شب قدر؛ شب اشک و توبه، شب اوج ذکرهای آسمانی

عطر دل انگیز معنویت

لیالی قدر هنگام بزم است و عطا و زمان عشق است و دعا. شب های قدر، فرصتی است تا انسان به خود آید، قفس تن را بگشاید و روح را در عالمی غیر از عالم حقیر و محدود ماده، در فضایی معطر و نورانی به پرواز درآورد و با نگاهی دیگر و لطیف تر به خود و جهان اطراف بنگرد؛ حجاب جان را به کناری بزند، تا ببیند که کیست و چیست و از کجا می آید و در کجا تمام دارد و به کجا خواهد رفت؟

شب رحمت

شب قدر، نعمت و رحمتی است که خداوند منّان به انسان مرحمت فرموده است. در این شب، خداوند راه بندگی را هموار و ابزار رشد و تکامل را بیش از پیش در اختیار آدمیان قرار داده است. به بندگان خویش مهلتی داده تا مقرب او شوند و از باده معرفت او بنوشند. این چراغانی و مهمانی و فراخوان بهانه ای است تا بندگان عاصی و فراری را به طوق بندگی خویش بکشاند و از بندگی طاغوت و هوا و هوس برهاند. در این ضیافت سفره ای گسترانیده به وسعت قرآن، با مائده های آسمانی و از جنس نور؛ تا دل و جان آدمی را از زلال معرفت خویش صفا بخشد و مهمان را به جایی برساند که معبود خویش را آن گونه که هست ببیند و دیده از هرچه غیر اوست برگیرد و جهان در نظرش ناچیز شود و پایکوبان بیاید و جانباز این درگاه شود.

شب قدر، نشانه فضیلت ماه رمضان

یکی از نشانه های برتری ماه رمضان بر سایر ماه ها این است که شب قدر در این ماه قرار گرفته است؛ شبی که طبق صراحت آیه سوم سوره قدر: (لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیرٌ مِنْ اَلْفِ شَهْر)، بهتر از هزار ماه است. شخصی از امام باقر(ع)پرسید: «شب قدر بهتر از هزار ماه است» یعنی چه؟ امام پاسخ داد: «یعنی عمل نیک در آن، از عمل نیک در هزار ماه که در آن، شب قدر نیست بهتر است».

دستاورد دعاهای شب قدر

دعاهای شب قدر، از طولانی ترین و پرمحتواترین دعاهاست؛ دعاهایی مانند جوشن کبیر، ابوحمزه ثمالی که اگر با حال و توجه خوانده شود، مایه تحوّل روحی می شود و انسان را با دریایی از معارف دینی آشنا می کند. انسان مؤمن با خواندن دعاهای لیالی قدر، از یک سو با یادآوری لطف و کرم و رحمت و بخشش بی پایان خدا نور امید در دلش می درخشد و از دیگر سو، با یاد آوردن سختی های فردای قیامت تمام وجودش سرشار از ترس و نگرانی می شود و ندامت سراسر وجودش را فرا می گیرد. از آن پس، تصمیم می گیرد و مسیر زندگی اش را دگرگون می کند. اگر هم به این مرحله نرسد، دست کم بر اعمال خود بیشتر مواظبت خواهد کرد؛ زیرا بیم و امیدی که دستاورد دعاهای شب قدر است در مراحل مختلف زندگی به یاری اش می شتابد.

مساجد را گرامي بداريم

مکان به قدر زمان مهم است. شب قدر را در کنار انسان‌هاي بزرگ که راه روشن زندگي را يافته‌اند گذراندن، برکت اين شب‌ها را دو چندان مي‌کند؛ آنان که زيارتگاه‌هاي ائمه‌اطهار(ع) و بزرگان دين را در اطراف و نزديک خود دارند، بي‌شک حضورشان در آن بارگاه و زمزمه‌هاي‌شان در آن مکان، به واسطه حضور روحي بزرگ و عزيز، که پروردگار او را ارج مي‌نهد، حال بهتري به آدمي مي‌دهد. وقتي برايمان امکان ندارد در آن جايگاه حضور داشته باشيم، حضور در مساجد، اين خانه‌هاي خداوند را که در هر محله‌اي درهايش در اين شب‌ها به روي بندگان خداوند باز است نبايد از دست داد. عبادت جمعي فضيلت بيشتري دارد، در ميان مردمي که هر يک با آشفتگي و خستگي و دردمندي دست به دعا برداشته‌اند، ممکن است در ميان‌شان آدم‌هايي باشند که خلوص اعمال و دعاهايشان به استجابت دعاي حاضران نيز کمک کند. مساجد را نبايد تنها رها کرد. بخشي از اعمال را مي‌شود همراه و هم‌دل با جمعي از مومنين انجام داد. جوشن کبير، وقتي با صداي ده‌ها و صدها مومن به گوش برسد، چون نغمه اي دل‌پذير و هماهنگ يک هم‌خواني مذهبي، روح را تازه مي‌کند. در عين آن‌که در مسجد مي‌توان پاي منبري نشست که سخنان منبري‌اش، حرکت‌آفرين و راهگشا باشد.

شب قدر در مساجد خراسان شمالی

امشب حال و هوای مساجد خراسان شمالی رنگی دیگر دارد؛ رنگی از جنس انسان هایی که فرصت این را داشتند تا آینده خویش را بشناسند و سرای جاودان خود را با چشم دل ببینند و قبل از این که جسم او به مقام حسرت و ندامت برسد، روح خویش را روانه آن دیار کند و آن مقامات و منازل را بشناسد تا خواب غفلت او را نرباید و چرب و شیرین و زر و زیورِ آن، چشم دلش را کور نکند.

حضور جوانان در مساجد و بازسازی معنوی

چه زیباست شب های نورانی احیا برای جوانان خداجوی که با برخورداری از لطافت روح و باطن صاف، با کنار زدن خواهش های تن، راه عروج جان های پاک خویش را به سوی قُرب به ملکوت می گشایند. جان های پاکی که در بازسازی معنوی و سلوک روحانی خویش نیایش را از حیطه خاص به در آورده و به مساجد و اجتماع کشیده اند، اینک در شب های قدر با شوق درک مقام تقرّب به ذات احدیت، به مناجات برخاسته، با نفی همه اصنام خاکی و مادی، به کوتاهیِ افقِ لذایذ دنیوی می اندیشند. گوارارا باد بر آنان شهد وصال.

برگزاری مراسم ویژه شب های قدر در امامزاده های شاخص خراسان شمالی

معاون فرهنگی، اجتماعی اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان شمالی، با اشاره به برنامه های ویژه لیالی قدر در هشت امامزاده شاخص استان، اظهار کرد: این برنامه ها با سخنرانی روحانیان برگزیده و حضور اقشار مختلف مردم برگزار و حال و هوای بقاع متبرکه در این شب ها معنوی تر خواهد شد.

حجت الاسلام علی اکبر صفری، برنامه امامزاده سیدعباس(ع) شهرستان بجنورد را نیز اعلام کرد و افزود: اقامه نماز 100 رکعتی، دعای جوشن کبیر، سخنرانی و مداحی و قرآن برسر گرفتن، از جمله برنامه های این امامزاده در شب های پرفیض قدر است.

منزلت و ارزش شب های قدر

مدیرگروه معارف دانشگاه بجنورد، درباره منزلت و ارزش شب قدر، به مختص بودن این شب ها، برای امت پیامبر(ص) اشاره می کند و می گوید: در واقع آمادگی برای درک فضیلت شب های قدر که مشخص نشده است، دقیقا شب نوزدهم، بیست و یکم یا بیست و سوم ماه مبارک رمضان است، از ابتدای ماه رمضان شروع می شود.

زکیه دوستکام با تاکید بر اینکه در بیشتر روایات درک و توجه دهه سوم ماه مبارک رمضان توصیه شده است، عنوان می کند: شب قدر در سال، یک شب بیشتر نیست، اما مشخص نشدن این شب، به معنای داشتن فرصت بیشتر برای بهره گیری از فضائل است، بنابراین شب زنده داری در شب های قدر به معنای نخوابیدن صرف و شرکت در مجالس و هیاهو نیست، بلکه درک نزدیک خدا و رسیدن به بندگی است.

وی می افزاید: روایت است که شب قدر جبرئیل و فرشتگان به زمین می آیند و انسان های مومن صدای فرشتگان را می شنوند و پاسخ می دهند، هم چنین زیارت امام حسین(ع) در این شب ها سفارش شده است که ما به علت نداشتن این توفیق با خواندن دعای زیارت عاشورا، می توانیم کسب فیض کنیم.

این استاد حوزه و دانشگاه بیان می کند: از پیامبر(ص) روایت است که در شب قدر، تمام گناهان انسان هایی که این شب را درک کنند، بخشیده می شود و از آتش دوزخ در امان خواهند بود، البته این مهم به اعمال خود انسان بستگی دارد و این که مدت 18 روز، روزه داری از ابتدای ماه رمضان، آمادگی لازم برای بهره گیری از شب های قدر را در خود ایجاد کرده است یا نه.

وی اظهار می کند: دوری از تعلقات دنیوی و نفسانی، ارتباط بیشتر با خدا از فواید ماه مبارک رمضان است که در شب های قدر به اوج می رسد و در شب قدر است که تقدیر یک سال انسان رقم می خورد و گناهان گذشته اش بخشیده می شود.

دوستکام تصریح می کند: روایت است، در شب های قدر مردم می توانند به راحتی با امام زمان(عج) ارتباط بگیرند و با دعا در حق یکدیگر و بهره گیری از حال و هوای خاص ماه مبارک رمضان و شب های قدر، برای بندگی خالصانه در درگاه خداوند آماده شوند.

وی می گوید: در واقع مشخص نبودن شب قدر، یک غنیمت برای انسان از سوی خداست، تا نسبت به کسب فیض و بهره گیری از برکات این شب های عزیز تلاش کند.

وی بیان می کند: ماه مبارک رمضان و به تبع آن شب های قدر برای نزدیک شدن انسان ها به اخلاقیات است تا زمینه رسیدن به قرب الهی که همانا کسب بیشترین فضیلت ها و داشتن کمترین رذیلت ها است، فراهم شود.

باران نور

برخیز! بیدار شو! گوش کن!

صدای بال فرشتگان را می شنوی؟

نگاه کن! باران نور را می بینی؟

عطر حضور را احساس می کنی؟

بزخیر و برسجاده دعا بگشا

دلت را به او بسپار و وجودت را غرق تمنا کن!

امشب آسمان به زمین نزدیک می شود

و کریمانه، دل های کویری را ستاره باران می کند

امشب، شب قدر است؛ شبی که برتر از هزار ماه است،

شبی که برتر از تمام عمر توست، شب تولدی دوباره،

شبی که درهای آسمان باز می شود.

شب قدر است.قدرش را بدان؛ شاید فردایی نباشد.

پرواز را به خاطر بسپار. دستانت را به فرشتگان بسپار!

سلام بر لیله مبارکه قدر! سلام! سلامی تا صبح.