درجه‌بندی هتل‌های ایران با مدل فرانسوی

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : مدیرکل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری از اجرای ضوابط جدید درجه‌بندی هتل‌های ۱ تا ۵ ستاره و هتل آپارتمان‌ها با تاکید بر دو شاخص «توسعه پایدار گردشگری» و «دسترسی برای افراد ناتوان جسمی» از سال آینده خبر داد.

به گزارش انتخاب،ولی تیموری گفت:‌ ضوابط جدید تاکید  بیشتری بر کیفیت خدمات و تامین رضایت مشتری دارند و برخلاف ضوابط قبلی بر پایه‌ی مساحت و ارتفاع ساختمان استوار نیست که اجرای آن هزینه سنگینی روی دست صاحب هتل بگذارد.

تیموری اظهار کرد: این ضوابط پس از مطالعه مُدل‌های مختلفی چون نهاد نظرسنجی نروژ  که برای سازمان جهانی جهانگردی تهیه شده و قوانین فرانسه (مقصد نخست گردشگران دنیا) که از ابتدای سال ۲۰۱۶ به روز شده، تدوین شده است. ما ۱۵ جلسه برای کارشناسی و تحلیل این مدل‌ها با حضور ۲۲۲ کارشناس برگزار کردیم تا این ضوابط  بومی‌سازی شود و در نهایت با تلفیق این مدل‌ها، پیش‌نویس اولیه‌ای آماده شد تا الزامات و ضرورت‌های بومی و ملی آن هم در آن لحاظ شده باشد.

درجه‌بندی جدید هتل‌های ۱ تا ۵ ستاره از سال آینده
او در تشریح جزییات بیشتری درباره‌ی ضوابط جدید درجه‌بندی هتل‌های ۱ تا ۵ ستاره که پیش‌نویس آن آماده شده و به مشورت گذاشته شده است، توضیح داد: پیش‌نویس این طرح در جلسات متعددی با کارگروه تدوین ضوابط و با حضور مدیران فنی، سرارزیابان و نماینده تشکل‌های هتلداری، در شش ماهه دوم امسال آماده شد که امیدواریم از ابتدای سال آینده با ابلاغ رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اجرایی شود.

به گفته‌ی مدیرکل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری، این ضوابط رویکرد جدیدی در درجه‌بندی هتل‌ها دارد که مسائل فنی و ساختمانی را از ضوابط درجه‌بندی هتل‌هایی که به مرحله بهره‌برداری رسیده‌اند، جدا می‌کند، یعنی اگر هتلی امروز ساخته شود، مسائل و ضوابط فنی آن باید پیش از بهره‌برداری و براساس گواهی پایان کار و استحکام بنا و مجوزهایی که از شهرداری گرفته، مورد ارزیابی قرار گیرد و ایرادهای فنی همان موقع وارد و برطرف شود. به این علت که وقتی هتلی ۳۰ سال پیش ساخته شده و الان به آن ایراد فنی وارد شده چگونه می‌تواند آن را برطرف کند و مثلا فضای خود را چهار متر کم یا زیاد دارد؟

وی افزود: برای همین ضوابط جدید از نظر عملیاتی در دو بخش تنظیم شده است؛ به این ترتیب که تا پیش از بهره‌برداری معاونت سرمایه‌گذاری درگیر کار است و باید بر ضوابط فنی ناظر باشد و در پایان کار هم معاونت گردشگری پروانه‌ی بهره‌برداری را صادر می‌کند، یعنی در طرح جدید، برخلاف گذشته، ارزیابی فنی سازه، پیش از بهره‌برداری است و نه پس از آن.

او توضیح داد: روال کار ساخت هتل به این ترتیب است که نخست درخواست ساخت برای هتلی مثلا ۴ ستاره داده می‌شود، ضوابط فنی برای ساختمان هتل با این درجه وجود دارد که سازه باید بر آن اساس آماده شود و وقتی گواهی پایان کار را آورد، معاونت سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، سازه را با ضوابط فنی تدوین شده، تطبیق می‌دهد و در زمان صدور پروانه‌ی بهره‌برداری و یا تمدید آن که هر سه سال یک‌بار اتفاق می‌افتد، خدمات، تجهیزات و کیفیت آن‌ها ارزیابی می‌شود.

مدیرکل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری یادآور شد: معاونت گردشگری مسؤولیت تامین رضایت مشتری را در ارزیابی‌ها به عهده دارد. مردم از ما انتظار دارند کیفیت خدمات را کنترل کنیم، بنابراین باید دنبال شاخص‌هایی باشیم که نتیجه‌ی مستقیم آن تامین حداکثری رضایت مشتری است.

مصرف آب و انرژی روی درجه هتل تاثیر می‌گذارد
تیموری با بیان این‌که ضوابط درجه‌بندی هتل‌های ۱ تا ۵ ستاره دارای سه فصل اصلی، شاملِ تجهیزات، خدمات و رعایت مسائل توسعه پایدار و دسترسی است، افزود: فصل سوم این ضوابط برای نخستین بار است که به اجرا گذاشته می‌شود. در فصل توسعه پایدار، هتل‌ها الزما باید مسائل زیست محیطی، مصرف بهینه‌ی آب، سوخت و سایر انرژی‌ها را رعایت کنند و در بخش مربوط به دسترسی نیز خدمات مورد نیاز افراد ناتوان جسمی و کهنسال را تامین کنند.

وی گفت: سعی شده اجرای این ضوابط با شیب تند نباشد، برای همین بازنگری‌ها از شاخص‌هایی شروع می‌شود که هزینه بالایی برای صاحب هتل در پی نداشته باشد.

به گفته‌ی او، در اجرای ضوابط جدید، بیشترین تاکید بر فرهنگ‌سازی و آموزش کارکنان است؛ این‌که چگونه با مشتری برخورد کنند و یا امکانات را برای هر قشری با هر نوع توان جسمی چگونه در دسترس قرار دهند. اجرای این ضوابط در ابتدا هزینه سنگینی نخواهد داشت، چون در مرحله نخست برای فرهنگ‌سازی و اصلاح رفتار کارکنان با تهیه‌ی بروشورها و دوره‌های آموزشی برنامه‌ریزی شده است.

هتل‌ها در دسترس افراد ناتوان جسمی و کهنسال
وی درباره‌ی مناسب سازی فضای هتل‌ها به منظور در دسترس قرار دادن امکانات برای تمام اقشار بویژه ناتوان جسمی و کهنسال، اظهار کرد: در بخش ضوابط فنی، شاخص‌های جداگانه‌ای برای دسترسی تعیین شده که باید ساختمان هتل بر آن اساس مناسب‌سازی شود، اما برای مسائل آموزشی و فرهنگی ۲۰ شاخص درنظر گرفته شده است که برای تغییر آمادگی ایجاد می‌کند، چون هتلی که سال‌ها پیش ساخته شده و ابن مسائل در ضوابط درجه‌بندی‌اش اعمال نشده، اکنون برای تغییر ساختمان حتما دچار هزینه‌های سنگینی خواهد شد، اما اجرای آن ضوابط فرهنگی در هتل‌هایی که سال‌هاست بهره‌برداری شده‌اند، به تدریج این آمادگی و تشویق را ایجاد می‌کند که رفته رفته تغییرات فنی را نیز لحاظ کند.

وی افزود: در اجرای این ضوابط سعی شده از امتیازهای تشویقی و گاه اجباری استفاده شود.

او با تاکید بر این‌که این ضوابط یک‌باره به ذهن‌مان نرسیده، بلکه براساس مطالعه بوده است، گفت: سال ۲۰۱۶ از سوی سازمان جهانی جهانگردی عنوانِ «دسترسی همگانی» داشت و ما برای آن‌که در این مسیر قرار بگیریم، چنین اقداماتی را انجام دادیم، جالب این‌که ۲۰۱۷ نیز از سوی سازمان جهانی جهانگردی سال توسعه پایدار گردشگری نامگذاری شده و فصل سوم ضوابط درجه‌بندی هتل‌های یک تا پنج ستاره همگام با شعارهای سازمان جهانی جهانگردی و جامعه بین‌الملل و مطابق با نیاز داخلی بوده است.

مدیر کل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری یادآور شد: طبق برآوردی که در دنیا شده ۱۱ تا ۱۵ درصد از جمعیت جهان جزو افراد ناتوان جسمی هستند. از طرفی بیشترین گردشگران ورودی ایران نیز افراد کهنسال با نیازهای خاص هستند، ما نمی‌توانیم این جمعیت را نادیده بگیریم، این افراد خواسته‌هایی دارند که باید جوابگو باشیم. ضمن این‌که برای صنعت گردشگری هم این یک فرصت محسوب می‌شود. وقتی یک هتل نتواند به مسافر معلول، جانباز، کهنسال و بیمار موقت، خدمات بدهد از منافع اقتصادی این قشر خود را دور کرده است. در علم گردشگری به این موضوع بخش‌بندی بازار گفته می‌شود، یعنی با ایجاد این نوع خدمات در هتل، این گروه از جامعه را می‌توان جذب کرد.

وی تاکید کرد:‌ با اجرای این ضوابط نه تنها به تعهدات اجتماعی عمل خواهد شد، بلکه منافع اقتصادی نیز افزایش خواهد یافت.

ستاره‌های سلیقه‌ای هتل‌ها خاموش می‌شود
تیموری، قابل سنجش بودن ضوابط درجه‌بندی هتل‌ها را از جمله ویژگی‌های مثبت آن برشمرد و افزود: ارزیابی هتل‌ها با اجرای این ضوابط از حالت سلیقه‌ای و کلی خارج می‌شود و شاخص‌های ارزیابی، حالت کمی و سنجشی پیدا می‌کند. ارزیاب باید براساس چک‌لیست‌های از پیش مشخص، ضوابط و کیفیت خدمات هتل را کنترل کند. فرایند نمره‌دهی به هتل نیز پیش از بهره‌برداری به گونه‌ای تنظیم شده که برخلاف گذشته مدل آن، حالت میانگین‌گیری ندارد و خط قرمزهایی تعیین شده که هیچ جایگزین و اغماضی برای آن وجود ندارد.

او تشریح کرد: شاخص‌های ارزیابی نهاییِ این مدل، دو حالت اختیاری و اجباری دارد که بخش اجباری آن به دو صورت قابل جبران و غیرقابل جبران بررسی می‌شود. بر این اساس در بخش غبرقابل جبران هیچ فاکتوری قابل جایگیزین نیست و هتلدار اگر هزار کار دیگر انجام داده و تشویقی داشته باشد، اما آن یک شاخص را رعایت نکرده باشد، نمی‌توان اغماض کرد و درجه‌ای به آن تعلق نمی‌گیرد.

مدیرکل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری معتقد است؛ این ضوابط جدید، هزینه هتل‌ها را برای درجه‌بندی کاهش  می‌دهد، چون تا کنون تاکید ارزیاب‌ها برای درجه‌بندی، رعایت مسائل فنی و ساختمانی بود که هزینه‌های بازسازی را به شدت سنگین می‌کرد، درحالی‌که تاکید ضوابط جدید، نرم‌افزای و خدماتی است و جنس‌اش تامین رضایت مشتری است.

تیموری به ایسنا گفت: پیش‌نویس ضوابط جدید درجه‌بندی هتل‌های ۱ تا ۵ ستاره و هتل آپارتمان‌ها آماده شده که به اداره‌های میراث فرهنگی و گردشگری استان‌ها فرستاده و قرار شده با هتلداران وتشکل‌های هتلی به بحث و بررسی گذاشته شود که نتیجه آن در جلسه‌ای با تشکل‌ها اصلی هتلداری کشور نهایی خواهد شد تا آماده‌ی اجرا شود.