رسول حسینی: سخنرانی اخیر رئیس جمهور در برهه حساس کنونی مهمترین واکنش دولت به اتفاقات و تحولات اخیر بود. این واکنش اگرچه با تاخیر بود اما به جهت اینکه از اهمیت برخوردار بود شایسته توجه و اقبال بیشتری است. اما نکاتی چند در این زمینه ذهن عمومی جامعه را به خود معطوف ساخته که بی توجهی به آنها همان اصطلاح نامیمون حرف درمانی را به اذهان متبادر می سازد. اما به نظر نمی رسد بنای رئیس جمهور بر گذر ساده و بی پیرایه از کنار اتفاقات اخیر باشد. همانطور که به نکاتی پیرامون مشکلات کشور و لزوم همبستگی بیشتر تاکید داشته اند به نظر می رسد این ردای زیبای سخن را به زینت عمل می آراید و با دست آویزیدن به تدبیر خرد جمعی، راهی به سوی آینده بر می گشاید تا بلکه از اندیشه های راهگشای ملت و اندوخته های بی پایان وفاداری مردم در این مرز و بوم، مسیری هموار به سوی آینده باز کند تا ایران سرافراز بار دیگر بتواند این تنگاهایی که دست و پایش را بسته، باز کند و از مصائب راه به سلامت عبور نماید.
اگرچه از دیر باز پیداست که وقتی دولتی بر سریر قدرت تکیه زد و تدبیر امور بنمود بدون توجه به آراء ملت نمی تواند کاری از پیش ببرد و همیشه دلخوشی و دلگرمی مسئولان این بوده است که با حمایت بی دریغ مردم توانسته اند چند صباحی کلید مسئولیت را در دست داشته باشند و امورات مردم با به پیش ببرند. البته منافع عموم ملت هم در پس این هماهنگی ها بوده است که همیشه از گزند بدخواهان مصون مانده است. آقای رئیس جمهور امروز قفل بسته درها با کلید شفافیت باز می شود. این شفافیت است که عموم مردم و مسئولان را در خانه ایران زمین و در زیر یک سقف مشترک بصورت با هم زیستنی مسالمت آمیز به تجربه می نشاند. شفافیت است که حس همدردی و هم نوایی را بین همگان توزیع می نماید و آنها را به سوی یکپارچگی ملی و سپس هویت ملی می کشاند و گزند دشمنان را از آنها دور نگه می دارد. حس هویت ملی، حس همبستگی ملی، حس وطن دوستی زمانی اتفاق می افتد که مردم به درکی ذاتی دست پیدا کنند که دولتمردان آنها مانند آنها بلکه دغدغه مند تر از آنها در راستای منافع ملی شان می کوشند. حسن ظن و حسن تدبیر دولتمردان را مردم در آینه شفافیت می بینند. وقتی شما در تمام ارکان دولت خود روی به سوی شفافیت می گذارید همگان در می یابند که با تمام وجود به صحنه آمده اید و آنگاه انتظار است که مردم چتر حمایت خود را از سر دولت شما برندارند.
این شرایط منوط به این است که زندگی هیچ دولتمردی در پس پرده نباشد. هر فردی که در حوزه عمومی دارای مسئولیت است، عموم مردم حق دارند نسبت به تمام مراحل تصمیم گیری ها، تصمیم سازی ها و اقدامات او آگاه باشند و اظهار نظر کنند. امروزه حصول نتیجه برای عملکرد مسئولان کافی نیست بلکه آنچیزی که مهم تر است و جوامع دیر یا زود به آن دست می یابند، گرفتن تصمیم در اتاق شیشه ای است. در واقع داشتن وکالت برای دست یازدین به مسئولیت عمومی به معنای ورود زندگی شخصی به حوزه عمومی و بودن تحت نظارت عمومی است. حقانیت مسئولیت زمانی بوجود می آید که چگونگی به دست گرفتن، چگونگی تصمیم و اجرا و چگونگی تحویل دادن مسئولیت به شخص دیگر (یعنی ابتدا و انتهای مسئولیت) همیشه و همه جا تحت نظارت عمومی و در شفافیت کامل باشد. بدین منظور است که حتی دخالت انگیزه های شخصی در امر عمومی بدون پرداختن و یاری جستن از دیگر نخبگان و دیگر صاحبان اندیشه برای امور مملکت که متعلق به همگان است به معنای داشتن دیدگاه خصوصی در امری عمومی است و این رویه امروزه ناپذیرفته است. هیچ مسئولی اینقدر دارای حقوق نیست که برای امور محوله ای که آحاد ملت در آن دارای حقی هستند تنها به خرد فردی خود تکیه کند. این به معنای استبداد رای و دخالت بدون آگاهی در امور مربوط به همگان است. اموری که لازمه گرفتن مسئولیت در آن، مستلزم استفاده از آگاهی عمومی و دانش همگانی برای حصول بهترین نتیجه است. از این زوایه است که جوامع امروز به نتیجه نمی اندیشند آنها نگران هستند که امورات خود را حتی در بهترین دموکراسی ها به عده ای بسپارند و آن را تا آخر مسئولیت به حال خود رها کنند. جوامعی که به حقوق خود آگاه هستند مسئولیت خود را به نتیجه واگذار نمی کنند و تنها منتظر نتیجه نمی مانند، بلکه مسئولیت آنها همیشه و در همه زمانها و در ساختار کلی یکی جامعه و در طول تاریخ یک ملت گسترده است.
بنابراین آقای رئیس جمهور تا دیر نشده دست عمل را از آستین خرد جمعی بیرون آورید و شجاعانه دستور دهید تمام کنش دولتمردان بصورت شفاف به استحضار ملت برسد. داشتن مسئولیت را منوط به حضور در اتاق شیشه ای نمایید و حتی تمام فعالیت های مالی خود و خانواده آنها را در سپهر عمومی بگسترانید. آنگاه است که شجاعت هم یکی از شروط گرفتن مسئولیت می شود. آنگاه است که تخصص و داشتن تدبیر و مدیریت های حرفه ای، لازمه امر حکومت داری می گردد و خرد عمومی بزرگترین پشتوانه مسئولان خواهد شد. آنگاه است که هیچ قدرت خارجی توان از هم گسیختگی و پراکندگی اراده های درون یک ملت را نخواهد داشت و انجسام درونی جامعه برای انجام کارهای بزرگ و حفظ دستاوردهای تاریخی خود استحکام خواهد یافت و حکومت همیشه، آماده گردن نهادن به اراده عمومی خواهد بود.
جناب آقای رئیس جمهور آنقدر به آیین نامه ها و بخش نامه ها و مقررات و حتی قوانین دلگرم و متکی نباشید. شما تا می توانید در شفافیت بکوشید مابقی امور را مردم به عنوان ناظران تیزبین و ماموران صادق بی هزینه، به انجام خواهند رساند. تاکنون هیچ قانونی نتوانسته آنطور که نظارت عمومی توانسته ریشه فساد و سوء استفاده را بخشکاند. بنابراین شاید این فرصت فرصت درخوری برای شما و دولت شما باشد. تابیدن خورشید شفافیت و نورانی کردن اتاق های تصمیم گیری بهترین هدیه برای دوختن سرنوشت همگانی به هم و هم سو کردن اراده ای ملی برای ثبات و منزلت ملی است. پس تا دیر نشده در این راستا بکوشید و ابرهای تیره سرگردانی را از آسمان ایران دور سازید. در این مسیر عقد اخوت شما تنها با ملت باشد همان ملتی که وکالت به شما داده است تا بر امورات آنها چند صباحی فرمان برانید.
