پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
مردم اگر چه از وضعيت فعلي نااميد شده اند اما نمي توان هم به راحتي گفت که کدام دوران بهتر بوده است؛ دوران صدام حسين يا دوران فعلي.
مقايسه وضعيت فعلي عراق با دوران قبل از سقوط صدام حسين سخت است. عراقي ها دقيقا نمي دانند چگونه مي توانند اين دو زمان را با يکديگر مقايسه کنند. از يک سو وضعيت خدمات اجتماعي و فساد مالي به مراتب بدتر و از سوي ديگر رفاه اجتماعي و آزادي هاي اجتماعي دوران فعلي بسيار بهتر از دوران حکومت بعث است. اين مساله قضاوت را براي مردم سخت مي کند.
با اين حال درماندگي را در ميان مردم عراق مي توان ديد. اين روزها مردم عراق بسيار خسته و درمانده اند. خسته از همه چيز. با اشغال کشور توسط داعش و گستردگي شديد فساد مالي و اداري و بدتر شدن اوضاع آن طور که در زندگي خود احساس مي کنند، در مقايسه با گذشته اميد آنها به آينده کم رنگ شده است.
ابو علاء، مشاور ارشد سابق رئيس جمهوري عراق* مي گويد: «از لحاظ خدمات اجتماعي وضعيت فعلي بسيار بدتر از زمان صدام حسين است. مثلا وضعيت برق به استثناي نجف اشرف و کربلا در ديگر استان هاي عراق در زمان صدام بسيار بهتر از وضعيت فعلي بود. امنيت اجتماعي در گذشته بهتر بود و احساس ميهن پرستي و وحدت کشور قبل از سقوط صدام حسين بسيار بهتر از وضعيت فعلي بود.»
وي در ادامه مي گويد: «در حال حاضر به غير از نفت هيچ صنعتي در عراق فعاليت نمي کند. نرخ بيکاري بسيار بالا است و پايين آمدن قيمت نفت تاثير سوء بر زندگي مردم گذاشته است. البته مساله صنايع کشور فقط مربوط به دوران بعد از سقوط صدام حسين نيست. از بعد از حمله عراق به کويت در سال 1991 و تحريم هايي که متوجه عراق شدند، وضعيت صنعت کشور فلج شد. اما مردم انتظار داشتند بعد از سقوط صدام حسين اوضاع بهبود يابد اما بهبود نيافت. اين مساله باعث ايجاد موج نااميدي نسبت به آينده کشور نزد مردم عراق شده است.»
مشاور ارشد سابق رئيس جمهوري عراق همچنين مي گويد: «فساد مالي و اداري نيز بيداد مي کند. در زمان صدام حسين مشت آهنين و برخوردهاي شديد و رفتارهاي خشن حکومت صدام حسين سبب مي شد افراد نتواند به راحتي دزدي و اختلاس کنند. اما در حال حاضر هيچ قدرت برخوردکننده اي نيست براي همين دزدي و فساد به جزئي از حکومت تبديل شده و تا مغز استخوان نهادهاي اداري و دولتي نفوذ کرده است. از قضات قوه قضائيه تا تمامي نهادهاي دولتي همه غرق در فساد شده اند. براي همين مردم نسبت به عملکرد دولت و آينده کشورشان نااميد شده اند. به ويژه که فقر در مناطق فقرنشين نيز تشديد شده و امنيت نيز به دليل اشغال بخش گسترده اي از کشور توسط تروريست هاي داعش بسيار کاهش يافته است. به عبارتي مي توان گفت مردم خود را از سوي داعش و فساد مالي و اداري در محاصره مي بينند.»
ابو علاء تاکيد مي کند، مردم اگر چه از وضعيت فعلي نااميد شده اند اما نمي توان هم به راحتي گفت که کدام دوران بهتر بوده است؛ دوران صدام حسين يا دوران فعلي. دوران صدام حسين براي مردم عراق کابوس بود. همه در فضاي به شدت امنيتي و ترسي شديد زندگي مي کردند براي همين ترس و نااميدي شديدي را بر زندگي مردم مستولي کرده بود. الآن اين فضا نيست اما فضاي ديگري به وجود آمده است. مردم آزاد هستند ولي اين آزادي در نهادهاي دولتي موجب بي بند و باري و لجام گسيختگي اداري و آشوب مالي شده است. براي همين مردم نسبت به عملکرد دولت نيز بدبين و نااميد شده اند.
وي درباره مقايسه فساد در زمان فعلي نسبت به زمان صدام حسين مي گويد: «در زمان صدام حسين فساد محدود به شخص او و خانواده اش و همچنين اعضاي برجسته حزب بعث بود. در رده هاي پايين تر کساني که به نوعي به حزب بعث وابسته بودند يا احساس مي کردند در صورت ارتکاب به فساد از سوي حزب حمايت مي شوند جرات دزدي و ارتشا و اختلاس داشتند. اما در زمان فعلي همه احزاب و جريان هاي سياسي به نوعي دستشان به فساد آلوده است. برخي از احزاب حتي گمان مي کنند چون در زمان صدام به آنها فرصت بهره برداري هاي مالي داده نشده بود الآن بايد جبران کنند. اين مساله رقابت شديدي را ميان احزاب سياسي در دزدي و اختلاس و سهم خواهي ايجاد کرده و باعث شده است هر کس به دنبال سهم خود بگردد. در حالي که هيچ نظارت قضايي نيز بر کسي وجود دارد. حتي خود قضات هم مختلس و رشوه بگير شده اند. يعني دزدي مي شود بدون اين که کسي مورد بازخواست يا مواخذه قرار بگيرد.»
اين وضعيتي است که به اعتقاد بسياري از کارشناسان به ويژه کساني که هم دوران حکومت حزب بعث را ديده اند و هم وضعيت فعلي را مشاهده مي کنند بر عراق حاکم است. وضعيتي که عموما در بيشتر کشورهايي که تجربه سرنگوني حکومت هاي ديکتاتوري را دارند به وجود مي آيد و دائما تکرار مي شود؛ مثل شيلي، کلمبيا، آرژانتين، ليبي و بسياري از کشورهاي ديگر جهان سوم. بسياري مي گويند اين دوران ها دوران گذار بعد از حکومت هاي ديکتاتوري است. عراق هم مستثني نيست، عراق هم در حال حاضر دوران گذار خود را سپري مي کند؛ دوران گذار بعد از حکومت بعثي صدام حسين. اکنون در عراق همه منتظر پايان دوران گذار هستند. دوران گذاري که آن قدر هزينه در بر داشته که رمق مردم را در آورده است. دوران گذاري آن قدر طولاني و حجيم و پرهزينه که مردم پاياني در افق براي آن نمي بينند.
منبع : ديپلماسي ايراني
