محققان دانشگاه لافبرو انگلیس دریافتند چاقی میان تنه (شکم و دور کمر) با کاهش اندازه مغز، ضعف حافظه و افزایش خطر ابتلا به زوال عقل ارتباط دارد.
در این تحقیقات از اطلاعات سلامت 9652 داوطلب با میانگین سنی 55 سال استفاده شده است و محققان شاخص توده بدنی، نسبت دور کمر به لگن و میزان چربی کلی بدن هر داوطلب را اندازه گیری کردند.
به گزارش پایگاه خبری مدیکال ساینس،معمولا افرادی که شاخص توده بدنی آن ها معادل عدد 30 یا بالاتر باشد، چاق محسوب می شوند. اما معیار چاقی شکم کمی متفاوت است. در واقع مردانی که نسبت دور کمر به لگن آن ها بالاتر از 0.90 و زنانی که نسبت دور کمر به لگن آن ها بالاتر از 0.85 باشد مبتلا به چاقی شکم و دور کمر هستند.
شاخص توده بدنی (BMI) مهمترین فاکتور در تعیین وزن نرمال، اضافه وزن و چاقی است. شاخص توده بدنی با تقسیم وزن (به کیلوگرم) بر توان دوم قد (به متر) به دست می آید. شاخص توده بدنی کمتر از 18.5، نشان دهنده کم وزنی غیر طبیعی است. اگر عدد بدست آمده بین 18.5 تا 24.9 باشد، یعنی وزن فرد طبیعی است. عدد بزرگتر و مساوی 25، نشان دهنده اضافه وزن است. عدد 30 به بالا نشان دهنده چاقی است، که به ترتیب به چاقی درجه یک (بین 30 تا 34.9)، چاقی درجه دو (بین 35 تا 39.9) و چاقی درجه سه (40 به بالا) تقسیم بندی می شود.
محققان در بررسی های خود، اندازه مغز هر داوطلب را با اسکن MRI اندازه گیری کردند و حجم ماده خاکستری و سفید مغز را نیز مورد آزمایش قرار دادند.
ماده خاکستری مغز حاوی حدود 100 میلیارد سلول عصبی بوده و مسئولیت کنترل حواس را بر عهده دارد. ماده سفید مغز متشکل از بسته های فیبرهای عصبی است که بخش های مختلف مغز را به یکدیگر متصل می کنند.
محققان علاوه بر این اندازه گیری ها عواملی مانند سن، فشار خون بالا، میزان فعالیت بدنی و استعمال دخانیات را که بر اندازه مغز موثرند، مورد بررسی قرار دادند.
با مقایسه این اطلاعات، ارتباطات متعددی بین میزان چربی بدن و اندازه مغز به دست آمد. افرادی که هم دارای شاخص توده بدنی بالاتر و هم نسبت دور کمر به لگن بیشتر بودند، کمترین حجم مغز را داشتند. حجم مغز افرادی که تنها دارای شاخص توده بدن بالاتر بودند، در مقایسه با سایرین اندکی کوچکتر بود.
از بین داوطلبان مجموعا 1291 نفر که هم دارای شاخص توده بدنی بالاتر و هم نسبت دور کمر به لگن بیشتر بودند،کمترین حجم ماده خاکستری مغز را داشتند. حجم ماده خاکستری مغز این افراد به طور میانگین 786 سانتیمتر مکعب بود.
در مقابل، حجم ماده خاکستری مغز 3025 داوطلب که دارای وزن متناسب بودند، به طور متوسط 798 سانتیمتر مکعب بود. همچنین حجم ماده خاکستری مغز 514 داوطلب که درای شاخص توده بدن بالا بودند، اما نسبت دور کمر به لگن آن ها متناسب بود، به طور میانگین به 793 سانتیمتر مکعب می رسید.
در این تحقیقات تفاوت قابل توجهی در حجم ماده سفید مغز داوطلبان مشاهده نشد، اما محققان توانستند بین داشتن اضافه وزن و کاهش اندازه بخش هایی از مغز که به انگیزش و تشویق مربوط می شوند، ارتباطی را شناسایی کنند.
محققان به این جمع بندی رسیدند که چاقی به ویژه در ناحیه شکم و دور کمر می تواند با کاهش اندازه مغز مرتبط باشد. اما این که آیا چاقی موجب تغییر اندازه می شود یا ساختار غیرعادی مغز منجر به چاقی می شود، مشخص نیست.
چاقی خطر مرگ زودرس را در زنان سه درصد و در مردان 10 درصد افزایش می دهد. محققان بر این باورند که بدن مردان چاق مقاومت بیشتری نسبت به انسولین دارد و میزان چربی کبد و دیابت، چاقی را برای آنان کشنده تر می کند.
در حال حاضر حدود 61 درصد از بزرگسالان به اضافه وزن یا چاقی مبتلا هستند و شاخص توده بدنی بالایی دارند.
گزارش کامل این تحقیقات در نشریه Neurology منتشر شده است.
