ساخت دارویی برای فراموش کردن خاطرات

ایده‌ی پاک کردن خاطرات آدم‌ها بیش از این که به واقعیت نزدیک باشد، شبیه اتفاقاتی است که در فیلم‌های علمی-تخیلی دیده‌ایم. حالا محققین آمریکایی ادعا می‌کنند موفق به کشف ماده‌ای شده‌اند که می‌تواند خاطره‌ی اعتیاد را از ذهن موش‌های آزمایشگاهی معتاد به مت‌آمفتامین پاک کند. اگر این ماده بتواند به مرحله‌ی تولید و استفاده برای انسان‌ها برسد می‌تواند به معتادین در حال ترک یا افرادی که قصد دارند پاک بمانند کمک شایانی کند.

این دارو از طریق هدف قرار دادن خاطراتی که با استفاده‌ی مواد مخدر در ارتباط‌‌اند عمل می‌کند؛ این خاطرات از این رو می‌توانند به طور خاص هدف قرار گیرند که شیوه‌ی به وجود آمدنشان با خاطرات معمولی متفاوت است. در حالت عادی پروتئینی به نام آکتین به تثبیت شدن خاطرات در مغز انسان‌ها کمک می‌کند اما در مورد خاطراتی که بعد از استفاده از آمفتامین‌ها ایجاد می‌شوند، سازه‌ی آکتین هرگز به طور کامل تثبیت نمی‌شود و کشف بزرگ ما توانایی تمرکز بر این خاطرات به طور خاص است.

از آنجایی که آکتین کاربری‌های متعدد دیگری نیز دارد، نمی‌توان آن را به طور کامل حذف کرد و به همین دلیل این تیم تحقیقاتی تمرکز خود را بر گونه‌ای از میوزین قرار دادند که به کارکرد آکتین کمک می‌کند. با از بین بردن میوزین غیرماهیچه‌ای، روند ثبت خاطرات مختل شده و به این ترتیب موش‌ها مصرف مواد مخدر و حس ناشی از آن را فراموش کردند.

البته باید این نکته را نیز در نظر داشته باشیم که آنچه در مورد موش‌ها موفقیت‌آمیز بوده، لزوماً در مورد انسان‌ها نیز موفقیت‌آمیز نخواهد بود. با این وجود نکته‌ی به شدت هیجان‌انگیز این است که تنها یک بار مهار میوزین برای تمام مدت زمانی که آزمایش بر موش‌ها را ادامه دادیم کافی بود. شاید استفاده از واژه‌ی «پاک شدن» مناسب نباشد اما با اطمینان نسبی می‌توان گفت که خاطره‌ی اعتیاد از ذهن این موش‌ها رفته بود.

فارغ از میزان موفقیت‌آمیز بودن شیوه‌ای که برای ترک مواد مخدر به کار رفته، معمولاً محرک‌هایی مانند بو یا اتفاقات و احساسات مختلف می‌توانند دوباره فرد معتاد را به استفاده از مواد مخدر ترغیب کنند. این آزمایشات با امید پیدا کردن راه جدیدی برای حذف احتمال بازگشت مجدد افراد به سمت اعتیاد انجام شدند که عموماً با گذشت یک تا سه ماه از ترک رخ می‌دهد. قدم بعدی در این آزمایشات بررسی اثر این دارو بر دیگر انواع مخدرهاست تا شاید بتوان در آینده‌ی نه چندان دور آن را برای مصرف انسان‌ها نیز تولید کرد.

نوچه