خداحافظی با ایران چك 100هزار تومانی

ایران چكهای 100 هزار تومانی به منظور مبارزه با پولشویی از سه شنبه هفته جاری از چرخه پولی كشور خارج می‌شوند.

به گزارش خبرگزاری به نقل از مهر، جمع آوری ایران چكهای 100 هزار تومانی از چرخه پولی كشور در راستای مبارزه با جرم پولشویی از 5 بهمن ماه جاری (سه شنبه هفته جاری) توسط سیستم بانكی لازم الاجرا است، اما ایران چكهای 50 هزار تومانی فعلا مشمول خروج از چرخه اقتصادی كشور نیست.

پیش از این، قرار بود جمع‌آوری چك پولهای 100 هزار تومانی از بازار از تاریخ 15 آبان ماه امسال اجرایی شود كه به دلیل اینكه در آستانه اجرای هدفمندی یارانه‌ها قرار داشتیم، اجرای این برنامه توسط بانك مركزی به تعویق افتاد.

بر اساس برنامه های اعلام شده، مقرر شده است كه در اولین مرحله چك پول 100 هزار تومانی و در مرحل دیگر چك پولهای 50 هزار تومانی از چرخه پولی كشور خارج شوند.

محمود بهمنی رئیس كل بانك مركزی در این خصوص گفته است: پشت نویسی ایران چك‌های 100 هزار تومانی با هدف جلوگیری از پولشویی آغاز می‌شود.

بهمنی درباره ایران چكهای 50 هزار تومانی نیز اظهارداشت: تا زمانی كه به اندازه نیاز اسكناس 10 هزار تومانی وارد بازار نشود، این ایران چكها جمع آوری نمی شوند، زیرا از آنها در خودپردازها استفاده می شود و در رفع نیاز مردم موثر هستند.

پیش از انتشار چك پول توسط بانك مركزی، 12 بانك ایرانی اقدام به انتشار چك پول می كردند كه این كار از بهارسال 87 به انحصار بانك مركزی درآمد.

بانك مركزی عنوان می كند كه به منظور رفع مشكلات ناشی از انتشار چك پولهای بانكی و تسهیل بیشتر مبادلات در كشور در پی مصوبه هیئت وزیران مبادرت به انتشار چك پولها می كند. البته بانك مركزی سیاست چاپ ایران چك توسط این بانك را سیاستی موقتی عنوان كرده بود.

در پی این اقدام برای اولین بار در مردادماه سال 87 چك پولهای بانك مركزی روانه بازار و جایگزین ایران چكهای متعدد و بدون پشتوانه بانكها شد. انتشار چك پول توسط بانكها نه تنها باعث اضافه برداشت آنها از منابع بانك مركزی شده بود و هر روز به میزان آن افزوده می شد، بلكه بانكها بدون پشتوانه خلق پول می كردند.
براساس اعلام بانك مركزی رواج گسترده ایران چكها تبعات منفی زیادی به همراه داشت كه از آن جمله می توان به تشدید رشد بی رویه نقدینگی، تضعیف انضباط و ثبات پولی، كاهش كارآمدی سیاستهای پولی و افزایش تورم در كشور اشاره كرد.
 
بانك مركزی برای مقابله با این شگرد بانكها وارد عمل شد و اعلام كرد از این پس بانكها دیگر اجازه چاپ چك پول را ندارند و این كار را بانك مركزی انحصاری انجام خواهد داد؛ بدین ترتیب انتشار چك پول توسط بانك مركزی از آن زمان آغاز و تاكنون ادامه داشته است.
 
محمود بهمنی رئیس كل بانك مركزی به انتشار چك پول اعتقادی ندارد و انتشار اینگونه چك پولها را از وظایف بانك مركزی نمی داند و دلیل آن را این طور اعلام می كند: " این كار تنها برای ساماندهی وضعیت انتشار چك پولهای بانكها كه بدون پشتوانه اقدام به انتشار می كردند و به افزایش نقدینگی در جامعه دامن می زد، انجام شد."
 
چك پولهای منتشر شده توسط بانك مركزی از آن زمان تاكنون با توجه به فقدان اسكناس درشت و اینكه پشت نویسی نمی شد، عملا نقش پول درشت را ایفا می كرد، هم اكنون نیز این دغدغه به وجود آمده كه با خروج چك پولها از بازار مبادلات پولی مردم با مشكلاتی مواجه شود.
 
البته برخی از مسئولان بانك مركزی بر فقدان اسكناس درشت در كشور صحه می گذارند و مطرح می كنند كه هنوز مجوزی برای انتشار اسكناس درشت دریافت نكرده اند، این در حالی است كه یكی از نیازهای فعلی جامعه در زمینه پولی را انتشار اسكناسهای درشت همچون 50 و 100 هزار تومانی می دانند ولی در عین حال عنوان می كنند كه مجوزی برای انتشار این اسكناسها دریافت نكرده اند.
 
در این خصوص محمود احمدی دبیركل بانك مركزی به مهر گفته است: با توجه به اینكه هم اكنون چك پول 50 هزار تومانی در دستگاه‌های ATM قابل ارائه به مردم است، این دغدغه وجود دارد كه پس از جمع آوری این چك پولها، مبادلات مردم از نظر نقدینگی دچار مشكل شود.
 
بانك مركزی حدود دو سال پیش چك پولهای 200 هزار تومانی را نیز به چاپ رسانده كه هیچگاه وارد جامعه نشده است و مشخص نیست این چك پولها كه به گفته مسئولان بانك مركزی با هزینه های بسیاری به چاپ می رسد با چه هدفی چاپ شده است؟
 
در قوانین و دستورالعملهای مربوطه در بانك مركزی برای انتشار چك پول هیچگونه دستورالعملی مبنی بر انتشار ایران چك توسط این بانك وجود ندارد و تمام مقررات در این زمینه از جمله نحوه انتشار، خرید و فروش و سایر مقررات خطاب به بانكها است.