سفر حسن روحانی به اتریش و سوئیس به علت همزمانی با فشارهای اقتصادی دونالد ترامپ پس از خروج آمریکا از برجام از اهمیت خاص سیاسی و دیپلماتیکی فوق العاده ای برخوردار است.
ممکن است دو کشور هدف در این سفر رئیس جمهوری از لحاظ تجاری و اقتصادی تاثیر چندانی بر عرصه های تجاری و اقتصادی جهان و ایران نداشته باشند اما از نظر وجهه سیاسی و نفوذ در افکار عمومی این دو کشور ابزار مهمی برای نشان دادن ابعاد خباثت ایالات متحده در دشمنی با ایران و عمق شکاف میان بروکسل و واشنگتن هستند.
این سفر ابتدا به برن سوئیس و سپس به وین اتریش انجام می شود. نکته اینجاست که وین محل دفتر سازمان ملل و مقر آژانس بین المللی انرژی اتمی است که مسئولیت بررسی و نظارت بر پایبندی ایران به توافق هسته ای را دارد. از سوی دیگر این شهر همان مکانی بود که در آن برجام میان گروه 1+5 و ایران امضا شد. مارتون مذاکرات میان 7 کشور از سال 2013 آغاز شد و در نهایت در جولای سال 2015 به نتیجه رسید.
به اعتقاد تحلیلگران دعوت این دو کشور از رئیس جمهوری کشورمان با وجود فشارهای تبلیغی آمریکا حداقل در عرصه سیاسی می تواند تلاش ها اروپا برای نمایش و استقلال خود در حوزه های امنیتی و سیاسی باشد. در این چارچوب سفر روحانی می تواند ضمن طرح دوباره شکاف میان دوسوی آتلانتیک، نشانه ای از تصمیم اروپا برای حفظ موجودیت مستقل خود در پشتیبانی از برجام به عنوان مهمترین دستاورد اتحادیه اروپا در حوزه سیاسی به شمار می رود.
تارنمای تحلیلی میدل ایست آی در گزارشی خط مشی های ایران را اینطور تحلیل کرده است که پس از خروج آمریکا از توافق ایران تنها به شرق (روسیه و چین) اتکا ندراد و اروپا را فراموش نکرده است. سفر روحانی به سوئیس و اتریش نشان می دهد که ایران نمی خواهد همه تخم مرغ های خود را در یک سبد قرار دهد. با وجود شرایطی که در چارچوب روابط ایران با غرب به وجود آمده است تهران تلاش می کند تا توازنی را در روابط خود با هر دو طرف برقرار سازد.
تاکنون مقام های ارشد فرانسه ، آلمان و انگلیس در رسانه ها و در دیدارهای مستقیم خود به صورت مستقیم به انتقاد از دونالد ترامپ و سیاست های ضدبرجامی کاخ سفید پرداختند. به طور قطع سفر روحانی به این دو پایتخت اروپایی که در حوزه های سیاسی و مالی از اهمیت فوق العاده ای نه تنها در قاره سبز بلکه برای جهان برخوردار هستند بار دیگر واشنگتن را هدف انتقادهای تند کشورهای اروپایی و رسانه قرار خواهد داد. فرانس 24 نیز به صورت تلویحی این سفر را با اقدام دونالد ترامپ در خروج آمریکا از توافق مرتبط دانست و نوشت پس از این اقدام رئیس جمهوری ایالات متحده آینده توافق مهم هسته ای دچار ابهام جدی شد و اکنون روحانی در سفر به کشورهای اروپایی به دنبال جلب حمایت اروپا از توافق و همکاری با ایران است.
این شبکه تلویزیونی فرانسوی نیز مخالفت پنچ امضاکننده دیگر برجام با تصمیم آمریکا را از جمله مسائلی می داند که به این سفر رنگ وبوی سیاسی بیشتری می دهد.
در گزارش تارنمای نشریه تندروی «بریت بارت» آمریکا نشانه هایی از نارضایتی مقام های آمریکا از سفر رئیس جمهوری کشورمان به دو کشور اروپای سوئیس و اتریش به چشم می خورد. به باور این گزارش رئیس جمهوری ایران با این هدف به سوی اروپا روانه می شود که مخالفت ها با خروج آمریکا از توافق هسته ای سال 2015 را زنده نگاه دارد. همچنین وی برنامه ریزی کرده است تا در این زمینه اندوخته ای را برای تهران به دست آورد.
رسانه های غربی پیش بینی می کنند به نظر می رسد تهران از رهبران اتریش و سوئیس بخواهد تا در مقابل رویکرد دونالد ترامپ برای از سر گیری تحریم ها علیه تجارت بین المللی با ایران ایستادگی کنند. این گزارش افزود با اینکه پنج کشور روسیه، چین، آلمان، فرانسه و انگلستان با این اقدام آمریکا مخالفت و اعلام کرده اند نسبت به برجام متعهد باقی می مانند اما به دلیل ترس از مجازات های سنگین علیه بنگاه های تجاری خود ممکن است عقب نشینی کنند. در مقابل حسن روحانی هم اعلام کرده بود که اگر اروپا خواستار اجرای توافق از سوی ایران است باید منافع مالی آن را برای تهران جبران کند.
به نوشته این نشریه آمریکایی روابط تهران و برن که حافظ منافع ایالات متحده در ایران است در سال های اخیر بسیار عمیق بوده است و قرار است روحانی با تشریفات کامل نظامی از سوی رئیس جمهوری سوئیس مورد استقبال قرار گیرد.
گفته شده است در این سفر مقام های سیاسی و اقثتصادی روحانی را همراهی می کنند و قرار است توافق های گوناگون فرهنگی، اقتصادی و سیاسی بین دوکشور امضا شود. سوئیس عضو اتحادیه اروپا نیست اما حافظ منافع آمریکا و عربستان سعودی در ایران است. در این چارچوب اعلام شد بررسی آخرین تحولات مربوط به توافق هسته ای با ایران از مهمترین محورهای این سفر است.
خبرگزاری رویترز هم دیدار روحانی از دو کشور همسایه سوئیس و اتریش را در سایه اقدام آمریکا برای نابودسازی توافق هسته ای و برقراری تحریم ها علیه ایرن قابل توجه دیده است و چنین عنوان کرد: خروج ترامپ از توافق در ماه می رخ داد و موجب ناراحتی متحدان اروپایی واشنگتن شد که به دنبال حفظ روابط خود با تهران هستند. همچنین به رغم خروج آمریکا از برجام هدف اصلی این سفر یافتن راه هایی برای حفظ و ادامه پیشرفت هایی است که در نتیجه امضا و اجرای توافق هسته ای ایجاد شد.
نشریه هندی «DNAIndia» نیز با اشاره به گزارش رویترز در مورد این سفر آورده است سوئیس و ایران در سال 2016 نقشه راهی را برای افزایش روابط امضا کردند. گفت وگوها در برن روشن می سازد که این روابط چگونه می توانند در سایه خروج آمریکا از توافق و اجرای تحریم ها، تعمیق شوند.
