مدتی است که سریال تازهی مهران مدیری با نام هیولا جلوی دوربین رفته است سریالی که پیمان قاسمخانی متناش را نوشته و دربارهی یک فرد عامی است که یکباره وارد معاملات اقتصادی میشود.
۳۱اردیبهشت ماه بود که صفحه منسوب به مهران مدیری در اینستاگرام با انتشار عکسی از مدیری در کنار پیمان و محراب قاسمخانی، سیامک انصاری، امیرمهدی ژوله و... خبر از همکاری مجدد این دو داد. در ابتدا اخباری از حضور دوباره آنها در تلویزیون منتشر میشد. این عکس به صفحه برنامه دورهمی در تلویزیون تگ شده بود و به همین خاطر عدهای تصور میکردند قرار است برنامهای با نویسندگی پیمان قاسمخانی و گروه همراهش در تلویزیون ساخته شود. به دنبال موفقیت مجموعه «دورهمی» همکاری دوباره مدیری و قاسمخانی در تلویزیون چندان دور از ذهن نبود و تصور همه این بود که مدیری توانسته قاسمخانی را راضی به همکاری دوباره با تلویزیون کند. فصل مشترک این همکاری هم تهیهکننده «دورهمی» سید مصطفی احمدی بود. این تهیهکننده به پشتوانه یک اسپانسر قدرتمند توانسته بود، برنامه پرهزینه دورهمی را جلوی دوربین تلویزیون ببرد و حالا با اضافه شدن قاسمخانی به گروه، میتوانست برنامهای با کیفیت بهتر و با تماشاگر بیشتری تولید کند. اما گویا برنامه از ابتدا طور دیگری چیده شده بود. شبکه خانگی از مدتها پیش تبدیل به شبکهای سودآور شده که معروف است سرمایه مجموعههایی که در این شبکه تولید میشود، پیش از توزیع با جذب آگهیهای تبلیغاتی برمیگردد. بنابراین این شبکه محل خوبی برای عرضه محصولی است که پس از سالها از همکاری مدیری و قاسمخانی شکل گرفته باشد.
درحالیکه حواشی متعددی دربارهی ساخت «شبهای برره۲» منتشر شده بود و همه منتظر بودند تا مدیری را در تلویزیون ببینند، ناگهان معلوم شد پروژهای که او بیسروصدا شروع کرده متعلق به شبکهی خانگی است. هفته پیش خبر تولید سریال «هیولا» برای شبکه خانگی منتشر شد. مجموعهای که نوشته قاسمخانی و گروهش است. مهران مدیری کارگردانی و در آن بازی میکند و فرهاد اصلانی، شبنم مقدمی، گوهر خیراندیش، شیلا خداداد، محمد بحرانی، سیما تیرانداز و... دیگر بازیگران آن هستند. داستان این مجموعه شباهت بسیاری به «مرد هزارچهره» دارد و درباره مردی صاف و ساده است که به شکل غیرمنتظرهای صاحب مال و منال و ثروت بادآوردهای شده و دچار اضمحلال شخصیتی میشود. قاسمخانی استاد نوشتن چنین سناریوهایی است و از همین حالا میتوان پیشبینی کرد که این مجموعه یکی دیگر از سریالهای موفق این دو و شبکه خانگی شود.
داستان دو دوست
سرانجام طلسم همکاری نکردن مهران مدیری و پیمان قاسمخانی شکست و نام این دو پس از ۱۰ سال در کنار یکدیگر در تیتراژ یک سریال قرار گرفت. آخرین همکاری این دو مربوط به سریال «مرد هزار چهره» میشد که سال ۱۳۸۷ مقابل دوربین رفت. از این سریال به بعد بود که به دنبال اختلافاتی که میان مدیری و قاسمخانی پیش آمد، همکاری موفق این دو نزدیک به ده سال متوقف شد. شاید به جرات بتوان گفت ترکیب این دو هنرمند طناز برترین سریالهای طنز تلویزیون را رقم زد که هنوز که هنوز است به تناوب از شبکههای مختلف روی آنتن میرود و تماشاگران پروپاقرصی دارد. هرچند که باید رضا عطاران و محسن تنابنده را هم جزو برترین کارگردانان طنز تلویزیون ایران دانست اما تیم مدیری و قاسمخانی زمانی کار خود را شروع کرد که مجموعه طنز تلویزیونی هنوز به صورت کامل در تلویزیون تعریف نشده نبود و این دو پایهگذار سریالهای اپیزودیک و طنز در تلویزیون بودند. پیش از آنها میتوان تنها به سریال «کاکتوس» به کارگردانی محمدرضا هنرمند اشاره کرد که در عرصه طنز حرفی برای گفتن داشت. با اینکه از تولید مجموعه تلویزیونی «پاورچین» ۱۶ سال میگذرد، همچنان داستانهای این مجموعه تازگی دارد و تماشاگری که بعد از این سالها به پای آن مینشیند، ساعتی را به خنده و شادی سپری کند. کاراکترها و تیپسازیهای طراحی شده توسط پیمان قاسمخانی در این مجموعه در سریالهای دیگر هم ادامه پیدا کرد. نقشی که محمدرضا هدایتی با عنوان طغرل در این مجموعه برعهده داشت، در سریالهای دیگر از جمله «شبهای برره» و «باغ مظفر» هم تکرار شد. کاراکترها و تیپها آنقدر خوب و کامل طراحی شده بودند که این نویسنده و کارگردان از آنها در مجموعههای دیگر خود هم استفاده کردند. «داونه» در «پاورچین» به شکل تعدیلشدهای در «شبهای برره» هم استفاده شد و بهنوش بختیاری در این سریال تیپی شبیه «یاسمن گل بانو» در «پاورچین» داشت. داستان این مجموعه با اینکه به‌روز و با توجه به اتفاقات و حوادث روزمره طراحی میشد، به طور مثال در زمان انتخابات مجلس شورای اسلامی به نحوه برگزاری انتخابات در بالا و پایین برره اشاره میشد اما به دلیل اینکه این داستانها به رذایل و خصایل اخلاقی اشاره داشت و این رفتارها را به چالش میکشید، تاریخ مصرف نداشت و تا همیشه برای تماشاگر تلویزیون تازگی خواهد داشت. «پاورچین» و «نقطهچین» در ادامه هم و با فاصله کمی ساخته شد. آن زمان دوران درخشش این نویسنده و کارگردان در تلویزیون بود و مدیران و تماشاگران تلویزیون حساب ویژهای روی آنها باز کرده بودند. تقریبا میتوان گفت که به ندرت این دو بیکار مینشستند و بلافاصله پس از تمام شدن یک مجموعه کار ساخت سریالی تازه را آغاز میکردند. پیمان قاسمخانی هم حالا صاحب تیم نویسندگان شده بود. مهراب قاسمخانی، سروش صحت، بهمن معتمدیان، محمدرضا آریان، علیرضا کاظمیپور، شقایق دهقان، محسن چگینی، علیرضا ناظرفصیحی و امیر مهدی ژوله او را در نوشتن متنها همراهی میکردند. به همین دلیل بود که به راحتی میتوانستند پرکار باشند و متنهای بیشتری بنویسند. سریال «جایزه بزرگ» که برای نوروز ۸۴ ساخته شد، یکی دیگر از سریالهای موفق محصول همکاری این دو بود که کاراکترهایش همچنان از همان الگوی قبلی یعنی حضور کاراکتری سادهلوح در مقابل فردی کلاش و کلاهبردار پیروی میکرد. در این سریال هم مدیری در نقش مرد سادهلوح که مدام فریب میخورد و آبرو و مالش در معرض خطر قرار میگرفت، بازی میکرد و جواد رضویان هم همان تیپ خود در «پاورچین» بعنی نقش مرد شرور و کلاهبردار را بازی میکرد که این بار با کارهایش خانوادهاش را در معرض انواع تهدیدها قرار میداد. رضا شفیعیجم هم که بخشی از ویژگیهایش را از «نقطهچین» آورده بود، نقش مهمی در پیشبردن داستان داشت. نیمه دوم همان سال این گروه سریال «شبهای برره» را مقابل دوربین برد که میتوان از بهترین سریال محصول همکاری این دو نفر از آن یاد کرد. «شبهای برره» در ناکجاآبادی اتفاق میافتاد که داستانهایش به اندازه روستایش عجیبوغریب بودند. حالا مدیری کاراکتر تازهای پیدا کرده بود که با نقشهایی که تا پیش از آن بازی کرده بود، تفاوت زیادی داشت. این مجموعه به لحاظ داستانپردازی و طراحی شخصیتها سرآمد همه سریالهایی بود که مدیری و قاسمخانی با همکاری یکدیگر آن را به ثمر رساندند و بعد از آن نتوانستند این کیفیت را دوباره تکرار کنند. «باغ مظفر» در ادامه «شبهای برره» ساخته شد اما نتوانست موفقیت این سریال را تکرار کند. سریال «مرد هزار چهره» در نوروز ۱۳۸۷ پایانبخش همکاری این دو در تلویزیون بود. مجموعهای که دچار ممیزی و سانسور و بخشهایی از آن دچار حذفیاتی شد که سازندگان سریال را سرخورده کرد. «گنج مظفر» هم که با سرپرستی گروه نویسندگان پیمان قاسمخانی و کارگردانی مدیری ساخته شد، پایان خوشی نداشت و نتوانست در شبکه خانگی به آخرین قسمت برسد. از آن زمان بود که شایعه قهر این دو نفر شدت گرفت و تا نیمه اول امسال این عدم همکاری طول کشید تا در نهایت مهران مدیری در صفحه شخصیاش در اینستاگرام خبر از دوستی و همکاری دوباره با پیمان قاسمخانی داد.
یک مرور کلی
مهران مدیری سالیان سال برای تلویزیون سریالهای طنز کارگردانی کرد و بسیاری از بازیگرانی را که درحالحاضر در فیلمهای کمدی میبینیم، به سینما و تلویزیون معرفی کرد. همهی ما با سریالهایش خاطره داریم و هنوز هم اگر مجموعههایی را که او برای تلویزیون کارگردانی کرده از شبکههای مختلف پخش شوند دوست داریم تماشا کنیم.
مدیری کارگردانی مجموعههای طنز را از اوایل دهه هفتاد با سریال «پرواز ۵۷» آغاز کرد و تا سال ۸۸ مخاطبان تلویزیون را با سریالهایش همراه کرد. مهران مدیری بعد از سریال «مرد دو هزار چهره» در تلویزیون به شبکه خانگی کوچ کرد. بدقلقیهای تلویزیون و سانسور یکی از دلایل این نقل مکان بود. او تصمیم گرفت سریال جدیدی به اسم «قهوه تلخ» را برای پخش در شبکهی خانگی کارگردانی کند که نویسندگیاش را امیرمهدی ژوله و خشایار الوند بر عهده داشتند. سریال «قهوه تلخ» اولین مجموعهی شبکه خانگی در ایران بود و از شهریور ۸۹ به صورت هفتگی در شبکهی خانگی توزیع شد. استقبال مخاطبان از «قهوه تلخ» بسیار خوب بود، چراکه مدیری توانست طرفدارانش را از تلویزیون به شبکهی خانگی ببرد و با ویدیویی از خودش که قبل از هر قسمت با بینندگان «قهوه تلخ» صحبت میکرد و از آنها درخواست میکرد تا نسخهی اصلی سریال را تهیه کنند، تاثیر زیادی در فروش این مجموعه داشت. از طرفی موضوع این سریال هم برای مخاطبان جذاب بود و تازگی داشت؛ یک استاد تاریخ با بازی سیامک انصاری (که بازیگر همیشگی کارهای مدیری است) با خوردن قهوهای به زمان گذشته سفر میکرد و داستانهای جالبی که برای او اتفاق میافتاد و ارتباطش با آدمهای آن زمان، دیدن «قهوه تلخ» را برای مخاطبان دوست‌داشتنی میکرد. اما ناتمام ماندن «قهوه تلخ» یک شکست برای مدیری رقم زد. ۲۱ قسمت از مجموعهی «قهوه تلخ» در شبکهی خانگی توزیع شد و تنها شش قسمت پایانی این سریال در دسترس بینندگان قرار نگرفت. دلیل اصلی این موضوع هیچوقت مشخص نشد و اختلاف تهیهکننده با عوامل سریال تنها چیزی بود که در این‌باره گفته شد. ماجرای تحویل ندادن جوایز و انجام ندادن تعهدات به وسیلهی تهیهکنندگان لطمهی بزرگی به اعتبار مدیری زد و بیش از همه آیندهی کاری او را تحت تأثیر قرار داد. مدیری البته دست از سریالسازی برای شبکهی خانگی برنداشت و در سال ۹۱ مجموعهی «ویلای من» را برای شبکهی خانگی کارگردانی کرد اگرچه اینبار برخلاف «قهوه تلخ» نتوانست تعداد زیادی از طرفدارانش را با خود همراه کند. او یک سال بعد، مجموعهی «شوخی کردم» را برای شبکهی خانگی کارگردانی کرد که به شکل آیتمی بود و در هر قسمت خودش موضوع جدیدی را مطرح میکرد و با صحبت کردن دربارهی آن، بینندگان را به تماشای آیتمهای این مجموعه دعوت میکرد. اما انگار موفقیت او فروکش کرده بود.
به همین دلیل او دوباره و به دعوت مدیران تازهی تلویزیون (که درواقع همان مدیران قدیمی بودند و مدیری با آنها همکاری کرده بود) دوباره راهی صداوسیما شد. «در حاشیه» سریال جدید مدیری برای شبکهی سه بود که نوروز سال ۹۴ روی آنتن رفت. این مجموعه هم مثل کارهای قبلی این کارگردان با حاشیههایی روبهرو شد و به دلیل اینکه موضوع آن دربارهی خطاهای پزشکی بود، با اعتراض سازمان نظام پزشکی مواجه شد و فیلمبرداری آن مدتی متوقف شد. اگر روراست باشیم باید اقرار کنیم فارغ از این حواشی که صدمهی جدی به داستان سریال زد، متن و طنازی بازیگران چندان جلب توجه نکرد. مدیری اما پایمردانه سریال دیگری ساخت، شاید برای حل مشکل سری اول! او سریال «در حاشیه ۲» را هم مقابل دوربین برد که ادامهی «در حاشیه» بود و در زمستان سال ۹۴ از شبکهی سه پخش شد. بعد از این مجموعه او دیگر سریال جدیدی را برای تلویزیون کارگردانی نکرد و اینبار سمت اجرا رفت. مدیری اجرای برنامهی «دورهمی» در شبکهی نسیم را بر عهده گرفت که کارگردانیاش را هم خودش عهدهدار بود.
این برنامه از اواخر اسفند سال ۹۴ روی آنتن رفت و همراه با آیتمهای نمایشی بود که مدیری برای این آیتمها از بیشتر بازیگرانی که در سریالهایش با آنها همکاری میکرد، استفاده کرد. چهار سری از برنامهی «دورهمی» برای شبکهی نسیم ساخته شد که در هر فصل با تغییراتی همراه بود و بازیگران این برنامه در فصل آخر تنها سروش جمشیدی و سحر ولدبیگی بودند و مدیری هم با دعوت از هنرمندان عرصههای مختلف به گفتوگو با آنها مینشست. بعد از آخرین فصل «دورهمی» خبری در رسانهها منتشر شد که قرار است مدیری باز هم با پیمان قاسمخانی همکاری کند و «شبهای برره ۲» را مقابل دوربین ببرد اما این مجموعه ساخته نشد و حالا قرار است همکاری مدیری و قاسمخانی در مجموعهی دیگری به اسم «هیولا» اتفاق بیفتد.
منبع : سازندگی
