اینجا «شهر ری» است

این‌جا شهر ری است، یکی از کهن‌ترین شهرهای ایران که تاریخ پیدایش آن را به اقوام آریایی نسبت می‌دهند. حتی نام شهر را به «شهر سلطنتی» معنا کرده‌اند، شهری که حتی در دوره‌ای پایتخت ایران بوده‌ و البته با توجه به آنچه در اوستا آمده، «ری» سیزدهمین شهری‌ست که در جهان ساخته شده‌، شهری که تاریخ سکونت در آن به سه هزار سال قبل از میلاد برمی‌گردد.

اما حالا این شهر سلطنتی کمترین نشانه‌ای از وجود‌ آثار تاریخی موجود در خود دارد، نه این که آثارش تخریب شده باشند، که البته بررسی و بحث درباره‌ی آن جداگانه است، اما بی‌اهمیتی مدیریت شهری به دست‌کم نصب تابلوهایی برای نشان دادن موقعیت جغرافیایی آثار تاریخی در این شهر کهن، حتی رانندگان تهرانی را به ستوه می‌آورد، چه برسد مسافرانی که برای نخستین بار پایشان به این شهر می‌رسد.

برای رفتن به «برج طغرل» یا چند متر آن‌طرف‌تر «قبرستان ابن بابویه» اگر از محلی‌های شهرری آدرس نپرسید تا دست‌کم به نزدیک‌ترین میدان نرسید و پس از آن تابلوی «ابن بابویه» را نبینید، امکان پیدا کردن آن هر چند در خیابانی موازی خیابان حرم مطهر شاه عبدالعظیم (ع) است، کم است.

اما این بی‌توجهی به وضعیت همین آثار تاریخی نیز برمی‌گردد، برج هزار ساله «طغرل» هر چند خود سرپاست و ادیب ایران‌شناس «سید محمد محیط طباطبایی» در کنارش آرمیده، اما ساخت وسازهای اطراف آن و دیوارهایی که روی دیوارهای هزار ساله برج طغرل سوار شده‌اند، تصویری نازیبا برای این بنای تاریخی ایجاد کرده است.

احمد مسجد جامعی، عضو شورای شهرتهران نیز از این وضعیت گلایه دارد. او در این زمینه به خبرنگار ایسنا گفت: دیوارهای هزار ساله و ارزشمند اطراف برج قطعا ارزشمندند، اما آیا دیوارهای بالا آمده از این دیوارهای تاریخی نیز دارای ارزش هستند که مجوز بالا آمدن گرفته‌اند؟

وی با اشاره به وجود مزار شیخ صدوق در چند متری این برج تاریخی و در قبرستان «ابن بابویه» اظهار کرد: آیا وجود این دیوارها به نفع حفظ ظرفیت‌های ایرانی و آئینی این شهر و کشور است؟

او همچنین با اشاره به برخی نابسامانی‌ها در این قبرستان تاریخی نیز اظهار کرد: شخصیت‌های مهم و با نفوذی در قبرستان «ابن بابویه» دفن شده‌اند، کسانی که خاطرات زیادی از آن‌ها در تاریخ ایران وجود دارد، هر سنگ قبر نصب شده روی هر کدام از این مزارها یک سبک، نشانه و دوره‌ی مربوط به خود را دارد که باید از آن‌ها بهتر از وضعیت کنونی محافظت شود.

وی سپس با طرح این پرسش که آیا می‌توان در هر کدام از این بناهای تاریخی و با شکوه دخل و تصرف کرد و آن‌ها را به هر شکلی درآورد؟ گفت: دست‌کم وجود مزار مرحوم «سید محمد محیط طباطبایی» در داخل محوطه‌ی «برج طغرل» به ما چنین توجهی را می‌دهد که باید پاسدار ارزش‌ها باشیم و به این تاریخ ارزشمند حیات کالبدی بدهیم.

مسجدجامعی تاکید کرد: اگر این نشانه‌ها که مکمل دیدگا‌ه‌ها و نگاه‌هاست را حفظ نکنیم،‌ چیزی از عظمت ری کهن باقی نمی‌ماند.

او سپس از مسئولان میراث فرهنگی شهر ری و مدیریت شهری این منطقه‌ی تاریخی و ارزشمند خواست تا به این ارزش‌های نهفته در ری بیشتر از قبل توجه داشته باشند.

به گزارش ایسنا، این برج یادگاری از هنر معماری عصر سلجوقی است که به دستور طغرل و در زمانی که پایتخت خود را از نیشابور به ری انتقال داد، بنا شد. این برج 20 متر ارتفاع دارد، اما بدون سقف است.

البته زیبایی این برج به اندازه‌ای است که ناصرالدین شاه در سال 1301 قمری دستور داد بخش فوقانی برج که فرو ریخته بود را مرمت و بازسازی کنند. این بنا که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، براساس تحقیقات مرحوم «سید محمد محیط طباطبایی» که بنا به وصیت خود در سال 1371 در گوشه‌ی حیاط این بنای تاریخی دفن شد، متعلق به «ابراهیم خواص» عارف بزرگ قرن‌های اولیه‌ی اسلام است که در محل خانقاه وی و در زمان سلجوقیان پس از دفن او، این برج ساخته شده است.