پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : خانواده كوچكترين و مهمترین نهاد اجتماعی و در عين حال هسته اصلی رشد و تعالی انسان است كه خصلت هاي اساسي و الگوهاي ارزشي در آن شكل مي گيرد.اين مسئله در نحوه ارتباط افراد با اجتماعات بزرگتر نيز حائز اهميت است.
به گزارش انتخاب، از سوی دیگر، با گذشت زمان اين نكته ملموس تر احساس مي شود كه رسانه‌ها و در امتداد آن فضای مجازی به عنوان عاملان تغییر و تحول در ارزش‌ها و هنجارها مطرح هستند، به‌طوری‌که سنت‌ها را به مبارزه می‌طلبند و به صورت یک عامل مؤثر در دگرگونی نگرش‌ها و رفتارهای نسل جدید عمل مي كنند. همین امر می تواند منجر به شکاف نسلی شده و باعث عدم توفیق در انتقال تجربیات نسل گذشته به نسل فعلی شود و حتی با نیازتراشی های کاذب و دگرگونی معیارها نهاد خانواده را مورد هجمه قرار دهد. موضوعی که متاسفانه رد پای آن را روزانه در لابلای صفحه های حوادث روزنامه ها و فضای رسانه ای شاهد هستیم.
رسانه‌ها به عنوان یکی از نهادهای اجتماعی کارکرد انتقال میراث فرهنگی ، اجتماعی و ارزش‌های جوامع را برعهده دارند. در دوران کنونی نقش نهادهای اجتماعی همانند خانواده، مدرسه و همسالان در اجتماعی کردن نسل‌ها تضعیف و در مقابل روز به روز بر اهمیت و نقش رسانه‌ها و به موازات آن فضای مجازی افزوده می‌شود. به طوریکه نسل فعلی، اغلب آنچه را که از فضای مجازی می‌خواند، می‌شنود و می بیند، ملاک نگرش، عمل و رفتار خود قرار می‌دهد.
بحث بازنمایی خانواده با اغلب مباحث مهم جهانی امروزی خانواده، مانند جهانی شدن ارتباط نزدیک دارد. بازنماییخانواده یکی از ویژگی های جهانی در دنیای امروز است. تمام ملت ها امروزه رسانه ای شده و در جهان رسانه ها غرق شده اند. از اینرو، بازنمایی خانواده موضوعی است که هم جنبه محلی یا ملی دارد و هم جنبه جهانی. بازنمایی يعني استفاده از زبان و نظام دلالت برای معنادار کردن و فهم جهان هستی.
فناوری بازنمایی خانواده ذهن ما در فرایندی پویا و دائمی به تولید بازنمایی‌های جدید می‌پردازد و دوباره تحت تأثیر بازنمایی‌های جدید، خود را بازتعریف می‌کند. از اینرو، در شرایط امروزی جهان متاثر از رسانه ها، هنگام بحث درباره خانواده، لازم است بررسی‌های دقیق تجربی درباره تأثیر رسانه‌ها (نه تنها رادیو وتلویزیون، ماهواره‌ها، بلکه اینترنت، بازی‌های رایانه‌‌ای و...) صورت گیرد. اهمیت این بحث، نه تنها در جایگاه رسانه‌ای شدن فرهنگ و خانواده است، بلکه رسانه‌ها در زمینه سیاست‌گذاری برای خانواده، از جمله ابزارهایی هستند که می‌توان آنها را مدیریت و برنامه‌ریزی کرد.
يكي از عوامل تاثيرگذار بر ذهنيت اعضاي خانواده تعدد و توسعه ابزارهاي بازنمايي خانواده است. در گذشته، دوربین‌ها، رسانه‌ها، اینترنت، صنعت چاپ و ...امکانات جدید برای تولید تصویر وجود نداشت. بشر لاجرم امور را در محدوده ابزارهای بازنماییکه در اختیار داشت می‌شناخت، اما امروزه، «فناوری‌های بازنمایی» امکانی فراهم ساخته‌اند تا بشر بتواند همه چیز و از جمله خانواده را بازنمایی کند. امروزه ابزارهای بازنمایی به سطحی رسیده‌اند که حتی ما متوجه آنها نمی‌شویم.
برای مثال بازی‌های کامپیوتری، ابزار بازنمایی رسانه‌ای به‌شمار می‌آیندکه در بازنمایی خانواده بسیار نقش دارند. بسیاری از بازی‌ها در فضا و محیط خانواده مطرح می‌شوند که با عرف و معیارهای جامعه ایرانی فرسنگ ها فاصله دارد. ضمن اينكه توده گير شدن و همگاني شدن رسانه ها در انواع و اقسام مختلف نيز بحث بازنمايي و نحوه آن را به موضوع مهم و قابل توجه تبديل كرده است.
بسترهای گسست نسلیاغلب والدین سواد استفاده از فضای مجازی را ندارند و چندان با قانون و قواعد بسیار خاص این فضا آشنایی ندارند و همین موضوع موجب می‌شود تا نظارت مناسبی بر عملکرد فرزند جوان و نوجوان خود نداشته باشند. در چنین حالتی، جوانان و نوجوانان با حضور در فضای مجازی و مواجهه با سیل اطلاعاتی درست و نادرستی که از هر طرف او را احاطه می‌کند، آماده‌ی پذیرش چیزهایی شود که در ورای هجوم این اطلاعات به او القا می‌شود. همین امر سبب شده است تا اینترنت و فضای مجازی زمینه‌های گسست فرهنگی بین‌نسلی را فراهم آورد و این مسئله بر کنترل خانواده روی رفتار جوان و نوجوان اثر بسیار سوئی خواهد داشت.
به دلیل اهمیت و نقش فضای مجازی است که رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند: «برای بنده حوزه‌ی فضای مجازی به اندازه‌ی انقلاب اسلامی اهمیت دارد.» در برابر این مهم اما مسئولان وظایف متعدد و مهمی دارند، از جمله افزایش آگاهی‌های عمومی، تقویت آموزش‌وپرورش و جدی‌تر پرداختن به فعالیت‌های مرکز ملی فضای مجازی. در این صورت می‌توان از فضای مجازی به عنوان یک فرصت بهره گرفت، بی‌آنکه تهدیدهای آن برایمان دردسرساز شود.
نباید چنین پنداشت که استفاده از یک شبکه اجتماعی، سراسر آسیب است. افراد در این شبکه‌ها در معرض اطلاعات زیادی قرار می‌گیرند؛ برخی از آنها مفید و کاربردی و برخی دیگر نامناسب اند. بنابراین، به منظور بهره برداری درست از این فضا، باید در وهلۀ نخست از هدف خود برای استفاده از آن آگاه بود. در این صورت می‌تواندر برابر انبوه اطلاعات دریافتی از فضای مجازی، گزینشی رفتار نموده و در انتخاب و استفاده از محتوای آن هوشیارانه عمل کرد.
