با وجود آنکه هنوز زمان بازگشایی سالن‌های سینما مشخص نیست، بحث رشد قابل توجه قیمت بلیت سینما برای جبران تورم که از پیش نوروز مطرح بود، در محافل سینمایی مطرح است و همچنان سخن از بلیت سی هزار تومان است، حال آن که در دوران پس از کرونا، نیاز به مشوق‌هایی برای بازگرداندن تماشاگران سینما به سالن‌ها و جبران خسارت‌ها از این طریق است؛ اما آیا گزینه برای سوددهی سینما، آن هم در این وضعیت، مسیر گریز از بحران است و سینمای ایران را نجات خواهد داد و دیگر کشور‌ها نیز چنین روش‌هایی در پیش می‌گیرند؟
به گزارش «تابناک»؛ تماشاگران سینما در سال‌های اخیر به موازات توسعه زیرساخت‌ها و شمار پرده‌ها سینما نسبتاً روند صعودی داشت. تعداد تماشاگران در سال ۹۵، ۲۳ میلیون و ۷۵۹ هزار بود و همین آمار در سال ۹۶ به ۲۳ میلیون و ۲۴۳ هزار رسید، اما در سال ۹۷ این افت اندک جبران شد و شمار تماشاگران سینما بنا بر آمار‌های رسمی به ۲۷ میلیون و ۸۰۰ هزار رسید و پیش بینی برخی سینماداران و توزیع کنندگان مهم سینما چنین بود که در سال ۹۸ شاهد تداوم افزایش تعداد تماشاگران سینما خواهیم بود؛ اما سلسه عواملی باعث شد حتی رکورد سال قبل نیز تکرار نشود و تعداد تماشاگران سینما در سال نود و هشت، نزدیک به یک میلیون کاهش داشته باشد.
این ریزش شدید مخاطبان سینما و کاهش محسوس فروش میلیون‌ها بلیت سینما، تا حدودی به افزایش فشار اقتصادی و حذف یا کاهش خرید بلیت سینما از سبد گروهی از خانوار‌ها بازمی‌گردد و تا حدودی نیز می‌تواند نتیجه مهندسی غیرحرفه‌ای اکران و نمایش عمومی عمده آثار مهم سینمای ایران در پنج ماه نخست و خالی شدن دست سینمای ایران برای ماه‌های بعد باشد؛ وضعیتی که باعث شد، مدیران متوسل به کمدی‌ها برای حفظ فروش گیشه شوند و این روش ظاهراً جواب داد، اما حالا مشخص شده آنقدر موثر نبوده که حتی شاهد بلیت فروشی به اندازه سال نود و هفت باشیم.
سینما با بلیت سی هزار تومانی نجات پیدا می‌کند؟
با شیوع کرونا و تشدید شرایط اقتصادی به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل در کنار تعطیلی سالن‌های سینما، قاعدتاً شمار تماشاگران سینما در سال جاری به شدت کاهش خواهد یافت و افت تاریخی در سینمای ایران شاهد خواهیم بود.
در این میان راهکار عبور از چنین بحرانی و جبران خسارات چیست؟
برخی در محافل سینمایی در پی جا انداختن نسخه‌ای هستند که پیش از نوروز نیز مطرح شده بود و به واسطه تعطیلی سالن‌های سینما، اساساً به فضای تصمیم گیری وارد نشد و آن هم افزایش قیمت بلیت سینما متناسب با تورم است که حاصل چنین بحثی، طرح موضوع قیمت بلیت سی هزار تومانی بود!
این روش قطعاً غیرحرفه‌ای است و در اغلب کشور‌های دارای اقتصادی قدرتمند، قیمت بلیت سینما به عنوان یکی از تفریحات بسیار ارزان قیمت برای سال‌ها با رشد بسیار اندک همراه است که در این زمینه آمریکا یک نمونه خوب است و از آن جالب‌تر، نمونه ژاپن است که پس از افزایش قیمت بلیت سینما پس از سال‌ها خبرساز شده بود؛ موضوعی که دستمایه یک گزارش مستقل در «تابناک» قرار گرفته بود و به عنوان واضح‌ترین مصداق تاثیر افزایش تماشاگر سینما و پوشش هزینه‌ها از طریق افزایش تعداد تماشاگران سینما به جای افزایش قیمت بلیت سینما و ریزش تماشاگر، قابل بررسی است.
بلیت سینما در ژاپن آخرین بار در سال ۱۹۹۳ افزایش قیمت یافت و به ۱۸۰۰ ین معادل ۱۶.۵ دلار رسید و اکنون در سال ۲۰۱۹ به ۱۹۰۰ ین معادل ۱۷.۵ دلار رسید. در واقع قیمت بلیت سینما با مبنا قرار دادن دلار پس از ۲۶ سال، ۶ درصد افزایش یافته که این میزان اندک تورم پس از این دوره طولانی حتی میان کشور‌های توسعه یافته نیز اقدامی کم‌سابقه است. ژاپن به عنوان سومین اقتصاد دنیا پس از آمریکا و چین، از ظرفیت اقتصادی بالایی برخوردار است؛ اما در عین حال نه تنها قیمت بلیت سینما در این سطح نگه داشته شده، بلکه برای گروه‌های خاص نظیر بازنشستگان و دانشجویان نیز تخفیف ۳۰ درصد در نظر گرفته شده تا با وجود توانایی مالی قابل توجه این گروه‌ها، زمینه بهره برداری عمومی از این ظرفیت‌ها فراهم باشد.
در مقابل سینمای ایران که جامعه هدفش بنیه مالی ضعیف‌تری نسبت به مردم ژاپن دارند، با طمع ورزی برخی در فضای سینما، سرنوشت متفاوتی از سینمای ژاپن یافته است. در سال ۱۳۷۲ مصادف با ۱۹۹۳، قیمت بلیت سینما در ایران ۴۵ تومان بود که با توجه به قیمت دلار در آن ایام (۱۸۰ تومان) معادل ۲۵ سنت بود. اکنون در سال ۱۳۹۸، قیمت بلیت سینما در ایران ۲۰۰۰۰ تومان است که با توجه به بهای دلار (۱۳۵۰۰ تومان) معادل ۱.۴۸ دلار است.
اگر تومان را مبنا قرار دهیم، قیمت بلیت سینما در ۲۶ سال اخیر، حدود ۴۴۴۴ درصد افزایش یافته؛ اما اگر حتی تومان را مبنا قرار نداد و دلار را مبنا قرار دهیم، رشد قیمت بلیت سینما ۵۹۲ درصد بوده که نشان می‌دهد این میزان رشد افسارگسیخته قیمت بلیت سینما، از عوامل اصلی ریزش آهسته و پیوسته مخاطبان سینما بوده است؛ ریزشی که هرچند در مقاطعی متوقف شده، دوباره در اوقاتی همچون سال گذشته تشدید شده است. به نظر می‌رسد استراتژی صحیح در دوران پساکرونا تثبیت قیمت بلیت سینما دست‌کم برای یک سال است، چون اگر چنین اتفاقی رخ ندهد، ساده‌ترین تبعاتش ریزش گسترده‌تر تماشاگران سینما خواهد بود.
