آیا نوشیدن آب یخ باعث کبد چرب می شود؟

آیا این درست است که بگوییم چون آب یخ سرد است و کبد گرم ترین عضو بدن می باشد مانند فرایند ساخت کره در قدیم باعث تجمع چربی در همان ناحیه ای که کبد مماس با معده است باعث کبد چرب می شود؟

پاسخ بر اساس اصول طب سنتی بدین شرح است:

فرایند هضم اول که در معده صورت می پذیرد تحت تأثیر عوامل گوناگونی شکل می گیرد، از آن جمله اندام های نزدیک به معده که به معده در هضم غذا کمک می کنند. مثلاً یکی از کارهایی که کبد در فرایند هضم اول انجام می دهد حفظ گرمای لازم در معده است. نیروی حرارت غریزی و نیروی زیست و روان نیز از کبد به کمک معده می آیند؛ این را برای این گفتیم که بدانید تنها عامل فیزیکی و شیمیایی برای هضم غذا کافی نیست و نیروی زیست و روان زندگی نیز برای این منظور لازم است. وقتی غذا وارد معده می شود دیاستازهای گوناگونی که در معده وجود دارند آن ها را تجزیه می کنند. مثلاً دیاستازهایی که شیر را به پنیر تبدیل می کنند یا دیاستازهایی که چربی ها را تجزیه می کنند.

آنزیم های معدی در حرارت خاصی عمل می کنند. اگر دمای معده از میزان لازم بالاتر رود یا پایین تر در عملکرد هضم اختلالاتی رخ می دهد. مثلاً اگر شخصی حین غذا خوردن آب یخ بخورد در هضم معدی او نقصان بوجود می آید. یا این که ساعاتی پس از غذاخوردن آب یخ بخورد حرارت معده بسرعت کاهش پیدا می کند و آنزیم های معده که در حال هضم غذا هستند متوقف می شوند و مثلاً چربی ها بطور کامل هضم نمی شوند همینطور سایر مواد غذایی دیگر دچار مشکل می شوند. این حالت را ” هضم ناقص "می نامیم.

در این صورت مواد غذایی که ناقص هضم شده اند از طریق عروق مزانتر وارد کبد می شوند. یعنی مقداری از غذا هضم شده و مقداری هضم نشده به کبد می روند.

فرایند هضم دوم در کبد انجام می شود. کبد سعی می کند نقصان هضم معدی را جبران کند اما همیشه موفق نمی شود. هضم ناقص مرتب تکرار می شود و در دراز مدت کبد را بطور درصدی ناتوان می سازد. در این حال سلول های کبدی در انبوهی از مواد مسموم گرفتار می شوند. محیط کثیف و آلوده می شود، کبد نمی تواند صفرا و سودا و بلغم و آب را از هم جدا کند و چربی ها نیز تجزیه نمی شوند. ناچار کبد مواد را به سمت عروق هُل می دهد که نتیجه آن در طولانی مدت بیماری های خونی مانند فشارخون و چربی خون و قند خون و سکته ها می شود. پس از آن کبد خود گرفتار چربی های هضم نشده و دفع نشده می شود و پدیده کبد چرب رخ می دهد. سیستم سوخت و ساز کبد مختل می گردد، در طب سنتی به این حالات مقدمات بیماری های خطرناک کبدی می گویند. ماده کیلوس در کبد آلوده اشباع و غلیظ و رسوب گذار می شود.


ما بارها در تفسیر مبانی طب سنتی اختلال در هضم های چهارگانه را عامل اکثر بیماری ها برشمردیم. یعنی هضم ناقص غذاها سیستم سوخت و ساز کبد و سایر اندام ها را دچار اختلال می سازد. بنابراین با این دیدگاه آب یخ می تواند در ایجاد بیماری کبد چرب کمک کند، اما نه این که علت تامه کبد چرب را آب یخ بنامیم. توجه کنید اگر روغن های مایع و جامد و سرخکردنی مصرف کنیم آن ها نیز باعث کبد چرب می شوند، مثال های دیگر هم وجود دارد از جمله ناجویده غذا خوردن، پرخوری، غذای چرب زیاد خوردن، سوسیس، کالباس و فست فود خوردن، محصولات پاستوریزه و هموژنیزه، حتی خوردن کله پاچه و دنبه به میزان غیر متعارف باعث کبد چرب می شود بویژه اگر تحرک و جنبش عضلانی نداشته باشند.

بیمارانی را سراغ داریم که مدتی در بیمارستان بستری بوده و از طریق سرم تزریقی تغذیه می شدند اما دچار کبد چرب گردیدند. آیا این ها نیز آب یخ مصرف کرده بودند؟

از طرف دیگر در مؤسسه پژوهشی پیک شفا پرونده هایی از بیماران مبتلا به کبد چرب داشتیم که عادت به مصرف آب معمولی نیز نداشتند تا چه رسد به آب یخ!

اکثر افرادی که دچار کبد چرب شده اند در اثر سبک تغذیه مدرن و غربزده فعلی به این بیماری گرفتارند.

نکته قابل تأمل دیگر این است که معمولاً در فصل تابستان برخی از آب یخ استفاده می کنند و در فصول دیگر  به آب یخ رغبتی نشان نمی دهند اما در همین فصول گرم هم مصرف آب یخ موجب بروز انواع بیماری های گوارشی می شود که کمترین آن کبد چرب است.

بنابراین نتیجه این که آب یخ از منظر طب سنتی در مجموع مضر شمرده شده است اما آب یخ علت اصلی بیماری کبد چرب به حساب نیامده و نباید به حساب بیاید.

باید توجه داشت که تا حدودی افزایش صفرا در کبد چربی ها را می سوزاند و این نکته هم قابل تأمل است. به همین دلیل در طب سنتی برای فرونشاندن صفرای حار آب یخ و برفاب و امثال آن تجویز می شده است.