یک تیر، دو نشان کردن ظریف/ سخنگوی تازۀ وزارت خارجه کیست؟

خبر: انتصاب های جدید محمد جواد ظریف، مرضیه افخم به عنوان سفیر جدید ایران در مالزی و حسین جابر انصاری هم در مقام سخنگوی تازه وزارت خارجه مشغول به کار می شوند.

سعید جعفری: جواد ظریف از زمان روی کار آمدن در وزارت خارجه اقدامات یگانه و کم نظیر کم نداشته است. انتصاب نخستین زن به عنوان سخنگوی دستگاه دیپلماسی یکی از آنهاست. مرضیه افخم با معرفی محمد جواد ظریف به عنوان وزیر امور خارجه سخنگوی این مجموعه شد. دیپلمات با سابقه وزارت خارجه در مدت دو سالی که در مقام سخنگویی دستگاه دیپلماسی قرار گرفت تحولات مهم سیاست خارجی را پشت سر گذاشت و روزهای چهارشنبه مورد پرسش سخت ترین و ریز ترین سوالات اصحاب رسانه قرار گرفت. او در مقابل پرسش های بعضا تند و انتقادی روزنامه نگاران هیچ وقت آرامش خود را از دست نداد و با صبر و متانت با اهالی رسانه برخورد کرد و لبخند همراه همیشگی چهره خانم سخنگو در تقابل با خبرنگاران و روزنامه نگاران رسانه های مختلف بود.

۳۳ سال سابقه دیپلماتیک

خانم افخم که در دوره علی اکبر ولایتی و در سال ۱۳۶۱ و در سن ۲۰ سالگی وارد این وزارتخانه شد پس از گذشت زمان به عنوان رئيس مرکز دیپلماسی رسانه ای وزارت خارجه منصوب شد و در دوره کمال خرازی هم در این جایگاه باقی ماند. خانم افخم در ادامه هم در اداره دیپلماسی رسانه ای باقی ماند تا با آمدن جواد ظریف به عنوان سخنگوی وزارت خارجه منصوب گردد. مرضیه افخم به نخستین سخنگوی یکی از وزارتخانه های تاریخ جمهوری اسلامی تبدیل شد. سخنگویی که طی دو سال مسئولیتش با اتفاقات مهمی چون مذاکرات هسته ای در سطوح گوناگون (توافق ژنو، توافق لوزان و توافق وین) تحولات سوریه، روابط تیره با عربستان سعودی، چالش ها با ترکیه و همچنین رو آمدن بحران در هم تنیده داعش در منطقه خاورمیانه رو به رو شد.

زمزمه سفیر شدن

از حدود شش ماه قبل زمزمه ها در رابطه با انتصاب نخستین سفیر زن ایران در یک کشور خارجی شنیده می شد. افخم که به نخستین بودن عادت کرده بود بالاخره پس از کش و قوس های فراوان به عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران در مالزی معرفی شد.

 در زمان پهلوی دوم مهرانگیز دولت شاهی در دوره وزارت عباسعلی خلعتبری در سال ۵۴ به عنوان سفیر ایران در دانمارک معرفی و تا زمان انقلاب اسلامی هم در این جایگاه باقی ماند. خانم دولتشاهی در مهر ماه ۸۷ در پاریس درگذشت.

خانم افخم در گفتگو با خبرآنلاین اعلام کرد اقدامات نهایی و اداری برای اعزام ایشان به مالزی حدود یک ماه طول می کشد و احتمالا از اواسط آذر ماه کوآلالامپور، میزبان سفیر تازه ایران خواهد بود.

جانشین افخم کیست؟

صادق حسین جابری انصاری که تا قبل از انتصاب به عنوان سخنگویی مدیر کل خاورمیانه وزارت خارجه بود، پیشتر سفیر ایران در لیبی و بعدها رئیس مرکز مطالعات خاورمیانه و خلیج فارس دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه بوده است.

 جابر انصاری از معدود دیپلمات های وزارت خارجه است که توانسته فهم تجربی را با درک تئوریک ترکیب کند. او که فوق لیسانس علوم سیاسی از دانشگاه تهران دارد با کسب تجربه از ماموریت هایش در سوریه و لیبی و کشورهای خاورمیانه به خوبی پلی میان تجربه و تئوری بر قرار کرده است.

ترکیبی هنرمندانه از تئوری و عمل

جابر انصاری چندین سال قبل در گفتگویی با خبرآنلاین در این رابطه توضیح داد: «من همواره سعی می کردم در هنگام ماموریت ها با طیف های مختلف افکار عمومی جامعه مبدا معاشرت کنم و از این طریق با نظم و سامان سیاسی و اجتماعی طبقات مختلف آن جامعه آشنا شوم.» سخنگوی جدید وزارت خارجه همچنین از نظام بندی فکری و اندیشه ای بسیار پیچیده و در عین حال طبقه بندی شده ای برخوردار است. کافیست چند باری پای صحبت های او بنشینید تا متوجه اشراف و تسلط او بر ابعاد مختلف تحولات سیاسی و بحران های منطقه ای و بین المللی شوید.

شناخت جامع از رسانه ها

 جابر انصاری ارتباط بسیار خوبی هم با رسانه ها دارد. در گفتگوی دیگری که با او داشتم در این رابطه گفت: «یکی از عادات من این است که وقتی یک مجله را برای اولین بار می خرم، به ویژه اگر مطالب آن مجموعه غنی و پرمغز باشد، دیگر نمی توانم آن را ترک کنم و مشترک دائمی آن مجموعه می شوم. این اتفاق باعث شده با مشکل و بحران کمبود مکان برای مجلات و نشریات آرشیو شده مواجه شوم.»

علاقه وافر او به رسانه های مکتوب و الکترونیک باعث شده، جابر انصاری به خوبی با روال سیاسی و اندیشه ای مجموعه های مختلف رسانه ای آشنایی کامل داشته و آگاهی کاملی از تاریخ نشریات گوناگون کسب کرده باشد.

سخنوری زبردست

 بعد دیگری که انتخاب ظریف را مقبول و قابل تحسین می کند، قدرت سخنوری جابر انصاری است. کافیست یکبار پای صحبت های او بنشینید تا معنای جادوی واژگان و عبارات را بهتر دریابید. اما موضوعی که حسین جابر انصاری را با هر سخنور دیگری متمایز می سازد، افزودن چاشنی تسلط بر موضوعات حوزه سیاست خارجی به سخنوری سخنگوی تازه دستگاه سیاست خارجی کشور است.

جواد ظریف با انتصاب های تازه اش با یک تیر به دو هدف زد. از یکسو نخستین سفیر زن در تاریخ جمهوری اسلامی ایران را منصوب و از طرف دیگر یکی از شایسته ترین ها را در مقام سخنگویی وزارت خارجه تعیین کرد.