فرصتِ یگانهِ تعامل برای ایران و اروپا

مقاله دکتر ظریف در روزنامه های لارپوبلیکای ایتالیا و ال پائیس اسپانیا به طور همزمان صبح روزگذشته منتشر شد.

به گزارش «انتخاب»، ترجمه مقاله ظریف بدین شرح است: 

سفر تاريخي جناب آقای دكتر روحاني، رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران به ايتاليا و فرانسه، آغاز فصل نويني از همكاري هاي سودمند دو و چندجانبه اقتصادي، سياسي و فرهنگی بعد از حدود یک دهه وقفه محسوب می شود. 

ايتاليا و فرانسه بعنوان ارکان اصلی و بنیانگذاران اتحادیه اروپایی و همچنین پل سنتی ارتباط میان غرب با خاورميانه، اغلب روابط سازنده ای با ایران داشته اند. هر چند در مقاطعی این رابطه دچار نشیب و فراز و بحران های مقطعی شده است، ولی تمایل هر دو طرف برای رفع دشواری ها و پشت سرگذاشتن این مشکلات، نشان دهنده پیوندهای عمیق متقابل دو طرف است. هرچند بحران غیرضروری هسته ای و فشارهای طرف ثالث باعث ایجاد وقفه ای ناخواسته در روابط سنتی ایران و اروپا گردید، ولی استقبال گرم و دیدارها و توافقات بسیار خوبی که در این سفر انجام گرفت، نشان دهنده عزم جدی دو طرف برای اعاده مجدد و سریع روابط در تمامی زمینه های اقتصادی، همکاری های انرژی، فناوری، سیاسی، فرهنگی و حتی امنیتی است.

همچنین دیدار جناب آقای دکتر روحانی با پاپ فرانسیس، تاکید مجددی بر تعهد دو جانبه برای پیوستن به تلاش ها برای ایجاد جهانی عاری از خشونت و افراطی گری (WAVE)  محسوب می گردد. ابتکاری که جناب آقای روحانی، آن را در سپتامبر 2013 در مجمع عمومی سازمان ملل به عنوان یکی از اولویت های اصلی سیاست خارجی ایران پیشنهاد دادند و در همان سال با اجماع کشورهای عضو مجمع عمومی سازمان ملل این ابتکار به تصویب رسید و امیدی را برای ایجاد یک کارزار جهانی دور اندیشانه تر برای مبارزه با تروریسم ایجاد نمود.

در یک دیدگاه وسیع تر، ایران و اروپا از دوران باستان، همسایه تمدنی یکدیگر محسوب شده اند. بعد از شروع اجرای توافق برجام برای خاتمه دادن به یک تنش جهانی غیرضروری و دوازده ساله، اینک زمان پرداختن به كارهاي مهمتري است که در راس آنها جستجوی راهکارهایی است که به ايران و ديگر كشورهای تاثیرگذار کمک کند تا زمینه های گسترش همکاری ها را در پرتو منافع مشترک و مقابله با تهدیدات جمعی فراهم نمایند. 

حوزه هاي متعددي وجود دارد که ايران و اروپا در آن منافع مشتركي دارند. علاوه بر روابط تاریخی و سنتی دوجانبه، نقاط مثبت دیگری چون وجود اقتصادهای مکمل، زمینه های همکاری های سودمند در حوزه های  انرژی و فناوری، فرهنگ های کم و بیش نزدیک هندواروپایی و همینطور ارتباطات فرهنگی دیرپای دوسویه می تواند افزایش و تداوم همکاری ها را تضمین نماید. به علاوه، هم در قالب سازوکارهای دسته جمعی و هم در چارچوب روابط دوجانبه می توان مبارزه با تهدیدات مهمی مثل گسترش تروریسم، افراطی گری، خشونت، قاچاق مواد مخدر و نظایر آن را تعریف و پیگیری نمود.

حلقه مفقوده ای که درکنار همکاری های اقتصادی و فناوری باید به آن توجه کافی بشود، ضرورت افزایش همکاری های دو طرف در مبارزه با خشونت و افراط و تلاش برای اعاده سریع صلح و ثبات در منطقه خاورمیانه است که عدم توجه کافی به آن تهدیدی برای هر دوی ما محسوب می گردد. ایران به عنوان کشوری که در قلب خاورمیانه واقع است و اروپا بعنوان همسایه بلافصل این منطقه، هر دو نگرانی های به جا و مشروعی از ادامه جنگ و خونریزی و بحران آوارگان در خاورمیانه به ویژه در سه کشور سوریه، عراق و یمن دارند. 

ایران از مدت ها قبل دو طرح چهار ماده اي و به روز شده برای حل بحران های فعلی در سوریه و یمن ارائه داده است که بخش بزرگی از آن در قطعنامه 2254 شورای امنیت نیز ملحوظ گردیده است. نکات مشترک این طرح ها شامل آتش بس فوري، كمك هاي انساندوستانه براي غيرنظاميان، تسهيل گفتگوهاي گروه هاي داخل كشور و سرانجام هدايت آنها به سمت تشكيل يك دولت فراگير گسترده وحدت ملي قابلیت بازگرداندن صلح و ثبات را به منطقه دارد . به ویژه پس از برگزاری اجلاس وین 1 و 2 و نیویورک در باره سوریه و صدور قطعنامه 2254 ، روند و ضرباهنگ مناسبی برای رسیدن به یک راه حل سیاسی عادلانه در سوریه به وجود آمده است که کشورهای بزرگ اروپایی در این زمینه می تواند نقش موثری برای تقویت و تداوم این روند ایفا نمایند. 

همچنین برای مقابله با ریشه ها و جلوه های خشونت ساختاری و افراط شامل مبارزه با فقر و نابرابری اقتصادی، ترویج سازوکارهای مردم سالارانه، پرهیز از دامن زدن به خشونت هویتی و فرقه ای و مخالفت با اقدامات یکجانبه نظامی خارجی جزو اولویت هایی است که می تواند در اعاده ثبات در خاورمیانه کمک کند و اتحادیه اروپایی می تواند در این چارچوب نقش مثبتی را ایفا نماید.

امنيت نمي تواند به هزينه نا امن كردن ديگران به دست آيد. در حقيقت هيچ ملتي نمي تواند به منافع خود دست يابد، بدون اين كه منافع ديگران را نيز در نظر گيرد. هيچ كس نمي تواند با القاعده و خويشاوندان فكري اش نظير به اصطلاح دولت اسلامي- كه نه دولت است و نه اسلامي- در عراق مبارزه كند، در حالي كه آنها را در يمن و سوريه به شكل موثري گسترش مي دهد. در این راستا کشورهای اروپایی می توانند در تشویق دیگر کشورهای خاورمیانه به قبول راه حل های سیاسی برای این بحران های منطقه ای نقش مثبتی ایفا نمایند. 

سخن پایانی این که، جهان شامل ایران و اروپا نمي تواند بيش از اين از پرداختن به ریشه هاي ناآرامي در منطقه خاورمیانه طفره برود. در عین حال اين فرصتی يگانه براي تعامل است كه نبايد هدر برود. صلح و ثبات نیاز اساسی منطقه خاورمیانه، اروپا و جهان است. در یک جهان به هم پیوسته و با وابستگی متقابل روزافزون، نیاز به همکاری واقعی در مبارزه با خشونت و افراط یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت غیرقابل انکار است.