فرهنگ اهدای عضو در فضاهای مجازی مانند اینستاگرام از دیگر تلاشهای این واحد در امر خطیر نجات جان انسانها است.
وی در پایان با اشاره به آیه ۳۲ سوره مبارکه مائده که هر کسی جانی را نجات بخشد مانند آن است که جان همه انسانها را نجات بخشیده است، اظهار داشت: به امید روزی که هیچ بیماری در لیست انتظار پیوند به علت نرسیدن عضو پیوندی فوت نکند.