دیدار روحانی، پوتین و الهام علی اف با محور همگرایی های بیشتر منطقه ای

سران ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان که براساس برنامه اعلام شده ماه جاری در باکو پایتخت این کشور دیدار می کنند، مذاکرات گسترده دو جانبه، سه جانبه، منطقه ای و فرامنطقه ای را پیش رو دارند و در نشست حسن روحانی و ولادیمیر پوتین نیز مسائل مهمی بررسی می شود. 
 
به گزارش انتخاب، در این دیدارها که زمان احتمالی آن مرداد ماه پیش بینی شده، مسائل و همکاری های منطقه ای بخش مهمی از مذاکرات را تشکیل خواهد داد و افزون بر آن ارتقای همکاری های دوجانبه و سه جانبه با توجه به تاثیر گسترده بر ثبات و امنیت سه کشور حتی فراتر از مرزها، بررسی خواهد شد.

مهدی سنایی سفیر جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه نیز پیش از این در مصاحبه با خبرنگار ایرنا در باره اهمیت همکاری ایران و روسیه و همچنین توسعه روابط چندجانبه و منطقه ای گفت: ایران می تواند همپای اعضای اتحادیه اقتصادی اورآسیا و سازمان همکاری شانگهای در اجرای جمعی طرح های بزرگ از جمله راهگذر شمال - جنوب و پیوند جاده ابریشم به راهگذر چین و مسیر شرق و غرب مشارکت کند که دستاوردهای زیادی برای همه کشورهای شریک خواهد داشت و در واقع پیوندهای اقتصادی منطقه را توسعه خواهد داد و تقویت می کند.

سنایی ادامه داد: بررسی رفع موانع در توسعه روابط ایران و روسیه، شناخت فرصت های جدید همکاری و همچنین لزوم تحرک آفرینی در بخش های خصوصی دو کشور برای استفاده از فرصت های فراهم شده نیز بسیار مهم است.

سفیر ایران در روسیه همچنین ضمن گسترده خواندن محورهای موجود در اسناد و قراردادهای نهایی شده بین تهران و مسکو برای افزایش همکاری ها در بخش های مختلف دولتی و خصوصی از جمله بازرگانی، نفت، انرژی و صنعتی، گفت: تقریبا دو کشور تمامی تلاش های لازم را برای تسهیل در روابط اقتصادی از جمله راه اندازی گذرگاه سبز گمرگی و کاهش تعرفه ها را انجام داده اند و اکنون این مسئولیت بخش خصوصی بویژه در ایران است تا از فرصت ها برای افزایش فعالیت های اقتصادی و مبادلاتی با طرف های مقابل بهره بگیرد.

لنا دوناییوا کارشناس ارشد علمی مرکز مطالعه خاورمیانه ای انستیتو شرقشناسی آکادمی علوم روسیه نیز در باره ضرورت ارتقای فراگیر مناسبات تهران، مسکو و باکو گفت: لزوم حل و فصل مجموعه مسائل مهم، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و انسانی ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان را به نوعی اتحاد رسانده است.

وی به اسپوتنیک گفت که سران سه کشور بیش از هر چیز نگران اوضاع منطقه، جلوگیری از رواج افراط گرایی، تروریسم، تجزیه، اوضاع قفقاز و تقویت جریان های تندرو با ابزار سوءاستفاده از اسلام هستند.

از دیگر سو، دریای خزر و بیش از 20 سال مذاکرات پنج کشور حاشیه ای برای تدوین کنوانسیون حقوقی آن و موضوعات زیادی مانند استخراج نفت و انتقال از طریق این دریا نیز بسیار اهمیت دارد.
در اجلاس پیش روی باکو، مسائل کلیدی اقتصادی منطقه نیز بررسی خواهد شد، زیرا سه کشور استخراج کننده و صادرکننده نفت هستند که هماهنگی برای قیمت ها، سیاست صادراتی و تصمیم های مشترک در این عرصه می تواند سود سه جانبه داشته باشد.

کارشناس روس در این باره تاکید کرده است: ارتباط روسیه با ایران بیشتر از جمهوری آذربایجان برقرار می شود. بهره برداری کامل از خط ریلی سه کشوری مشهور به راهگذر شمال-جنوب و حل مسأله ترانزیت بی وقفه از جاده های آذربایجان برای تهران و مسکو مهم است که باید مورد بررسی قرار گیرد تا همکاری آتی اقتصادی ممکن شود. از سوی دیگر ایران و جمهوری آذربایجان سودمندی خود را در همکاری با اتحادیه اقتصادی اورآسیا اعلام کرده اند که روسیه نیز موافق آن است.

اسپوتنیک نوشت: مهمترین هدف ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان، تسهیل اصول همکاری های اقتصادی سه جانبه است که پیش از این به دلیل تحریم های ضد ایرانی پایه و اساس ضروری برای آن شکل نگرفته بود و بانک ها و شرکت های بزرگ روسی هم در توسعه روابط با طرف های ایرانی ذینفع نبودند، ولی اکنون که موانع در حال برطرف شدن می باشد، امکان توسعه مناسبات فراهم شده است.

 از سوی دیگر، رشد پرشتاب روابط اقتصادی ایران و روسیه در سه سال گذشته زمینه بهره برداری بیشتر را فراهم کرده تا دو کشور با توجه به هم مرز بودن و مسیرهای حمل و نقل دارای مزیت اقتصادی به صورت متقابل بیشترین حد از نیازهای دو کشور را تامین و زمینه پیشرفت در اجرای نقشه راه توسعه روابط را فراهم کنند.

از آغاز روی کار آمدن دولت یازدهم، ایران و روسیه با اجرای راهبرد افزایش همکاری های دوجانبه و همگرایی منطقه ای، روابط رو به رکورد خود را تحرک بخشیدند.

پایین ترین سطح روابط تجاری دو کشور در سال 1392 با سقوط از چهار میلیارد دلار به کمی بیش از یک میلیارد دلار تجربه شد.

در چارچوب برنامه دولت یازدهم برای تحرک بخشی به روابط اقتصادی ایران و روسیه، سال 2014 ارزش مبادلات به حدود یک میلیارد و 700 میلیون دلار افزایش یافت، سال 2015 نیز شاهد حدود 30 درصد رشد شد و براساس اعلام جدید نوواک وزیر انرژی روسیه در شش ماهه اول سال جاری میلادی نسبت به مدت مشابه سال 2015، افزایش 69 درصدی ثبت شده است.

براساس برنامه های در نظر گرفته شده، ایران و روسیه قصد دارند در آینده ای نزدیک با اجرایی شدن طرح های مختلف همکاری ها در عرصه های مختلف در چارچوب نقشه راه توسعه روابط، ارزش اقتصادی همکاری های دو کشور را به سالانه 10 میلیارد دلار برسانند.

ایران و روسیه پاییز سال گذشته در نشست کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی به ریاست واعظی و نوواک اسناد نقشه راه توسعه روابط دو کشور را که در برگیرنده اجرای پروژه های مختلف به صورت مشترک و همچنین افزایش مبادلات بازرگانی به ارزش 40 میلیارد دلار است، امضا کردند.
اجرای طرح های نیروگاه بخار، دو واحد جدید در نیروگاه اتمی بوشهر، برقی کردن راه آهن گرمسار - اینجه برون به طول 495 کیلومتر و پروژه های نفتی و گازی از جمله طرح های مورد توافق می باشد که بخشی از آنها عملیاتی شده است.

سازمان همکاری شانگهای یک تشکل بین دولتی منطقه ای برای همکاری های چند جانبه امنیتی و اقتصادی 25 خرداد 1380 با عضویت چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان تاسیس شد و ایران، هند، افغانستان و مغولستان عضو ناظر هستند و امسال اعلام شد عضویت ناظر پاکستان نیز بزودی رسمی می شود.

در زمان حاضر کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای معادل 30 میلیون و 189 هزار کیلومتر مربع مساحت، سه پنجم گستره آسیا و حدود یک میلیارد و 500 میلیون نفر جمعیت (نزدیک 25 درصد جمعیت کره زمین) را دارند.

اتحادیه اقتصادی اورآسیا نیز با جمعیتی بیش از 180 میلیون نفر دربرگیرنده پنج کشور روسیه، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و ارمنستان است که بیش از 20 میلیون کیلومتر مربع مساحت دارند و با توجه به نزدیکی جغرافیایی، بازار بزرگی برای صادرات کالاهای ایرانی به شمار می روند و برقراری تجارت آزاد نیز می تواند فرصت های زیاد همه جانبه ای را برای بخش خصوصی ایران و کشورهای عضو این اتحادیه ایجاد کند.