سرویس سیاسی «انتخاب»؛ داود حشمتی: سال 95 درحالی به پایان می رسد که ایران حوادث مهمی را تجربه کرد. درگذشت آیت الله هاشمی، نجومی ها (حقوق‌ها، املاک و استخدام نجومی) و فروریختن یکی از قدیمی ترین ساختمان‌های تهران. این آخرین سال کاملی بود که کشور را دولت روحانی اداره می کرد. اگرچه دولت منتظر بود امسال میوه برجام را بیشتر و بهتر بچیند اما گشایشی که انتظار آن را نداشت هنوز آنچنان به وقوع نپیوسته، با این حال تاثیر برجام نفتی و بازپس گیری حق و سهم ایران از بازار جهانی به تنهایی می تواند سرمنشاء اتفاقات مهم در آینده نزدیک باشد. با همین مقدمه به بررسی رویدادهای مهم سال 95 می پردازیم:
وداع با آیت الله
فروریختن پلاسکو
صبح پنجشنبه ۳۰ دی‌ماه، درحالی که شهردار تهران برای آمادسازی مقدمات حضورش در انتخابات و دیدار با مراجع به قم سفر کرده بود ساختمان معروف پلاسکو در تهران آتش گرفت. ساختمان پلاسکو از طبقه هشتم به بالا دچار حریق شده بود. شدت حادثه به حدی بود که عبورر و مرور در خیابان‌های اطراف را دچار مشکل و اختلال کرده و دود ناشی از حادثه، آسمان منطقه را هم فراگرفته بود. حوالی ساعت ۱۱:۳۰ و درر حالی که تعداد زیادی آتش‌نشان در داخل ساختمان در حال کنترل آتش بودند، همه ساختمان پلاسکو به طور عمودی درون خود فرو ریخت و بهه این ترتیب اولین ساختمان مدرن خاورمیانه به صورت کامل تخریب شد. بر اثر این حادثه ناگوار ۱۶ آتش‌نشان به شهادت رسیدند. عملیاتت آواربرداری پلاسکو ۹ روز طول کشید و طی آن ۱۹۰۰ کامیون حدود ۲۰ هزار تن خاک و نخاله را از محل خارج کردند. شهردار تهران از آن روز با افت شدید اقبال عمومی بیشتر و بیشتر مواجه شده است.
شلیک پدافند هوایی در خیابان انقلاب
در اوائل دی ماه، در تهران صدای پدافند هوایی همه توجهات را به خود جلب کرد. خیابان های مرکزی شهر ابتدا در یک روز جمعه و بعد در روزی از روزهای میانی هفته شاهد شلیک ضدهوایی هایی بود که به یک شی پرنده حمله کردند. معاون قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص) همان زمان در گفت‌وگویی کوتاه اعلام کرد: «پدافند پس از رویت این ریزپرنده شلیک خود را آغاز کرد اما پس از خارج‌شدن آن از محدوده پرواز ممنوع برای تامین امنیت مردم تیراندازی خاتمه یافت. هیچ مورد خاص و نگران‌کننده‌ای نیست و همه چیز آرام است و آنچه ما رویت کردیم تهدید خاصی برای ما محسوب نمی‌شد.» این موضوع بحث های زیادی را پدید آورد از جمله نحوه مقابله با پرواز این پرنده ها در مناطق مختلف و امنیتی شهر.
گورخوابی و کول‌بری
روزنامه «شهروند» در دی ماه سال ۱۳۹۵ خبر از کارتن‌خواب‌هایی داد که در قبر می‌خوابند. گزارشی که سروصدای زیادی به پا کرد. ۵۰ کارتن‌خوابی که اطراف تهران و درون گورستان بزرگ نصیرآباد باغستان در حومه شهریار ساکن بودند و دست‌کم ۲۰ گور را اشغال کرده‌اند. برر اساس این گزارش، در هر گور یک نفر و گاهی هم سه تا چهار نفر زندگی می‌کنند. این گورها عموما برای خواب مورد استفاده قرار می‌گرفت.. همچنین گزارش‌هایی که در زمستان امسال از کولبرهای کرد ساکن غرب ایران منتشر شد توجهات را به مسائل و مشکلات آنها جلب کرد. قرار شد کولبرها به بیمه شوند و گورخواب‌ها به مراکز ترک اعتیاد فرستاده شدند. اما خاطره تلخ تصاویر آن در سال 95 باقی ماند.
برجام نفتی
با برچیده‌شدن تحریم‌های بین‌المللی بر اقتصاد ایران، چشم‌انداز گسترده‌ای از تأثیر برجام بر اقتصاد ایران و همچنین اقتصاد جهانی خصوصا در حوزه نفت و گاز به وجود آمد. شرکت‌های خارجی زیادی هم بعد از اجرایی شدن برجام برای بازگشت یا ورود به بازار ایران، ابراز تمایل یا اقدام کردند.. در ابتدای سال جاری میلادی کشورهای اوپک خواهان فریز کردن تولید نفت ایران روی ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه بودند، اما اوپک پذیرفت که ایران در ۶ ماهه نخست سال ۲۰۱۷ سه میلیون ۹۰۰ هزار بشکه نفت تولید کند.
ریاست لاریجانی و آغاز مجلس دهم
مجلس دهم که انتخاباتش در ماه پایانی 94 برگزار شده بود، در تابستان 95 آغاز به کار کرد. مهمترین واقعه مجلس در روزهای ابتدایی ریاست علی لاریجانی بر آن بود. اتفاقی که در میان رقابت با عارف به دست آمد. عارف که با اتکا به برد انتخابات در تهران آهنگ ریاست بر مجمع کرده بود نتوانست بر لاریجانی غلبه کند.
اتوبوس مرگ
تیرماه 95 ایران داغدار شهادت سربازانی بود که در حادثه تصادف اتوبوس به رحمت خدا رفتند. 15 سرباز در این حادثه از دنیا رفتند و خانواده آنها داغدار شد. این اتفاق در رسانه‌ها و فضای مجازی بازتاب گسترده‌ای داشت.
حقوق های نجومی
املاک و استخدام نجومی
محمدباقر قالیباف سال سختی را پشت سرگذاشت. سالی که در آن شهر تهران در نقاط مختلف براثر کارحفاری مترو ریزش هایی را به دنبال داشت. از سوی دیگر پرونده واگذاری املاک نجومی او را با چالش بزرگی روبه‌رو کرد. هنوز آوار انتقادات تمام نشده بود که ساختمان پلاسکو فرو ریخت و به دنبال آن اعلام شد شهرداری تهران هزاران استخدام نجومی داشته است. اخرين شوك قاليباف در اين مورد، مخالفت مجلس به اصلطلاح اصلاح طلب و اعتدالگزا با تحقيق و تفحص از شهرداري بود كه با تشكر و تجليل ويژه آقای شهردار همراه بود.
اما چند خبر خارجی هم در سالی که گذشت، موجب بهت و حیرت شد که یکی از مهمترین آنها کودتای نافرجام ترکیه در ۱۵ جولای (۱۵ تیرماه) بود. کودتای نافرجام ۲۰۱۶ ترکیه تلاشی توسط گروهی از نظامیان بود که بنا بر گفته نخست‌وزیر ترکیه بخشی از ارتش این کشور می‌خواستندد حکومت را در دست بگیرند. جت‌های جنگی در آسمان استانبول و آنکارا پرواز کردند و ارتش پل‌های «بسفر» و «سلطان محمد فاتح» در استانبول را به وسیله تانک و سربازها مسدود کرد. طی این عملیات، بسیاری خطوط تلفن و اینترنت قطع بودند. اردوغان توانست این کودتا رامهار کند و پس از آن تسویه شدیدی در نیروهای دولتی ترکیه آغاز شد که راه را برای یکدست کردن حکومت او فراهم کرده است.
آزادی حلب
شهر حلب در سوریه بعد از سالها محاصره و درگیری شدید میان نیروهای دولتی ارتش سوریه و تروریست‌های تکفیری به طور کامل آزاد شد و در اختیار نیروهای سوری قرار گرفت. آزادی حلب از یک طرف پیروزی بزرگی برای دولت سوریه بود و از طرف دیگر راه را برای ترکیه باز کرد تا به دست درازی در این کشور بیشتر روی بیاورد. ترکیه توانسته با جلب حمایت روسیه که در آزادی حلب نقش زیادی داشت، آتش بس را حاکم و به تروریست‌ها فرصت بازسازی بدهد. از سوی دیگر با حضور نظامی در شمال سوریه حتی به اشغال نظامی هم دست زده است. اخیرا ترکیه علیه ایران نیز حرفهایی را در کنفرانس‌های جهانی از جمله مونیخ بیان کرده که با پاسخ قاطع وزارتخارجه روبه‌رو شده است. ظریف در یک اظهارنظر گفته بود: فراموش کردند که شب کودتا کدام کشور بود که تا صبح نخوابید و آماده هر نوع همکاری بود.
خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا
تیرماه امسال، مقامات لندن رسما اعلام کردند که اکثریت انگلیسی‌ها به خروج این کشور از اتحادیه اروپا رای داده‌اند. در همه‌پرسی که در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۶ در بریتانیا انجام شد، بیش از ۱۷ میلیون نفر به عدم حضور این کشور در اتحادیه اروپا رأی دادند (در مقابل بیش از ۱۶ میلیون نفریی که رأی به ماندن در اتحادیه اروپا دادند) و جنبش «برگزیت» به موفقیت رسید. خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا نتایجی اقتصادی در پی داشت و تاا حدی در بازار ارز، انرژی، شاخص‌های بورس و … تأثیرات مهمی گذاشت.
شوک ترامپ
در نهایت یکی از مهمترین اخباری که موجب شوک مردم دنیا از جمله ایرانی‌ها شد، خبر ریاست جمهوری دونالد ترامپ بود. ترامپ در انتخابات سراسری ۸ نوامبر ۲۰۱۶ به طرز غافلگیرکننده‌ای بر هیلاری کلینتون ـ نامزد دموکرات ـ پیروز شد. ترامپ با ۷۰ سال سن ثروتمندترین و مسن‌ترینن فردی است که ریاست جمهوری را شروع کرده است. او تنها کسی است که بدون هر گونه سابقه تصدی مناصب سیاسی یا نظامی بهه ریاست جمهوری آمریکا برگزیده شده و پنجمین کسی است که با کسب آرای مردمی کمتر از رقیبش به ریاست جمهوری برگزیده شده است. پس از تحلیف ترامپ تظاهرات گسترده‌ای در اعتراض به او در آمریکا و سراسر جهان از جمله راهپیمایی زنان در واشنگتن برگزار شدند.
