این روز‌ها پرداخت شهریه مدارس به دغدغه خانواده‌ها تبدیل شده است این در حالی است که مسئولان آموزش و پرورش هرساله در بخشنامه‌های مختلف اعلام می‌کنند مدارس دولتی حق گرفتن شهریه از خانواده‌ها را ندارند و مدارس غیردولتی هم باید طبق مصوبه آموزش و پرورش شهریه دریافت کنند اما بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که برخی از مدارس دولتی به بهانه‌های مختلف با ارائه برنامه‌های جانبی از خانواده‌ها پول می‌گیرند. مدارس غیردولتی هم که دیگر تکلیف‌شان روشن است. هزینه‌های غیر قابل باور شماری از این مدارس صدای خیلی‌ها را در آورده است.
خبرنگار روزنامه ایران در پیگیری‌هایش به این نتیجه رسید که تعدادی از مدارس سرشناس تهران تا حداکثر مبلغ 100 میلیون تومان هم از والدین پول دریافت می‌کنند. در همین شهرمدارسی هستند که با قدرت ونفوذ صاحبانشان هر چقدر که دلشان بخواهد پول می‌گیرند ومدیرانشان هم ترسی از نظارت بر شهریه‌های نجومی ندارند. این مدارس معمولاً بر خاص بودن کیفیت آموزشی خود مانور می‌دهند. بر اساس پرس و جوهای انجام شده از والدینی که فرزندانشان را در این مدارس ثبت‌نام کرده‌اند هزینه ثابت همان هزینه‌ای است که آموزش و پرورش مصوب کرده است اما خانواده‌ها برای فوق برنامه‌های مختلف هزینه‌های بسیاری پرداخت می‌کنند.
در این میان تعدادی از خانواده‌های دانش‌آموزانی که در این مدارس ثبت‌نام کردند در گفت‌و‌گو با «ایران» اعلام کردند از پرداخت این هزینه‌ها راضی هستند اگر چه برای رسیدن به این مدرسه مراحل سخت و طولانی را پشت سر گذاشتند. بر اساس گفته‌های برخی از اولیا تقریباً همه دانش‌آموزان چند سالی در نوبت ثبت‌نام می‌مانند چرا که این مدارس، مدارس خاص هستند. مثلاً مدرسه چند صد متری در نیاوران که برای یکی از آقازاده‌ها هم است چندین شعبه در تهران دارد. این مدرسه محل رفت و آمد بسیاری از آقازاده هاست. حتی همین آقازاده‌ها هم برای ثبت‌نام در این مدرسه باید از سال قبلش اقدام کنند.
البته مسئولان مدرسه چند ماهی تحقیق می‌کنند و در نهایت پدر و مادر به همراه دانش‌آموز برای مصاحبه ابتدایی دعوت می‌شوند. اگر در این مصاحبه قبول شوند تازه اول راه است. نشستن پشت این میز و نیمکت‌ها، هم پول می‌خواهد هم پارتی و هم اسم و رسم خانوادگی. مدارس خاص تا ساعت 4 و نیم بعدازظهر برای دانش‌آموزانشان برنامه دارند. دانش‌آموزان اگر المپیادی یا کنکوری باشند هم برنامه‌های ویژه خود را دارند. مدارس خاص هر روز 4 ساعتی را به کلاس‌های استخر، تنیس و فوتبال اختصاص می‌دهند. همچنین هزینه ناهار، عصرانه، سرویس، اردوهای علمی داخلی و خارجی و یادگیری زبان دوم را هم باید به شهریه این مدارس اضافه کرد. با این همه 4 مدرسه خاص در حدود 40 تا 100 میلیون تومان از خانواده‌ها شهریه دریافت می‌کنند. این اطلاعاتی بود که اولیای چند دانش‌آموز درباره چند مدرسه خاص که فرزندانشان در آنجا تحصیل می‌کنند به خبرنگار «ایران» می‌دهند.
مادر علی جهانی یکی از دانش‌آموزانی که در یکی از این مدارس خاص واقع در یوسف آیاد تهران درس می‌خواند، می‌گوید: پسرم کلاس هفتم است و حدود 25 میلیون تومان هزینه کردم. هزینه این مدارس بسیار گران است اما می‌دانم که فرزندم در این مدرسه درس می‌خواند و روی ویژگی‌های اخلافی و رفتاریش کار می‌شود. پسرم 5 سال در مدرسه دولتی بود اما به لحاظ رفتاری اصلاً رضایت از دوستانش نداشتم اگر مدارس دولتی و هیأت امنای هم مثل این مدرسه بود حتماً آنجا ثبت‌نام می‌کردم. هنگامی که این مدرسه را انتخاب کردم دو سال طول کشید تا پسرم را ثبت‌نام کنند. چند آزمون تستی و تشریحی از دانش‌آموزان گرفتند و در نهایت با دانش آموز و پدر و مادر، چند جلسه حضوری داشتند. شما نگاه کنید از 16 تیر ماه برنامه درسی‌اش شروع می‌شود 4 روز در هفته از ساعت 7 تا 2 بعد ازظهر به مدرسه می‌رود همین هفته اردوی داخلی برایشان گذاشتند. کلاس‌های ورزش هم که هر روز هست. البته زبان دوم هم آموزش می‌دهند.
پول صبحانه دهید تا ثبت‌نام کنیم
در این میان، برخی مدیران مدارس سرشناس شهر نیز توقعاتی دارند که گاه به نظر عجیب و غریب می‌آید: «هزینه‌های صبحانه دانش‌آموزان »این پیشنهاد یک مدیر مدرسه سرشناس به خانواده یکی از دانش‌آموزان بود. مادر مهرداد یگانه فر درباره ثبت‌نام فرزندش در یک مدرسه سرشناس می‌گوید: «نمرات پسرم عالی بود. خیلی دوست داشتم که فرزندم در این مدرسه درس بخواند. مدیر مدرسه به همسرم گفت اگر می‌خواهید پسرتان وارد این مدرسه شود علاوه بر شهریه، نیمی از هزینه صبحانه هم با شماست. وضع مالی آنچنانی نداشتیم که شهریه را پرداخت کنیم.» موضوعی که بسیاری از کارشناسان تعلیم و تربیت هم بر آن انتقاد می‌کنند و بر این باورند که این مدارس عدالت آموزشی را زیر سؤال می‌برد. البته آنها می‌گویند بیشتر قبولی‌های کنکور نیز از آن همین مدارس خاص هستند که مخاطبان آنها از بین طبقات خاص جامعه‌اند و طبیعی است که این مدارس باتوجه به امکانات خاصشان در مقایسه با سایر مدارس از جمله سالن مطالعه و اردوهای نوروزی، خیلی بهتر از سایر مدارس در کنکور نتیجه بگیرند و این همین مسأله‌ای است که باعث تبعیض بین مردم و طبقاتی شدن آموزش می‌شود.
رضا نهضت کارشناس آموزش و پرورش در این باره می‌گوید: خیلی از خانواده‌ها برای اینکه فرزندانشان را در مدارس خاص ثبت‌نام کنند حاضر علاوه بر این شهریه‌های سنگین چندین میلیون دیگر هم بواسطه بدهند تا آنها سریعتر دانش‌آموزانشان را ثبت‌نام کنند. این مدارس برای دانش‌آموزان المپیادی تضمینی پول می‌گیرند. آنها واحدی به نام المپیاد دارند که هزینه آن 30 تا 40 میلیون تومان است. کلاس‌های المپیاد هم در سطح کلاس نیست. این دانش‌آموزان خاص تا شب کلاس‌های مختلف دارند و خیلی از خانواده‌ها هم راضی از پرداخت این هزینه‌ها هستند. البته اردوهای داخلی و خارجی هم دارند.
وی با اشاره به انواع مدارس دیگر غیرانتفاعی می‌گوید: این مدارس مثل مدارس برند و صاحب نام نیستند اما دانش‌آموزانشان از خانواده‌های مرفه هستند فقط برای پیش دبستانی 14 میلیون تومان شهریه می‌گیرند. مدارسی دیگر هم هستند که مانند مدارس قبل نیستند و آنها شهریه مصوب آموزش و پرورش را می‌گیرند و تخفیف هم می‌دهند و البته نمره هم به دانش‌آموزان می‌دهند. این مدارس عدالت آموزشی را زیر سؤال می‌برند با این همه امکانات معلوم است که دانش‌آموزان مناطق محروم نمی‌توانند با دانش‌آموزان مدرسه خاص رقابت کنند.نهضت با اشاره به اینکه برخی از آقازاده‌ها مدارس ویژه‌ای برای همسران و خودشان تأسیس کردند، می‌گوید: مدیران میانی و ارشد آموزش و پرورش درگیر تأسیس مدارس غیرانتفاعی هستند. خیلی از مسئولان تا زمانی که پستی دارند زمینی می‌گیرند و مدرسه تأسیس می‌کنند و خیلی هاشان هم توجهی به شهریه‌های مصوب ندارند. چرا باید مدیران میانی برای خودشان مجوز مدرسه بگیرند و کسی هم نظارتی نداشته باشد.
بالاترین شهریه 10 میلیون تومان
چند سالی می‌شود که وزارت آموزش و پرورش برای برقراری عدالت آموزشی و یکسان‌سازی شهریه مدارس غیر دولتی الگوی را طراحی کرده تا مدیران مدارس بر اساس آن از خانواده‌ها شهریه دریافت کنند. الگویی که در کمتر مدرسه غیر دولتی اجرایی شده است. رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی وزارت آموزش و پرورش درباره حداقل و حداکثر شهریه مصوب مدارس غیردولتی در تهران می‌گوید: حداقل شهریه در دوره ابتدایی امسال به ۲ میلیون و ۶۵۲ هزار تومان رسیده است. حداقل شهریه در متوسطه اول امسال به ۳ میلیون و ۶۲۸ هزار تومان رسیده است. حداقل شهریه در متوسطه دوم امسال به ۴ میلیون و ۱۸۲ هزار تومان رسیده است.
مجتبی زینی وند تأکید می‌کند: سقف و حداکثر شهریه ثابت مصوب در دوره ابتدایی امسال به ۷ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان است. در متوسطه اول به ۸ میلیون و ۲۶۷ هزار تومان رسیده است. سقف شهریه در دوره متوسطه دوم نیز به ۱۰ میلیون و ۱۳۴ هزار تومان رسیده است. همچنین الگوی شهریه مدارس غیردولتی امسال بر اساس محاسبه هزینه تمام شده و برنامه آموزشی و پرورشی ارائه شده از سوی مدارس تعیین شده است. با توجه به برنامه هفتگی و وضعیت فضای فیزیکی، امکانات و سایر شاخص‌ها میزان شهریه مدارس محاسبه وتعیین می‌شود و مهم‌ترین ویژگی آن تفکیک فعالیت‌ها و خدمات و شفافیت در هزینه‌هاست.
وی می‌گوید: شهریه ثابت مصوب شامل ساعات مصوب، برنامه هفتگی و ساعات فوق برنامه مصوب و حدفاصل ساعت ۷.۵ تا ۲.۵ بعدازظهر است، اما فعالیت های فوق برنامه غیردرسی و تابستانی و خدمات غیرجانبی و ایاب و ذهاب و... جزو فعالیت های اختیاری محسوب می‌شود که هزینه‌های آن هم در الگوی شهریه کاملاً مشخص شده است. وی با تأکید بر اینکه هیچ مدرسه‌ای حق گرفتن شهریه اضافی ندارد اظهار می‌کند:مدیران مناطق را در این باره توجیه کرده‌ایم که اگر مدرسه‌ای از الگوی شهریه تخلف کند تا پایان تابستان ناظر مقیم در آن مدرسه مستقر می‌شود.
