دیپلمات سابق ایرانی: اروپا درصدد جلوگیری از تنش‌های خاورمیانه بوسیله برجام است/ امریکا از توافق هسته‌ای خارج نمی‌شود/ عزم واشنگتن برای اصلاح برجام به نفع خود

یک دیپلمات سابق کشورمان تاکید کرد: هم‌اکنون با اقداماتی که آمریکا در اعمال تحریم‌های غیرهسته‌ای غیربرجامی انجام داده و همچنین با بالا بردن افزایش فضای تنش، اجرای برجام مشکل شده است.

قاسم محبعلی با اشاره به اتخاذ تصمیم تمدید یا عدم تمدید تعلیق تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران توسط دونالد ترامپ گفت: عدم تایید برجام توسط ترامپ سه ماه پیش موجب شد تا تصمیم‌گیری درخصوص حضور یا عدم حضور آمریکا در توافق هسته‌ای موکول به نظر کنگره شود و آینده آن با پیچیدگی‌هایی همراه باشد.

وضعیت در واشنگتن مبهم و پیچیده است

وی ادامه داد: با این وجود تصمیم‌گیری در این باره در کنگره به نتیجه‌ای نرسید و مجددا تصمیم‌گیری در این باره به کاخ سفید ارجاع داده شده است.

این تحلیلگر سیاست خارجی با بیان اینکه هم‌اکنون تیمی دو حزبی به همراه هیاتی از کاخ سفید و وزارت امور خارجه آمریکا در حال تنظیم طرحی هستند تا ضمن حضور در برجام شرایط را برای بازگشت بخشی از تحریم‌ها فراهم کنند، اظهار داشت:‌ طبیعی است وضعیت مبهم و پیچیده‌ای که در واشنگتن وجود دارد موجب می‌شود تا کار برای پیشبرد برجام با دشواری‌های بیشتری همراه باشد.

امریکا اجرای برجام را با مشکل روبه‌رو کرده است

محبعلی افزود: هم‌اکنون نیز با اقداماتی که آمریکا در اعمال تحریم‌های غیرهسته‌ای غیربرجامی انجام داده و همچنین با بالا بردن افزایش فضای تنش، اجرای برجام مشکل شده است.

وی با بیان اینکه خروج از برجام برای آمریکا هزینه‌های سیاسی به همراه خواهد داشت، تصریح کرد: من بعید می‌دانم آمریکا تصمیمی به خروج کامل از برجام بگیرد بلکه آنها تلاش می‌کنند ضمن حضور در توافق هسته‌ای، آن را تکمیل کنند. یعنی تلاش می‌کنند تا زمان محدودیت‌های ایران را افزایش داده و تهران را مجبور به پذیرش تعهدات بیشتر و بازرسی‌های گسترده‌تری کنند.

امریکا درصدد تسری محدودیت‌های برجامی به مسائل موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران است

این دیپلمات سابق ایران اضافه کرد: از سویی دیگر کاخ سفید به دنبال تسری دادن این محدودیت‌ها و افزایش تعهدات ایران به مسائل دیگر همانند فعالیت‌های منطقه‌ای ایران و مسائل موشکی است.

محبعلی درباره مواضع دیگر کشورها هم در رابطه با برجام خاطرنشان کرد:‌ اتحادیه اروپا، روسیه و چین با ایران برای حفظ برجام و تداوم اجرای آن هم‌نظر هستند و در این چارچوب با یکدیگر رایزنی‌هایی دارند.

اروپا با برجام درصدد جلوگیری از تنش‌ها در خاورمیانه است

وی با اشاره به اشتراک نظر اروپا و امریکا ابراز داشت: اروپا و امریکا هم نسبت به برنامه موشکی و هم فعالیت‌های منطقه‌ای تهران و همچنین مناقشات تهران و ریاض نگران هستند و اشتراک نظر دارند اما تفاوتی که میان اروپا و امریکا وجود دارد، نزدیکی اروپا به خاورمیانه و تاثیرپذیری از تحولات این منطقه است.

مدیرکل اسبق خاورمیانه وزارت امور خارجه ادامه داد: اروپایی‌ها برخلاف امریکایی‌ها به دنبال دستیابی به توافق هسته‌ای نبودند تا برنامه اتمی ایران را متوقف کنند بلکه درصدد آن بودند تا با برجام صلح و امنیت را در خاورمیانه ایجاد کنند و از تشدید تنش‌ها و رقابت‌های تسلیحاتی جلوگیری کنند.

تلاش عربستان و اسرائیل برای رو در رویی ایران و امریکا

محبعلی درخصوص پیامدهای منطقه‌ای هرگونه تصمیم اشتباه ترامپ درباره برجام هم بیان کرد: برخلاف سال‌های پیشین برخی از کشورهای عربی تهدید اول خود را ایران قلمداد می‌کنند و نه اسراییل و حتی با توجه به روی کار آمدن ترامپ در کاخ سفید، عربستان و اسراییل برای فشار به ایران، به یکدیگر نزدیک شدند.

وی با اشاره به جایگاه کنونی اسراییل و عربستان برای ترامپ یادآور شد: اسرائیل متحد آمریکا است و امکان تفکیک آنها وجود ندارد و نزدیکی میان اسرائیل و آمریکا در دوره ترامپ بیشتر از گذشته شده است. از سوی دیگر، عربستان هم متحد نظامی و هم‌پیمان با آمریکا است و در این چارچوب تلاش می‌کند تا با افزایش فشارها به واشنگتن و ایران‌هراسی، واشنگتن را رو در روی تهران قرار داده و تهدید ایران برای کاخ سفید را پررنگ کنند.

افزایش فاصله ایران و امریکا موجب افزایش فشار کشورهای عربی به ایران می‌شود

این تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی با تاکید بر اینکه امارات و عربستان برای حفظ جایگاه خود و همچنین امنیت‌شان نیازمند افزایش حضور نظامی آمریکا در منطقه هستند، عنوان کرد: امارت و عربستان با تشدید مناقشات خود با ایران و همچنین پررنگ کردن تهدید تهران درصدد آن هستند که آمریکا را قانع به افزایش تنش‌ها و برخورد با ایران کنند.

محبعلی با بیان اینکه مناسبات منطقه‌ای همانند یک مثلث سه‌ضلعی است، گفت: یک ضلع از این اضلاع، روابط تهران و واشنگتن است. یک ضلع، روابط ایران و اعراب و ضلع دیگر، روابط آمریکا و اعراب است که مهم‌ترین ضلع آن مناسبات تهران و واشنگتن است. در صورتی که روبط ایران و آمریکا بهبود یابد، هم تنش‌های میان ایران و اعراب کاهش پیدا می‌کند و هم آمریکا و اعراب از یکدیگر دورتر می‌شوند اما در صورتی که تهران و واشنگتن از یکدیگر فاصله بگیرند روابط میان اعراب و آمریکا نزدیک‌تر شده و کشورهای عربی فشارها و تنش‌های بیشتری را علیه ایران اعمال می‌کنند.