ممکن است شورای نگهبان به برخی سیاسیون پیام دهد، کاندیدای ریاست‌جمهوری نشوند؟

سخنگوی شورای نگهبان می‌گوید: آنچه مصداق تبلیغات برای ریاست جمهوری باشد قبل از انتخابات ممنوع است و اگر جرمی صورت گیرد در بررسی صلاحیت‌ها لحاظ می‌شود.

عباسعلی کدخدایی پس از دوری سه ساله از شورای نگهبان، با رأی مجلس دهمی‌ها دوباره عضو حقوقدان‌ شورای نگهبان شده و این روزها در قامت سخنگوی این شورا پاسخگوی ابهامات درباره انتخابات پیش رو و دیگر مباحث مرتبط با این شورا است.

او در گفتگویی درباره پیشنهاد مطرح شده درباره نظارت شورای نگهبان بر انتخابات شوراها می‌گوید نظر شورای نگهبان درباره نظارت بر انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا تغییر نمی‌کند، در گذشته هم هر وقت این پیشنهاد مطرح شد، شورای نگهبان با این پیشنهاد مخالفت کرد.

کدخدایی همچنین پاسخی به گمانه‌زنی رسانه‌های خارجی داد که مطرح کرده بودند «تغییر در ترکیب اعضای حقوقدان شورای نگهبان زمینه چینی برای رد صلاحیت رئیس جمهور فعلی است».

با وی درباره تبلیغات زودهنگام و تاثیر آن در بررسی صلاحیت کاندیداها و احتمال پیغام دادن شورای نگهبان به برخی کاندیداهای ریاست جمهوری گفتگو کردیم که مشروح آن در ادامه آمده است؛

***

** آقای کدخدایی! اخیرا رئیس کمیسیون شوراهای مجلس عنون کرده بود «نظارت بر پنجمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا را نیز می‌توان به نهاد شورای نگهبان واگذار کرد»، شورای نگهبان درباره این پیشنهاد چه نظری دارد؟

من صحبت های رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور مجلس را ندیدم و اطلاعی از آن ندارم اما بحث نظارت بر انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در اصل 99 برعهده شورای نگهبان گذاشته نشده است چون براساس اصل 99 قانون اساسی «شورای‏ نگهبان‏ نظارت‏ بر انتخابات‏ مجلس‏ خبرگان‏ رهبری‏، ریاست‏ جمهوری‏، مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ و مراجعه‏ به‏ آراء عمومی‏ و همه‏ پرسی‏ را برعهده‏ دارد». به همین خاطر در مراحل قبل هر وقت این پیشنهاد مطرح شد، شورای نگهبان با این پیشنهاد مخالفت کرد.

** یعنی اگر مجلس شورای اسلامی مصوبه ای درباره نظارت شورای نگهبان بر انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا داشته باشد، شورای نگهبان دوباره به استناد اصل 99 این مصوبه را رد می کند؟

من نمی توانم به طور قطعی مطلبی را بگویم، همین قدر یادآور می شوم که شورای نگهبان در گذشته با توجه به مفاد اصل 99 قانون اساسی اعلام کرده که نظارت انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا با این شورا نیست. پس چنین نظری را در گذشته داشته و اگر همین رویه ای باشد که الان ما ملاحظه می کنیم به احتمال زیاد در آینده نیز این نظر را خواهد داشت.

** در ایام انتخابات مجلس شاهد بروز برخی اختلاف ها میان دولت و شورای نگهبان در موضوع بررسی صلاحیت نامزدها و تأیید نتیجه انتخابات در برخی حوزه های انتخابیه بودیم، با توجه به اینکه طی چندماه آینده این دو نهاد باز هم درگیر مبحث انتخابات هستند، چه برنامه‌ای دارید که اختلاف ها بین هیأت های نظارت و اجرایی به حداقل ممکن برسد؟

آنچه می توانم خدمت دوستان عرض کنم این است که انشاءالله شورای نگهبان تعامل مثبتی را هم با دولت از جمله وزارت کشور و هم با مجلس محترم در برگزاری انتخابات سال 96 خواهد داشت و تلاش می کنیم انشاءالله اختلاف ها کمتر باشد. اگرچه شورای نگهبان همیشه براساس مفاد قوانین نظراتش را اعلام می کرده است و باید تلاش کنیم اگر هم اختلافی بر سر اجرای قوانین وجود دارد از طریق مجلس شورای اسلامی و راهکارهای قانونی مرتفع شود.

** در انتخابات پیشین شبهه ای مطرح بود که برخی کاندیداهای ریاست جمهوری بخاطر سن بالا ردصلاحیت شدند، در این دوره برای تأیید صلاحیت نامزدها شرط سنی لحاظ می شود یا...

تا الان که در قانون چنین چیزی نبوده است.

** شخصیت های سیاسی که در مظان نامزدی دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری قرار دارند، اگر از الان تا روز ثبت نام موضع‌گیری یا سخنرانی کنند، صحبت های آنها در زمان بررسی صلاحیت شان مورد توجه شورای نگهبان قرار می گیرد یا خیر؟

آنچه که طبق قوانین به عنوان تخلف و جرم است توسط شورا مدنظر قرار می گیرد خارج از این شورای نگهبان هیچ نظر و در واقع ملاک دیگری را ندارد. ملاک برای شورای نگهبان موارد قانون انتخابات و اصول قانون اساسی است هر آنچه در این دو قانون آمده باشد ملاک شورای نگهبان خواهد بود.

** یکسری شخصیت های سیاسی از هم اکنون تحرکات خود را برای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری آغاز کردند، سخنرانی دارند، سفر استانی می روند و درباره موضوعات مختلف موضعگیری می کنند تحرکات سیاسی از این دست منع قانونی ندارد؟ 

این حرکت مثل این است که برخی نامزدهای نمایندگی مجلس نیز از قبل انتخابات تبلیغات می کنند، آنچه مصداق تبلیغات باشد، طبیعتا چه برای ریاست جمهوری و چه برای مجلس شورای اسلامی قبل از انتخابات ممنوع است و اگر رفتار یا عملکردی هم باشد که مطابق قانون جرم یا تخلف محسوب شود باز اینها ملاک شورای نگهبان قرار خواهد گرفت.

** چه طور مشخص می شود کسی اظهارنظرش انتخاباتی بوده یا سفر و صحبت های او غیر انتخاباتی و فقط برای بیان دیدگاه هایش است؟ آیا حجم تحرکات افراد در سال 95 با سال های گذشته مورد قیاس قرار می گیرد که اگر تفاوت معنی داری داشت مدنظر باشد؟

قیاس نخواهیم کرد. ملاک ما قانون است آنچه در قانون آمده در آینده هم ملاک قرار خواهد گرفت. ممکن است در آینده قانون اصلاح و موارد دیگری را نیز شامل شود. در مجموع مبنای کار شورای نگهبان قانون است.

** آیا از الان امکان دارد شورای نگهبان پیام هایی به برخی شخصیت های سیاسی بدهد که بخاطر برخی ملاحظات یا ردصلاحیت احتمالی برای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری نامزد نشوند؟ این را از این جهت می پرسم که در دوره‌های پیشین گاها مطرح می‌شد که به برخی کاندیداها این پیغام داده شده بود.

شورای نگهبان در این گونه موارد پیش بینی نمی تواند بکند. صلاحیت قانونی هم برای ورود به مرحله انتخابات از الان ندارد، طبیعتا الان هیچ اعلام نظری هم نخواهد داشت. اعلام نظر شورای نگهبان زمانی انجام می شود که انتخابات به صورت رسمی شروع شود و شورای نگهبان نیز در زمان قانونی بررسی صلاحیت نامزدها قرار داشته باشد.

** بعضی رسانه های خارجی و البته در فضاهای مجازی یک تحلیلی مطرح می شود، مبنی بر اینکه تغییر ترکیب اعضای حقوقدان شورای نگهبان یک زمینه چینی برای رد صلاحیت رئیس جمهور فعلی بود، یعنی این تغییر می خواهد به ردصلاحیت رئیس جمهور فعلی منجر شود، نظر شما چیست؟

اینها گمانه زنی است که هر کسی می تواند گمانه زنی داشته باشد. آن رأی نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی است. از نظر من با این گونه گمانه زنی ها به ساحت مقدس مجلس شورای اسلامی و نمایندگان محترم توهین می شود.