حمله پهپادی انصار الله یمن به بخشی از شبکه تولید و توزیع نفت عربستان در هفته گذشته اثرات جدی بر اقتصاد جهان گذاشته است و این حادثه را باید از ابعاد بین المللی مورد ارزیابی قرارداد.
اگرچه در این حادثه فقط بخشی از صنعت نفت عربستان دچار آسیب جدی شد اما در کنار آن باید اثر این حادثه را در اقتصاد دیگر کشورها نیز جست‌وجو کرد.
به عنوان مثال در یک هفته گذشته شاهد رشد ۱۲ درصدی قیمت بنزین در ژاپن بودیم و از سوی دیگر نیز چینی ها به دنبال جایگزین بخشی از نفت خود هستند که تا پیش از این از عربستان وارد می کردند.
به گفته کارشناسان صنعت نفت عربستان این حادثه موجب از دست رفتن تولید روزانه ۵ میلیون بشکه نفت این کشور شد و عملا کشوری که در اوپک به عنوان بزرگترین تولید کننده شناخته می شد امروز هم ردیف عراق در حال تولید نفت است و اخیرا نیز در خبرها امده این کشور توافقاتی کرده است تا بخشی از نفت مورد نیاز خود را از عراق وارد کند.
همانطور که گفته شد از دست رفتن ۵ میلیون بشکه از نفت عربستان در همان روزهای نخست هفته گذشته موجب رشد قیمت نفت و رسیدن آن تا حدود ۷۰ دلار در هربشکه شد که به تبع شرایط ویژه ای نیز در برخی از کشورهای واردکننده نفت عربستان ایجاد شد. به عنوان مثال به جز ژاپن قیمت بنزین نیز در آمریکا افزایش یافت؛ نگرانی از ادامه این وضعیت موجب شد تا وزیر جدید نفت عربستان اعلام کند تولید نفت عربستان به میزان گذشته بازگشته است.
همه کارشناسان و صاحبنظران انرژی در کشور های مختلف متفق القول هستند که بازگشت تولید نفت عربستان کار یک یا دو هفته نیست و ماه ها باید منتظر ماند تا شرایط به حالت عادی بازگردد و این شرایط موجب می شود تا قیمت نفت به رکورد های تازه ای دست پیدا کند و باید کمی صبر کرد فضا و جوی که از صحبت وزیر انرژی عربستان ایجاد شده است فاصله گیرد تا مشخص شود که قیمت نفت چه تاثیری از این حمله خواهد دید.
طلال البذالی کارشناس مهندسی نفت و عضو دانشگاه کویت در همین رابطه تأکید کرده است این حمله قطعا روی قیمت نفت اثرگذار است و برای اولین بار در ۲۵ سال اخیر به یکباره قیمت نفت در حدود ۲۰ درصد دچار نوسان شود که این نوسانات با جنگ دوم خلیج فارس قابل مقایسه است.
وی معتقد است پس از بازدیدی که از پالایشگاه نفت آرامکو داشته است عملا نمیتوان زمان کوتاهی را برای بازسازی این پالایشگاه متصور بود زیرا این حادثه فاجعه بار تر از آنچیزی است که عربستانی ها اعلام کرده بودند برای همین تامین یک باره بیش از ۵ میلیون بشکه نفت برای بازار جهانی در کوتاه مدت امکان پذیر نیست در سوی دیگر که نفت ایران و ونزوئلا نیز دچار تحریم شده و این شرایط را بدتر خواهد کرد.
به گفته این استاد دانشگاه ذخایر استراتژیک آمریکا نیز حدود ۶۸۰ میلیون بشکه است، به این معنی که برای جبران کاهش تولید نفت عربستان کفاف نمی دهد به همین دلیل اگر در ظرف مدت یک یا دو هفته آینده نتوان منبع مطمئن نفت جایگزین عربستان یافت شود باید منتظر قیمت های نفت حدود ۸۰ تا ۹۰ دلار در هر بشکه بود.
این گزارش اضافه می کند عبد السامی البهبهانی، یکی دیگر از کارشناسان نفتی کویتی و مدیر شرکت مشاوره نفتی ASCA، نیز معتقد است این حادثه بیش از همه روی کشورهای آسیایی به خصوص چین اثر منفی خواهد گذاشت زیرا که این کشور به تنهایی روزانه حدود ۱۵ میلیون بشکه نفت از کشورهای خلیج فارس وارد می کند و کاهش تولید نفت عربستان میتواند روی اقتصاد این کشور که اکنون در حالت جنگ تجاری با آمریکا است اثر منفی بگذارد.
اما این حادثه به نفع ایالات متحده است زیرا قیمت های بالای نفت که بیش از ۷۰ دلار باشد منجر به افزایش تولید نفت شیل آمریکا خواهد شد به طوریکه می بینیم دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا در حساب توییتری خود اعلام کرده است آمریکا هیچ نگرانی از بابت اختلال ایجاد شده در تولید نفت عربستان ندارد و این کشور می تواند به تنهایی بخش اعظمی از این خلل ایجاد شده را جبران کند که این ادعای ترامپ که البته دور از واقعیت نیست روی قیمت های نفت اثر خواهد گذاشت و اجازه نمی دهد تا قیمت نفت رشد بالایی داشته باشد.
بهبهانی با اشاره به اهداف مورد اصابت قرارگرفته از صنعت نفت عربستان گفت آنچه در تصاویر مشخص است و مهندسان صنعت نفت عربستان اعلام کرده اند حمله به تاسیسات پالایش نفت بوده است و حمله به مخازن نفتی عربستان صورت نگرفته که اگر این گونه بود ما باید بعد از گذشت یک هفته هنوز شاهد شعله های آتش در خاک عربستان می بودیم اما عملا آنچه آسیب دیده است مخازن ذخیره سازی بنزین و پالایشگاه و شبکه تقسیم نفت عربستان بوده است که البته باید تاکید کرد تا این شبکه تقسیم بازسازی نشود نمی توان انتظار داشت تا تولید نفت عربستان به حالت عادی خود بازگردد.
این کارشناس کویتی تصریح کرد: برای ساخت یک پالایشگاه با این حجم باید حدود ۲۰۰ میلیارد دلار هزینه کرد زیرا که اکنون برای ساخت یک پالایشگاه کوچک حدود ۱۰ تا ۲۰ میلیارد دلار هزینه دارد به همین دلیل بازسازی این پالایشگاه هزینه گزافی را در بر خواهد داشت.
عبدالحمید الکوتی یکی از کارشناسان صنعت نفت عراق معتقد است این حادثه برای دلالان بازار نفت بیش از تولیدکنندگان خوشایند است و این افراد هستند که از این حادثه منفعت کسب می کنند و هر مقدار که روند بازسازی به تعویق بیفتد عملا قیمت نفت نیز روند صعودی خود را طی خواهد کرد.
وی معتقد است این فرصت مناسب است که ایران و ونزوئلا نفت خود را در بازار عرضه کنند هرچند که اگر ایران با تمام ظرفیت نفت خود را تولید کند نیز جوابگوی بازار در شرایط فعلی نخواهد بود.
به گفته وی قیمت نفت در این شرایط بیش از ۷۰ دلار نخواهد رسید زیرا امریکا با افزایش تولید نفت شیل خود اجازه نمی دهد قیمت نفت به ۱۰۰ دلار نزدیک شود که اگر این گونه نبود امروز باید شاهد قیمت نفت ۱۱۰ دلاری می بودیم.
این گزارش حاکی است علیرضا دانشی یکی از کارشناسان صنعت نفت و مهندسان شرکت مناطق نفت خیز جنوب با توجه به تصاویر منتشر شده از سوی عربستانی ها به خبرنگار فارس گفت: این تصاویر نشان می دهد باز سازی این پالایشگاه ماه ها زمان خواهد برد اما زمان ان طولانی نخواهد بود زیرا کشورهای اروپایی و آمریکایی اجازه طولانی شدن زمان باز سازی را نخواهند داد.
وی ادامه داد: به نظر می رسد بازسازی این پالایشگاه و تاسیسات بین ۳ تا ۶ ماه زمان خواهد برد به شرط آنکه یمنی ها از حمله مجدد به تاسیسات نفتی عربستان دست بکشند اما اگر این حملات ادامه دار باشد احتمالا زمان بازسازی طولانی تر خواهد بود و میتواند شرایط عربستان را وخیم تر از حالت کنونی کند.
