پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : با کنارهگیری «تد کروز» – سناتور تگزاس – و «جان کیسیک» – فرماندار ایالت اوهایو – از رقابتهای داخلی حزب جمهوریخواه، مسیر دونالد ترامپ – فرد پیشتاز این حزب – برای کسب عنوان نامزد نهایی جمهوریخواهان در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بیش از پیش هموار شده است.
به گزارش انتخاب، ترامپ تا این لحظه دارای 1134 رأی ایالتی است و با توجه به 438 رأی ایالتی دیگری که هنوز سرنوشت آنها مشخص نشده است، به احتمال فراوان در اوایل ژوئن که آرای انتخاباتی در ایالتهای مهمی مانند نیوجرسی و کالیفرنیا به صندوقهای رأی ریخته شود، به حد نصاب 1237 رأی ایالتی لازم برای حضور در ایستگاه پایانی انتخابات دست خواهد یافت.
حتی در برخی ایالتها، آرای ایالتی نامزدهای انصرافی نیز ممکن است طبق قوانین انتخاباتی آن ایالتها به نفع تنها نامزد باقیمانده جمهوریخواه تغییر کند. اما بدون احتساب این آرا نیز معرفی ترامپ به عنوان نامزد نهایی جمهوری خواهان در انتخابات ریاست جمهوری 2016 تقریبا قطعی به نظر میرسد.
در این میان اما جدی شدن حضور ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پس از کنارهگیری آخرین رقبای انتخاباتی وی در حزب جمهوریخواه با واکنش سرد مقامات ارشد این حزب رو به رو شده است. چهرههای مطرح جمهوریخواه که در آغاز فعالیتهای انتخاباتی ترامپ کمترین بختی را برای پیروزی این تاجر آمریکایی در برابر رقبای سیاسی شناخته شده خود قائل نبودند، اکنون فردی را برای رقابت با دموکراتها در مقابل خود میبینند که فاصله چندانی با معرفی شدن به عنوان نامزد نهایی جمهوریخواهان ندارد.
از نظر جمهوریخواهان، ترامپ نماینده واقعی ارزشها و اصول اولیه حاکم بر این حزب به شمار نمی رود و به همین دلیل است که جدی شدن حضور او در انتخابات نوامبر اکنون منجر به شکاف بزرگی در داخل حزب جمهوریخواه شده است. در واقع، حزب جمهوریخواه از یک سو، طبق قوانین انتخاباتی خود چارهای جز تمکین به آرای انتخاباتی ترامپ و معرفی او به عنوان نامزد نهایی این حزب در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ندارد؛ اما از سوی دیگر، با پیشبینی شکست وی در انتخابات، آینده سیاسی خود را با حمایت از ترامپ در خطر میبیند.
به همین دلیل، سیبیاسنیوز هفته گذشته گزارش داد جرج بوش پدر و پسر - دو رئیس جمهور جمهوریخواه سابق آمریکا - اعلام کردهاند که از نامزدی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو حمایت نمیکنند. جب بوش – فرماندار سابق فلوریدا و رقیب سابق ترامپ - نیز هفته گذشته با بیان اینکه "ترامپ فاقد قدرت، شخصیت و منش لازم برای هدایت کشور است" نام خود را در صف منتقدان ترامپ در کنار نام پدر و برادر بزرگترش قرار داد.
علاوه بر سه عضو مطرح خانواده بوش، «لیندسی گراهام» - سناتور ایالت کارولینای جنوبی – و سایر شخصیتهای برجسته حزب جمهوریخواه از جمله «مارکو روبیو» - سناتور ایالت فلوریدا – و «میت رامنی» و «جان مک کین» - دو نامزد ریاست جمهوری سابق جمهوریخواهان - نیز تاکنون با ابراز نگرانی از نامزدی احتمالی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اعلام کردهاند که در نشست مجمع ملی حزب جمهوریخواه برای معرفی نامزد نهایی این حزب شرکت نخواهند کرد.
اما مهمترین شخصیت جمهوریخواهی که تاکنون علیه نامزدی ترامپ موضعگیری کرده، پال رایان – رئیس مجلس نمایندگان آمریکا – است که به عنوان عالیرتبه ترین مقام منتخب جمهوریخواه در این کشور با بیان اینکه حزب جمهوری خواه به نامزدی نیاز دارد که استانداردهای این حزب را در خود داشته باشد، اعلام کرده است هنوز آمادگی لازم برای حمایت از ترامپ را ندارد.
این موضعگیری رایان با واکنش تند ترامپ مواجه شده است؛ تا جاییکه او در گفتگو با رسانه های مختلف آمریکایی از جمله سی ان ان تهدید کرده است از ریاست رایان بر نشست مجمع ملی حزب جمهوریخواه که قرار است نامزد نهایی جمهوریخواهان از طریق رأیگیری در آن مشخص شود، جلوگیری خواهد کرد. این در حالیست که طبق سنت همیشگی حزب جمهوریخواه، عالیترین مقام سیاسی این حزب در کنگره باید ریاست این مجمع را برعهده داشته باشد.
در این میان، آنچه باعث افزایش نگرانی جمهوریخواهان از انتخاب ترامپ به عنوان نامزد نهایی این حزب شده است، نظرسنجیهایی است که همگی حاکی از پایگاه اجتماعی پایین وی در میان رأیدهندگان آمریکایی هستند. وبسایت خبری سیانبیسی اوایل ماه جاری گزارش داد، طبق نظرسنجی مشترک شبکه خبری انبیسی و وال استریت ژورنال، تقریبا از هر 10 رأیدهنده آمریکایی، 7 نفر در انتخابات از ترامپ حمایت نخواهند کرد. علاوه بر این، در این نظرسنجی مشخص شد برداشت 65 درصد پرسششوندگان نسبت به ترامپ "منفی" است که این مسئله، وی را به منفورترین نامزد ریاست جمهوری آمریکا در تاریخ نظرسنجیهای انجام شده از سوی این دو نهاد تبدیل کرده است.
همچنین در وزنکشی جداگانهای که در این نظرسنجی بین نامزدهای احتمالی دو حزب دموکرات و جمهوری خواه انجام شد، مشخص شد که رقابت هیلاری کلینتون و ترامپ، 50 به 39 درصد به نفع کلینتون است و در واقع، کلینتون با اختلاف امتیاز 11 درصد می تواند ترامپ را در انتخابات شکست دهد. اختلاف امتیازی که در دورههای اخیر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بیسابقه است.
البته به نوشته وبسایت پولیتیکو، هیلاری کلینتون نیز از محبوبیت چندانی در بین رأیدهندگان آمریکایی برخوردار نیست؛ اما آنچه او برای پیروزی در انتخابات نوامبر به آن نیاز دارد، رقیبی است که منفورتر از خود او باشد و ترامپ دقیقا همان رقیب منفور موردنیاز کلینتون است.
در این میان، اظهارات نژادپرستانه ترامپ علیه مسلمانان و لاتین تبارها و همچنین اظهارات پراکنده او علیه زنان نیز به این نگرانی جمهوریخواهان اضافه کرده است.درست است که ترامپ با پیروزیهای پی در پی در انتخاباتهای ایالتی توانسته است رقبای همحزبی خود را شکست دهد؛ اما نامحبوب بودن بیسابقه او بویژه در میان رأیدهندگان زن آمریکایی و رأیدهندگان لاتینتبار، ممکن است در یک انتخابات سراسری هزینه سنگینی برای او به همراه داشته باشد. بویژه آنکه اظهارات تند وی علیه این دو گروه ممکن است امسال رأیدهندگان زن و لاتینتبار بیشتری را برای مقابله با او به پای صندوقهای رأی بکشاند.
علاوه بر این، تقویت گمانهزنیها درباره قطعی شدن معرفی ترامپ به عنوان نامزد نهایی جمهوریخواهان در رسانههای گروهی جهان با واکنشهای منفی بسیاری رو به رو شده است. به نوشته تایم، روزنامه «ال پاییس» چاپ اسپانیا بلافاصله پس از کنارهگیری رقبای همحزبی ترامپ پس از شکست در انتخابات ایالتی ایندیانا نوشت: پیروزی یک نامزد پوپولیست، بیگانهستیز و زنستیز به معنای خودکشی حزبی با یک تاریخ 160 ساله است. روزنامه انگلیسی گاردین نیز در واکنش به این موضوع، تیتر "کابوس ترامپ از راه رسید" را برای صفحه نخست خود انتخاب کرد.
مجموع این شرایط باعث شده است حزب جمهوریخواه اکنون بر سر ترامپ دچار دودستگی شدیدی شود که به نوشته نیویورک تایمز، دستکم در نیم قرن اخیر بیسابقه بوده است. تاکنون در تاریخ چند دهه گذشته انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، نامزدهای نهایی هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه از حمایت کامل رهبر اکثریت یا اقلیت حزب متبوع خود در کنگره برخوردار بودهاند و این نخستین باری است که نامزد نهایی جمهوریخواهان مورد حمایت رئیس جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا و سایر مقامات ارشد حزب قرار نمیگیرد. این در حالیست که حمایت رئیس مجلس نمایندگان از تأثیر بسزایی در اتحاد درونی حزب و تشویق رأی دهندگان جمهوریخواه به حمایت از ترامپ در انتخابات سراسری برخوردار است.
به دلیل این اختلافنظرها، حامیان مالی حزب جمهوریخواه نیز تاکنون استقبال لازم را از تشکیل نشست مجمع ملی این حزب در کلیولند به عمل نیاوردهاند و به همین دلیل، حزب جمهوریخواه در فاصله کمتر از 10 هفته تا برگزاری این نشست که قرار است در آن در مقابل چشم میلیونها بیننده تلویزیونی به معرفی نامزد نهایی خود برای انتخابات ریاست جمهوری 2016 بپردازد، با 7 میلیون دلار کسری بودجه مواجه است.
علاوه بر این، در سایه این اختلافنظرها، خوشبینی دمکراتها برای ورود مجدد به کاخ سفید افزایش یافته است؛ بویژه آنکه نامزد احتمالی این حزب در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، هیلاری کلینتون است که به دلیل زن بودن، از پایگاه اجتماعی ضعیف ترامپ در میان رأیدهندگان زن و همچنین از شکاف جنسیتی موجود در جامعه آمریکا میتواند به نفع خود استفاده کند.
به نوشته وبسایت رادیوی ملی آمریکا (NPR)، شکاف جنسیتی موجود در فضای سیاسی آمریکا باعث شده است در تمامی انتخاباتهایی که از سال 1980 تاکنون در آمریکا برگزار شده، زنان بیشتر از مردان به نامزد دموکراتها رأی دهند و ظاهرا این شکاف سنتی امسال به دلیل اظهارات ترامپ علیه زنان بزرگتر از همیشه است.
نظرسنجیها نشان میدهد در حال حاضر حدود 70 درصد رأیدهندگان زن آمریکایی نظر مساعدی نسبت به ترامپ ندارند. به همین دلیل، دموکراتها مایلند شکاف جنسیتی موجود را دستکم تا زمان انتخابات حفظ کنند.
از زمان ریاست جمهوری هری ترومن، تنها جمهوریخواهان توانستهاند یکبار برای سه دوره متوالی (در زمان ریاست جمهوری رونالد ریگان و جرج بوش پدر) کلید کاخ سفید را در دست داشته باشند. بنابراین، با توجه به چالشی که ترامپ در این دوره از انتخابات پیش روی جمهوری خواهان قرار داده است، شاید این بار نوبت دموکراتها باشد که پس از دو دوره حضور باراک اوباما در کاخ سفید، برای سومین دوره متوالی نیز قدرت اجرایی خود را در برابر جمهوری خواهان حفظ کنند. هرچند ترامپ با عملکرد غافلگیرکننده خود در رقابتهای ایالتی ثابت کرده است که همچنان میتواند برای تحلیلگران فضای انتخاباتی آمریکا یک نامزد غیرقابل پیشبینی باشد.