سخنگوی « جوسپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با این ادعا که حمایت برخی اعضای این اتحادیه از قطعنامه هفته پیش شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص همکاری ایران با آژانس و توافق هسته ای (برجام) دو مقوله جدا هستند، تاکید کرد که بورل به عنوان مسئول هماهنگ کننده توافق هسته‌ای با ایران از «هیچ تلاشی برای حفظ برجام کوتاهی نخواهد کرد».
به گزارش ایرنا، «پیتر استنو» روز چهارشنبه در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا در لندن گفت: اتحادیه اروپا از فعالیت آژانس در خصوص نظارت و راستی آزمایی تمامیت فعالیت‌های هسته‌ای ایران حمایت می‌کند.
وی با بیان اینکه اتحادیه اروپا از تمامی تلاش‌ها برای تسهیل فعالیت‌های آژانس برای اجرای وظایفش حمایت می‌کند، افزود: ایران هم باید به طور کامل و به موقع مطابق با توافقات پادمانی با آژانس همکاری کند.
سخنگوی بورل در همین حال تصریح کرد: این مساله از برجام که با قدرت از آن حمایت می‌کنیم جداست و «جوسپ بورل» به عنوان مسئول هماهنگ کننده از هیچ تلاشی برای حفظ برجام کوتاهی نخواهد بود.
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جمعه گذشته قطعنامه پیشنهادی تروئیکای اروپا علیه ایران را به رغم مخالفت جدی روسیه و چین تصویب کرد.
در این قطعنامه سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه با حمایت آمریکا خواسته‌اند ایران به ممانعت از دسترسی بازرسان آژانس به دو سایت هسته‌ای پایان دهد و با آنها به طور کامل همکاری کند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش ماه پیش ضمن اذعان به اینکه در حال انجام بازرسی‌های بی‌سابقه از تأسیسات هسته‌ای اعلام شده ایران است گفت، خواستار بازرسی از اماکنی بوده که ممکن است در آنها در اوایل سال ۲۰۰۰ پژوهش‌هایی در مقیاس کوچک بر روی مواد هسته‌ای انجام شده باشد.
این درحالیست که ایران تصریح کرده، درخواست آژانس براساس ادعاهای رژیم صهیونیستی و فشارهای آمریکا مطرح شده که با وجود خروج از برجام، به دنبال تشدید سیاست فشار حداکثری است.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه و غیرقانونی کشورش را از برجام خارج کرده و تحریم‌های رفع شده به واسطه این توافق را علیه ملت ایران بازگرداند.
کشورهای اروپایی طرف برجام که تلاششان برای متقاعد کردن ترامپ برای باقی ماندن در برجام شکست خورده بود، ابتدا قانون مسدودساز اتحادیه اروپا را برای جلوگیری از خروج شرکت‌های اروپایی از ایران فعال کردند که کارآیی چندانی نداشت.
آنها سپس اقدام به تأسیس سازوکاری برای انجام تبادلات مالی میان ایران و شرکت‌های اروپایی بدون نیاز به نظام مالی آمریکا ایجاد کردند که در بهمن ماه سال ۱۳۹۷ با تأسیس شرکت «اینستکس» عملی شد، اما چندان با استقبال شرکت های تجاری مواجه نشده است.
تهران نیز تلاش کرد توافق هسته‌ای را به شرط عمل دیگر طرف‌های این توافق به تعهداتشان، حفظ کند اما با گذشت نزدیک به دو سال و ناتوانی طرف‌های اروپایی به تعهدات برجامی، گام‌های کاهش تعهدات خود را در بازه زمانی شصت روزه آغاز کرد.
بر این اساس، ایران ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸، با صدور بیانیه‌ای آخرین گام کاهش تعهدات برجامی خود را اعلام کرد که طبق آن، تهران دیگر هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنی‌شده، و تحقیق و توسعه) نخواهد داشت و از این پس، برنامه هسته‌ای ایران فقط بر اساس نیازهای فنی خود پیش خواهد رفت و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز طبق روال ادامه می‌یابد.
ایران بارها اعلام کرده که اگر سایر طرف‌های باقی‌مانده در برجام تصمیم بگیرند تعهدات خود را مطابق با توافق اجرا کنند، گام‌های کاهش تعهدات برجامی ایران قابل بازگشت خواهد بود.
ایران معتقد است که قطعنامه اخیر شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی اقدامی غیرسازنده، غیرمسئولانه و غیرقابل پذیرش است و تلاشی برای یک بحران آفرینی جدید بر سر راه همکاری‌های ایران و آژانس به شمار می رود.
سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران تصریح کرد: این قطعنامه یک زیاده خواهی آشکار و طلبکاری سیاسی از سوی آمریکا و سه کشور اروپایی است و جمهوری اسلامی ایران زیاده طلبی را از جانب هیچ کشور و سازمانی نمی پذیرد.
نمایندگان چین و روسیه با ابراز تاسف از تصویب قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام تصریح کردند که این اقدام دورنمای برجام را به مخاطره می‌اندازد.
