متن کامل گزارش آژانس درباره راستی‌آزمایی تعهدات ایران در برجام

به گزارش«انتخاب»، متن کامل گزارش یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس به شورای حکام آژانس به این شرح است:

1- شورای حکام به مدیرکل این اختیار را داده است تا راستی‌آزمایی و نظارت بر اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای جمهوری اسلامی (ایران) آن گونه که در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تعیین شده است، انجام دهد و طبق مفاد قطعنامه 2231 (2015 ) شورای امنیت سازمان ملل درباره تکمیل این تعهدات گزارش دهد.

2- این گزارش که به شورای حکام و در موازات آن به شورای امنیت ارائه شده است تضمین می‌کند که آژانس اقداماتی که ایران بر اساس پاراگراف‌های 15.11-15.1 از ضمیمه پنج برجام را انجام داده راستی‌آزمایی کرده است.

3- آژانس راستی‌آزمایی کرده است و تأیید می‌کند که، از 16 ژانویه 2016 ، ایران:

راکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک (15.1)

i. کار ساخت و ساز راکتور IR-40 موجود (راکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک) را بر اساس طرح اولیه آن دنبال نکرده است. (برجام، پیوست 1 - تدابیر مرتبط هسته‌ای، بند3)؛

ii. قلب راکتور (کالاندریا) موجود راکتور IR-40 را از آن خارج کرده است (بند 3)؛

iii . با پر کردن فضاهای خالی فولادی با بتن، کالاندریا را از کار انداخته بود، به گونه‌ای که آژانس قادر بود راستی‌آزمایی کند که کالاندریا برای استفاده هسته‌ای در آینده قابل استفاده نیست (بند3)؛

iv . قرص‌های اورانیوم، سوزن‌های سوخت یا مجتمع‌های سوختی را که طبق طراحی اولیه به طور خاص برای پشتیبانی از راکتور IR-40 طراحی شده‌اند تولید یا آزمایش نکرده است (بند 10)؛

v . تحت نظارت مستمر آژانس تمام قرص‌های اورانیوم طبیعی و مجتمع‌های سوختی برای راکتور IR-40 را انبار کرده است (بند 10)؛

vi . روند تولید سوخت در کارخانه تولید سوخت اصفهان را به گونه‌ای تغییر داده است که از این کارخانه نمی‌توان طبق طراحی اولیه برای تولید سوخت مناسب برای راکتور IR-40 استفاده کرد (بند10)؛

کارخانه تولید آب سنگین (15.2)

i . بیش از 130 تن آب سنگین با درجه هسته‌ای یا معادل آن در غنی‌سازی‌های مختلف نداشته است (بند 14)؛

ii. آژانس را از فهرست موجودی و تولید کارخانه تولید آب سنگین (HWPP) مطلع کرده و به آژانس اجازه داده است بر مقادیر ذخایر آب سنگین ایران و مقدار آب سنگین تولید شده در کارخانه تولید آب سنگین (HWPP) نظارت داشته باشد (بند 15) ؛

ظرفیت غنی سازی (15.3)

i . در زمان حصول برجام بیش از 5060 سانتریفیوژ IR-1 نصب شده در تاسیسات غنی‌سازی سوخت (FEP) در نطنز در حداکثر 30 آبشار در پیکربندی‌های واحدهای فعال، نداشته است (بند 27)؛

ii . در هیچ یک از تاسیسات هسته‌ای اعلام شده خود به غنی‌سازی اورانیوم 235-U (بند 28) بالاتر از سطح 3.67 درصد مشغول نبود؛

iii. تحت نظارت مستمر آژانس تمام سانتریفیوژهای اضافی و زیرساخت‌های غیرمرتبط با 5060 سانتریفیوژ IR-1 در کارخانه غنی‌سازی سوخت (بند 29)، شامل تمام سانتریفیوژهای IR-2m (بند 29.1) ، لوله‌های انتقال گاز UF6، و تجهیزات خارج‌سازی UF6 از یکی از ایستگاه‌های خروج را که در زمان حصول برجام فعال نبود (بند 29.2) خارج و در سالن ب تاسیسات غنی‌سازی سوخت انبار کرده است (بند 29.2)؛

تحقیق و توسعه سانتریفیوژ (15.4)

i . از طریق فعالیت‌های تحقیق و توسعه غنی‌سازی خود به ذخیره اورانیوم غنی شده مشغول نبوده و فعالیت‌های تحقیق و توسعه غنی‌سازی ایران با استفاده از سانتریفیوژهای IR-4 و IR-5 و IR-6 و IR-8 انجام نداده است (بند 32)؛

ii . آزمایش‌های مکانیکی روی بیش از دو سانتریفیوژ منفرد از نوع IR-2m و IR-4 و IR-5 و IR-6 و IR-6s و IR-7 و IR-8 انجام نداده است (بند 32)؛

iii. در حال ساخت یا آزمایش انواع سانتریفیوژها، غیر از آن چه در برجام تعیین شده است، با استفاده از اورانیوم یا بدون استفاده از اورانیوم نبوده است (بند 32)؛

iv . تحت نظارت مستمر آژانس تمام سانتریفیوژها را از آبشار 164 تایی سانتریفیوژهای IR-2m و آبشار 164 تایی سانتریفیوژهای IR-4 در تاسیسات پیلوت غنی‌سازی سوخت خارج کرده و در سالن ب قرار داده است (بندهای 33 و 34)؛

v . در حال تست کردن سانتریفیوژهای نصب‌ شده در تاسیسات پیلوت غنی‌سازی سوخت در محدوده‌های تعیین شده در برجام، شامل تست کردن یک سانتریفیوژ منفرد IR-4 (بند 35)، یک آبشار 10 تایی از سانتریفیوژهای IR-4 (بند 35)، یک سانتریفیوژ منفرد IR-5 (بند 36)، و یک سانتریفیوژ منفرد IR-6 و آبشارهای واسطه آن‌ها را آزمایش نکرده است (بند 37)؛

vi. آزمایش سانتریفیوژ منفرد IR-8 خود را هنوز آغاز نکرده است (بند 38)؛

vii . جریان‌های آبشارهای تحقیق و توسعه در تاسیسات پیلوت غنی‌سازی سوخت را با استفاده از لوله‌های جوش داده شده، به نحوی با هم ترکیب کرده بود که مانع خروج ماده اورانیوم غنی شده یا ضعیف شده می‌شود (بند 39)؛

viii . در ارتباط با تأسیسات هسته‌ای اعلام شده خود، فقط در تاسیسات پیلوت غنی‌سازی سوخت به آزمایش کردن سانتریفیوژها با استفاده از اورانیوم مشغول بوده و تمام آزمایش‌های مکانیکی را فقط در تاسیسات پیلوت غنی‌سازی سوخت و مرکز تحقیقات تهران انجام داده است (بند 40)؛

ix . تمام سانتریفیوژهای تاسیسات پیلوت غنی‌سازی سوخت، به جز سانتریفیوژهای مورد نیاز برای آزمایش‌های تشریح ‌شده در بندهای مرتبط بالا، و سانتریفیوژهای آبشار 1 در تاسیسات پیلوت غنی‌سازی سوخت را، تحت نظارت پیوسته آژانس به سالن ب تاسیسات غنی‌سازی سوخت نطنز منتقل کرده است؛ و در کنار چیزهای دیگر، آبشار 1 را با برداشتن روتورها، تزریق رزین‌های اپوکسی به لوله‌های انتقال و برداشتن سامانه‌های الکتریکی، بی‌استفاده کرده است (بند 41)؛

x . تمام سانتریفیوژهای IR-1 را که پیش‌تر در آبشار 6 در تاسیسات پیلوت غنی‌سازی سوخت نصب شده بودند، و زیرساخت‌های مرتبط با آن‌ها را تحت نظارت مستمر آژانس در سالن ب تاسیسات غنی‌سازی سوخت نطنز انبار کرده است (بند 41)؛ و فضای موجود در این خط را برای فعالیت‌های تحقیق و توسعه نگه داشته است (بند 41)؛

xi . زیرساخت آبشاری را برای آزمایش سانتریفیوژهای منفرد و آبشارهای کوچک و واسطه در دو خط فعالیت‌های تحقیق و توسعه (خط 2 و 3) حفظ کرده است؛ و دو خط دیگر تحقیق و توسعه (شماره‌های 4 و 5) را از طریق حذف ضروری زیرساخت موجود تغییر داده است (بند 42)؛

کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو (15.5)

i. هیچ گونه غنی‌سازی اورانیوم یا فعالیت‌های مرتبط با تحقیق و توسعه در تاسیسات غنی‌سازی سوخت فردو (FFEP) انجام نداده است (بند 45)؛

ii. تمام مواد هسته‌ای را از تاسیسات غنی‌سازی سوخت فردو خارج کرده است (بند 45)؛

iii. بیش از 1044 سانتریفیوژ در تاسیسات غنی‌سازی سوخت فردو نگه نداشته است، که تمام آن‌ها در یک طرف قرار دارند (بند 46)؛

iv. دو آبشار را در تاسیسات غنی‌سازی سوخت فردو که هرگز UF6 به آن‌ها تزریق نشده بود با برداشتن اتصال آن‌ها به لوله اصلی تزریق UF6 برای تولید ایزوتوپ‌های پایدار تغییر داده است؛ و لوله انتقال گاز UF6 آبشار را تحت نظارت مستمر آژانس به انبار فردو انتقال داده است (بند 46.1)؛

v. دو آبشار را در حالت غیرفعال و دو آبشار را در حال دوران قرار داده بود و لوله‌هایی را که امکان اتصالات متقاطع پشت سر هم را برای این چهار آبشار فراهم می‌ساخت، برداشته بود (بند 46.2)؛

vi. با برداشتن سانتریفیوژهای IR-1 و لوله‌های الحاقی انتقال گاز UF6 به آبشار، دو آبشار دیگر را از بخشی که در بالا ذکر شد، خارج کرده است (بند 47.1)؛

vii. تمام سانتریفیوژهای IR-1 و زیرساخت غنی‌سازی اورانیوم مرتبط با آن‌ها را از طرف دیگر تاسیسات غنی‌سازی سوخت فردو خارج کرده است که شامل لوله انتقال گاز، و بخش‌های تغذیه و خروج نیز می‌شود (بند 48.1)؛

دیگر جنبه‌های غنی‌سازی (15.6)

i. طرح درازمدت غنی‌سازی و تحقیق و توسعه ایران را در اختیار آژانس قرار داده که قرار است بخشی از اظهارنامه اولیه ایران که در ماده 2 پروتکل الحاقی تشریح شده است، باشد (بند 52)؛

ii. الگویی را برای تشریح انواع مختلف سانتریفیوژها IR-4 و IR-5 و IR-6 و IR-6s و IR-7 و IR-8 و IR-1 و IR-2m و توضیحات آن‌ها که با شرکا در برجام درباره آن‌ها توافق شده، در اختیار آژانس قرار داده است (بند 54)؛

iii. بر سر شیوه بررسی اطلاعات عملکرد سانتریفیوژهای IR-1 و IR-2m و IR-4 با شرکای برجام به توافق رسیده است (بند 55)؛

ذخایر اورانیوم و سوخت‌ها (15.7)

i. ذخیره UF6 غنی شده تا سطح 3.67 اورانیوم 235 (یا معادل آن در اشکال شیمیایی مختلف)، در نتیجه رقیق‌سازی آن به اورانیوم طبیعی، یا فروش و انتقال به خارج از ایران، بیش از 300 کیلوگرم نبوده است (بند 57)؛

ii. کل اکسید اورانیوم غنی شده U-235 بین 5 و 20 درصد اورانیوم 235 را به صفحات سوخت برای راکتور تحقیقاتی تهران تبدیل کرده، از ایران خارج ساخته یا تا سطح غنای 3.67 درصد اورانیوم 235 یا کم‌تر رقیق‌سازی کرده است (بند 58)؛

تولید سانتریفیوژ (15.8)

i. برای جایگزینی سانتریفیوژهای آسیب دیده یا از کار افتاده به تولید سانتریفیوژهای IR-1 نپرداخته است، زیرا تعداد ذخیره چنین سانتریفیوژهایی از 500 عدد بیش‌تر است (بند 62)؛

اقدامات شفاف‌ساز

i. تمام مدالیته‌ها و ترتیبات ویژه تأسیسات را تکمیل کرده است تا به آژانس اجازه اجرای تمام اقدامات شفاف‌سازی را که در پیوست 1 برجام تصریح شده است، بدهد (رجوع شود به بند 4 پایین)؛

پروتکل الحاقی و کد اصلاحی 3.1 (15.10)

i. پیرو بند 64، بخش L از پیوست 1 برجام به آژانس اطلاع داده است که ایران، از روز اجرای توافق، به صورت موقت پروتکل الحاقی موافقت نامه پادمان‌های خود را مطابق با ماده 17(b) از پروتکل الحاقی اجرا خواهد کرد (بند 64)؛

ii. پیرو بند 65، بخش L از پیوست 1 برجام به آژانس اطلاع داده است که ایران، از روز اجرای توافق، به طور کامل کد اصلاحیه 3.1 ترتیبات فرعی موافقت‌نامه پادمان‌های ایران را مادامی که موافقت‌نامه پادمان‌ها به قوت خود برقرار است، اجرا خواهد کرد (بند 65)؛

شفافیت تولید قطعات سانتریفیوژ (15.11)

i. فهرست موجودی اولیه تمام لوله‌های روتور و بیلوز (bellows) سانتریفیوژها را در اختیار آژانس قرار داده و به آژانس اجازه داد تا با شمارش اقلام و شماره‌گذاری روی آن‌ها و از طریق مهار و نظارت این فهرست را راستی‌آزمایی کند (بند 80.1)؛ و

ii. تمام مکان‌ها و تجهیزاتی را که از آن‌ها برای تولید لوله‌های روتور بیلوز (bellows) سانتریفیوژ استفاده می‌شود به آژانس اعلام کرده است و به آژانس اجازه داد روی این تجهیزات نظارت مستمر داشته باشد (بند 80.2)؛

4- علاوه بر این، آژانس تأیید می‌کند که ایران، از 16 ژانویه 2016:

فن‌آوری‌های مدرن و حضور بلندمدت آژانس:

a) به آژانس اجازه داد از ابزارهای اندازه‌گیری آنلاین (برخط) غنی‌سازی و مهر و موم‌های الکترونیک که وضعیت آن‌ها را در داخل سایت‌های هسته‌ای به بازرسان آژانس اطلاع می‌دهد، استفاده کند (بند 67.1)؛

b) جمع‌آوری خودکار اطلاعات اندازه‌گیری آژانس از طریق ابزارهای نصب شده اندازه‌گیری را تسهیل کرده است (بند 67.1)؛

c) تمهیدات لازم را برای حضور بلندمدت آژانس، شامل صدور روادید بلندمدت، و بعلاوه فراهم کردن فضای کار مناسب برای آژانس در سایت‌های هسته‌ای و یا در مکان‌های نزدیک به سایت‌های هسته‌ای در ایران صورت داده است (بند 67.2)؛

5- از 16 ژانویه 2016، تمام مجتمع‌های سوخت و صفحات سوخت تولید شده برای استفاده در راکتور تحقیقاتی تهران پرتوافکنی شده بودند.

شفاف‌سازی مربوط به کنسانتره سنگ اورانیوم

a) به آژانس اجازه داده است از طریق تدابیر توافقی با ایران، شامل مهار و نظارت، رصد کند که کل کنسانتره سنگ اوراینوم (UOC) تولید شده در ایران یا تهیه شده از منابع دیگر به تأسیسات تبدیل اورانیوم در اصفهان انتقال یافته است (بند 68)؛

b) تمام اطلاعات لازم را در اختیار آژانس قرار داده است تا آژانس را قادر کند تولید کنسانتره سنگ اورانیوم و موجودی کنسانتره سنگ اورانیوم تولید شده در ایران یا تهیه شده از منابع دیگر را راستی‌آزمایی کند (بند 69)؛ و

شفاف‌سازی مربوط به غنی‌سازی

a) به آژانس اجازه داده است به ساختمان‌های مرتبط در نطنز، شامل تمام بخش‌های تاسیسات غنی‌سازی سوخت FEP و تاسیسات پیلوت غنی‌سازی سوخت PFEP دسترسی منظم، و با درخواست قبلی دسترسی روزانه داشته باشد (بند 71).