سرطان پستان، یکی از انواع سرطان است که زنان زیادی را در سرتاسر جهان درگیر خود می‌کند. یکی از روش‌های مقابله با این بیماری، جراحی است. اما این روش، گهگاه و به دلیل آسیب به ظاهر بدن، موجبات ناراحتی‌های روحی روانی را برای بیماران به همراه می‌آورد و بایستی برای آن فکری کرد.
زنان مبتلابه سرطان پستان تغییرات ظاهری مختلفی را در طول درمان تجربه می‌کنند ازجمله: برداشت پستان یا بدشکلی آن، تغییر رنگ پوست، ریزش مو، کاهش یا افزایش وزن، ورم اندام فوقانی.
اگرچه بیماران، این تغییرات را به امید درمان بیماری می‌پذیرند، اما همیشه نگران از دست دادن جاذبه زنانه خود هستند که منجر به افسردگی، کاهش اعتمادبه‌نفس و اختلال تصویر بدنی می‌شود. درواقع، تغییر در ظاهر به‌عنوان یک ترومای روحی روانی می‌تواند زندگی روزمره، فعالیت‌های اجتماعی، ارتباطات و بالاخره کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
دو روش شناخته‌شده و عمده جراحی سرطان پستان بنابر نظر متخصصان عبارت‌اند از "ماستکتومی" (MRM) و "جراحی حفظ پستان" (BCS) به همراه رادیوتراپی. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که بقای بیماران بعد از ماستکتومی یا جراحی حفظ پستان و رادیوتراپی پس‌ازآن یکسان است، بااین‌حال، جراحی حفظ پستان، درمان استاندارد سرطان پستان به‌جز در موارد خاص شناخته می‌شود.
در جراحی حفظ پستان، شکل ظاهری تقریباً دست‌نخورده باقی می‌ماند، اما در اکثر موارد اضطراب نسبت به عود بیماری را برای بیمار به همراه دارد. درحالی‌که ماستکتومی بااینکه باعث به هم خوردن تصویر بدنی می‌شود ولی اضطراب احتمال عود را کاهش می‌دهد.
در این رابطه، گروهی از محققین مرکز تحقیقات سرطان پستان پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی به انجام مطالعه‌ای پرداخته‌اند که هدف از آن، مقایسه دو گروه بیماران بعد از جراحی حفظ پستان و بازسازی با پروتز بعد از ماستکتومی ازنظر رضایت‌مندی از عمل جراحی و تصویر بدنی بوده است.
در این مطالعه، بیماران مبتلابه سرطان پستان مرحله صفر، یک و دو که حداقل سه ماه از پایان درمان آن‌ها گذشته بود و برای آن‌ها جراحی حفظ پستان یا بازسازی با پروتز پس از ماستکتومی انجام شده بود مورد بررسی قرار گرفتند.
بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق، جراحی حفظ پستان و بازسازی با پروتز بعد از ماستکتومی، ازنظر تصویر بدنی اختلاف معنی‌داری ندارند، اما میزان رضایت‌مندی بیماران بازسازی از نتیجه جراحی خود کمتر از حفظ پستان است.
بر این اساس، طبق نظر محققان، روش ارجح جراحی سرطان پستان، در صورت عدم وجود عوارض جانبی، جراحی حفظ پستان است. ولی در مواردی که ماستکتومی ناگزیر است، پیشنهاد بازسازی به بیماران برای بهبود تصویر بدنی و کیفیت زندگی ضروری است.
در این خصوص، آسیه الفت‌بخش، پژوهشگر مرکز تحقیقات سرطان پستان پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی و همکارانش در این تحقیق می‌گویند: «درمجموع ۷۰ بیمار مبتلابه سرطان پستان با سابقه جراحی حفظ پستان به روش انکوپلاستی و ۴۳ بیمار با سابقه بازسازی با پروتز بعد از ماستکتومی وارد مطالعه شدند. میانگین زمان سپری‌شده از جراحی، ۴۳.۵ و میانگین سنی بیماران حدود ۴۴ سال بود. دو گروه ازنظر سنی تفاوت معنی‌دار نداشتند.
همچنین تفاوت معنی‌داری ازنظر شغل، میزان تحصیلات، وضعیت تأهل به دست نیامد. اما ازنظر وضعیت اقتصادی تفاوت معنی‌دار بین گروه‌های تحت مطالعه وجود داشت. همچنین میزان رضایت‌مندی با سن ارتباط معنی‌داری داشت».
آن‌ها می‌افزایند: «نتایج این مطالعه مقطعی نشان داد که رضایت‌مندی از عمل جراحی در گروه جراحی حفظ پستان بیشتر از بازسازی با پروتز است. لذا بهترین گزینه برای جراحی سرطان پستان به‌جز در مواردی که عوارض جانبی وجود داشته باشد، حفظ پستان است زیرا در مقایسه با بازسازی تصویر بدنی یکسان اما رضایت‌مندی بیشتری ایجاد می‌کند».
محققین فوق که نتایج علمی و فنی پژوهش خود را در فصلنامه بیماری‌های پستان ایران منتشر کرده‌اند اعتقاد دارند: «به‌منظور بالا بردن رضایت‌مندی بیماران بازسازی از نتیجه عمل، باید حتماً بیماران قبل از عمل مشاوره شده و توسط پزشک یا پرستار پیگیری عوارض و نتایج تقریبی بعد از عمل برای آن‌ها توضیح داده شود».
فصلنامه بیماری‌های پستان ایران نشریه‌ای علمی پژوهشی است که توسط مرکز تحقیقات سرطان پستان پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی انتشار می‌یابد.
