یک اقتصاددان در مورد اشتباهات اقتصادی دولت در برابر تحریمها گفت: دولت در ماههای اول واکنش غلطی به تحریمها نشان داد، تعیین نرخ 4200 تومانی برای دلار یکی از واکنش های غلط دولت به تحریم ها بود.
سید محمد صادق الحسینی اقتصاددان شب گذشته در گفتگو با برنامه پایش گفت: ما کشوری هستیم که دهههای متمادی مسائل را حل نکردیم، مداوم مسائل را گذاشتیم که دولتهای بعدی حل کنند و دولتها به هر نحوی خواستند، از مسائل فرار کنند. این مسائل در حال حاضر به ابر چالش تبدیل شدهاند.
وی افزود: ابر چالش بیکاری، محیط زیست، نظام بانکی و ابر چالش مسائل منطقه ای مهمترین ابر چالشهایی هستند که کشور با انها درگیر است. بیکاری موجود تا دو دهه آینده یکی از معظلات کشور است، ابر چالش محیط زیست و کم آبی را باید جدی گرفت. حال علاوه بر این ابر چالش هایی که کشور با آنها درگیر است یک شوک سیاسی و اقتصادی به نام تحریم ها به کشور وارد شده است.
وی گفت: هدف سیاستگذاری نباید ایجاد اشتغال باشد، بلکه به دلیل اینکه امکان حل ابرچالش بیکاری در دهه آتی را از دست داده ایم، منابع و قوانین کار ما باید مبتنی بر ایجاد شغل باشد نه حفظ شغل موجود؛ ضمن اینکه باید به نرخ بیکاری بالا عادت کنیم و منابع در جهت مدیریت تبعات ناشی از بیکاری حرکت کند.
این اقتصاددان افزود: شوک جدید با وجود این ابرچالش ها موثر است، اگر تحریم هایی که بر کشور ما اعمال شد بر ترکیه، آلمان و ایتالیا اعمال می شد ساختار اقتصادی این کشورها از هم می پاشید. آلمان بیشتر از 50 درصد GDP آن واردات است، این در حالی است که ایران حدود 22 درصد GDP ان واردات است، شرایط ما شرایطی است که اقتصاد ما با وجود تحریم ها تاب آورده است.
الحسینی ادامه داد: ذکر این نکته لازم است که بدانیم خود تحریم نیست که سرانجام تحریم را مشخص می کند، واکنش تحریم شونده است که سرانجام تحریم را مشخص می کند. اگر واکنش درست نشان بدهید مانند روسیه که اجازه داد نرخ ارز نوسان کند، نرخ تورم را عادی افزایش داد و دخالت نکرد، رقابت را از بین نبرد و انحصار درست نکرد این یک واکنش دردست است. از طرف دیگر واکنش عراق به تحریم ها یک واکنش غلط است.
این اقتصاددان گفت: دولت در ماههای اول واکنش غلطی به تحریم ها نشان داد، تعیین نرخ 4200 تومانی برای دلار یکی از واکنش های غلط دولت به تحریم ها بود. ارز ترجیهی گذاشتیم، خرید و فروش دلار را قاچاق اعلام کردیم ، بورس کالا را بستیم، نظام دادوستد اقتصادی را محدود و غیر رقابتی کردیم و بر عکس روسیه عمل کردیم و اینها از جمله اشتباهات دولت بود.
وی گفت: در همه سالهای اخیر، مشکل ما این بود که نرخ ارز را سرکوب کردیم. در این دوره هم این کار را کردیم. اگر بخواهیم نرخ ارز را کنترل کنیم باید تورم را مهار کنیم. اقتصاد ما در کنار ژاپن یکی از بسته ترین اقتصادهای جهان است. در تحریم ها به سه حوزه خانوار، بنگاه های اقتصادی و بودجه دولت فشار زیادی وارد میشود. اگر بودجه دولت را متناسب با تحریم ها ننویسم به مشکل بر میخوریم ، همین الان کسری بودجه بزرگ سال آینده مشکل ساز خواهد بود.
این اقتصاددان گفت: باید تهدید ها را به فرصت تبدیل کنیم، یارانه انرژی یکی از تهدید هاست که باید آن را به فرصت تبدیل کنیم. 60 تا 80 میلیارد دلار یارانه پنهان به حامل های سوخت میدهیم، این یارانه پنهان یعنی قیمت واقعی یک حامل انرژی با قیمتی که اکنون عرضه می شود است. ما گرفتار یک اقتصاد حمایتی شدیم که ضد رقابت و رانت آور است
وی گفت: 42 درصد ایرانی ها ماشین دارند و حدود 58 درصد ماشین ندارند، پس ما یارانه سوخت را به ماشین دارها میدهیم و کسی که ماشین ندارد استفاده نمیکند. در حال حاضر ثروتمندان 11 برابر فقرا یارانه پنهان دریافت میکنند.
لاریجانی با اشاره به بحث یارانههای اعطایی در بخش انرژی و آب گفت: اینکه پیشنهاد شد یارانهها به نوعی برداشته شود در شرایط فعلی امکانپذیر نیست و باید قبول کنیم که کشور شرایط عادی ندارد. ممکن است با برداشتن این یارانهها بخش خصوصی توسعه یابد اما توجه کنیم که فشار روی مردم وجود دارد و اگر میخواهیم در این زمینه کاری کنیم باید با مطالعه و در نظر گرفتن شرایط کشور باشد تا به روی اقشار فشار مضاعف وارد نشود.