نیکولای کوزانف در الجزیره انگلیسی نوشت: در 8 می ، دونالد ترامپ تصمیم خود مبنی بر کناره گیری از توافق هسته ای و تحمیل تحریم های شدیدتر علیه تهران را اعلام کرد. این اقدام باعث شد که کشورهای اروپایی تلاش های گسترده ای را برای حفظ برجام انجام دهند؛ در حالی که مقامات ایرانی برای تضمین و اطمینان از شرکای خود به روسیه و چین سفر کردند. در همین حال برخی از تحلیلگران و کارشناسان معتقد هستند که مسکو از این وضعیت نهایت استفاده را خواهند برد و این کشور را حامی تصمیم ترامپ بر لغو برجام و حفظ تحریم های شدید علیه تهران در نظر گرفتند.
آیا روسیه از لحاظ اقتصادی سود می برد؟
به گزارش «انتخاب»، نویسنده بر این عقیده است که تحریم های آمریکا علیه ایران در سال های 2015 به طور کامل با منافع روس ها سازگار بوده است زیرا که از ورود بسیاری از سرمایه گذاران غربی به ایران جلوگیری می کرد. در طی سال 2017 و سه ماهه اول 2018، تجارت بی سابقه ای بین ایران و روسیه شکل گرفت. با این حال دولت روسیه هرگز خواهان فروپاشی کامل برجام و اعمال تحریم های شدیدتر علیه ایران نیست. در واقع تحریم های ثانویه ناشی از تصمیم ترامپ به معنای ایجاد فرصت های اقتصادی بیشتر برای شرکت های روسی نیست بلکه بر عکس زمینه روابط اقتصادی نزدیک و همگرایی با غرب را فراهم می کند.
نویسنده معتقد است که پس از تصمیم ترامپ در خروج از برجام منجر به کاهش حضور شرکت های بزرگ روسیه خواهد شد. برای نمونه می توان به مرکز صادرات خاورمیانه – روسیه و لوک اویل ( دومین شرکت تولید کننده نفت) و تات نفت روسیه اشاره کرد. اما تحمیل مجدد تحریم های شدید اقتصادی ضرورتا منجر به قطع روابط اقتصادی بین ایران و روسیه نخواهد شد. بلکه این روابط همچنان به قوت خود باقی می ماند و آن ها در پروژه های مشترک مانند ساخت نیروگاه بوشهر، سیریک وهمچنین در حوزه راه آهن با یکدیگر همکاری خواهند کرد. اما شرکت روزنفت وابسته به دولت هم به دلیل ملاحظات سیاسی در مسکو مجبور است که در ایران باقی بماند.
نویسنده بر این عقیده است که روس ها با خروج ایران از بازار نفت سودی نخواهد برد زیرا که این امر در کوتاه مدت منجر به افزایش موقت قیمت نفت می شود. بر خلاف اواسط دهه 2000م. شرکت های انرژی روسیه به دنبال افزایش قیمت نفت بودند اما اکنون خواهان ثبات قیمت نفت هستند. در واقع مسکو هراسان است که افزایش قیمت نفت زمینه ای را فراهم کند که رقبای وی بر توسعه منابع انرژی جایگزین تاکید کنند که این امر باعث کاهش قیمت نفت برای همیشه می شود که قطعا مسکو خواهان جلوگیری از این رویداد است. در حال حاضر کرملین تمایل دارد که قیمت نفت بین 65 تا 75 دلار در هر بشکه باقی بماند چرا که این امر می تواند برای منافع اقتصادی داخلی اش مناسب باشد.
آیا روسیه از لحاظ سیاسی سود می برد؟
بدون شک تصمیم ترامپ در خروج از برجام منجر به نزدیکی بیشتر ایران به روسیه شده است. علاوه بر این با شکل گیری تنش بین امریکا و اروپا در مسئله برجام؛ کرملین از این فرصت برای احیای گفتگو با اروپایی ها استفاده کرده اند. در چند ماه گذشته، آنگلا مرکل صدراعظم و امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه به روسیه سفر کرده اند و این وضعیت برای مسکو به عنوان امضا کننده برجام می تواند شکافی در اردوگاه ضد روسی غرب ایجاد کند. با این وجود مسکو فروپاشی کامل توافق هسته ای را یک تحول سیاسی مثبت در نظر نمی گیرد. آن ها ( روس ها) امیدوار هستند که برجام ضامن این باشد که دولت آمریکا و اسرائیل در اقدامات خصمانه و تهاجم نظامی علیه ایران شرکت نکنند. برجام همچنین بتواند ایران را به تدریج به جامعه بین الملل بازگرداند و زمینه همکاری این کشور را در منطقه بدون خطر متهم شدن به ایجاد اتحاد غیرمقدس را فراهم کند. برجام همچنین ضامن ممانعت ایران برای دستیابی به سلاح هسته ای باشد و دولت روسیه خواهان این نیست که ایران به یک زرادخانه هسته ای دست پیدا کند چون که آن ها معتقدند که این امر به شدت موازنه قدرت در منطقه را به ضرر روسیه تغییر خواهد داد. از دیدگاه روس یک ایران هسته ای می تواند باعث شود که کشورهای خاورمیانه کم ثبات تر به دنبال دستیابی به برنامه هسته ای باشد که این امر میتواند زمینه بی ثباتی در منطقه خاورمیانه را فراهم کند.
در نهایت دولت روسیه درصدد اتخاذ روش های قانونی برای اجتناب از تحریم های آمریکا علیه ایران است. برای نمونه می توان برنامه نفت برای کالا ( یک معامله پا یا پای که به تهران اجازه می دهد که در ازای فروش نفت؛ کالا از روسیه وارد کند) یا از ارز ملی خود به جای دلار برای انجام معاملات استفاده کند. همچنین می تواند برای تسهیل تجارت از رمزنگاری ارز استفاده کند. در پایان نویسنده معتقد است که روسیه، ایران را در برابر دشمنی با آمریکا رها نخواهد کرد.
