ام. اس در کمین ما!

اسم «ام . اس» که می آید، خیلی ها می ترسند. خیلی ها نگران می شوند و خودشان را کنار می کشند. آنها نمی دانند که ام اس، چیست، چطور می آید و چه عوارضی ایجاد می کند. برای همین شاید بتوان گفت مهم ترین نکته، شناخت ام. اس و عوارض ناشی از آن است تا بتوانیم به بهترین شکل با آن برخورد کنیم.

اگر متوجه شوید ام اس دارید، یا یکی از اطرافیان تان با این مشکل مواجه شده است، چه حسی پیدا می کنید؟

آیا فکر می کنید زندگی فعال و با نشاط سابق تان تمام شده است و حالا باید منتظر زندگی دیگری باشید که در آن نه تفریح معنایی دارد و نه فعالیت؟!

البته طبیعی است که این خبر شما را تا حدی نگران و ناراحت کند و زندگی تان را تحت تاثیر قرار دهد ولی این هم صحیح نیست که انتظار داشته باشید پس از مبتلا شدن به ام. اس زندگی فعال شما برای همیشه تعطیل شود.

در حقیقت، اگر اطلاعات درستی درباره این عارضه پیدا نکنید، ناامیدی هم به این نگرانی ها اضافه خواهد شد و آن وقت است که شاید زندگی تان تغییر کند؛ آن هم به دلیل طرز فکر و نوع نگرش شما، نه ام.اس.

وظیفه سیستم عصبی، انتقال پیام از به اندام ها می باشد. ام . اس باعث می شود که گلبول های سفید که وظیفه محافظت از بدن را دارند، به کارکرد این سیستم آسب وارد می کند که نتیجه این آسیب در فرد مبتلا به صورت علائمی همچون عدم تعادل، تاری چشم، دوبینی و در مراحل پیشرفته حتی به شکل عدم توانایی در راه رفتن نمایان می شود.

در حال حاضر در ایران و جهان ام. اس با مصرف داروهای موجود، کنترل استرس و انجام فعالیت های ورزشی توسط فرد مبتلا به راحتی قابل کنترل می باشد.



** بیماری ام . اس چیست؟

بیماری «ام.اس» (SCLROSIS MULTIPLE) ازبیماری های شایع سیستم عصبی مرکزی است که بیشتر افراد جوان و میانسال را گرفتار می کند و بر اثر آن سیستم های عصبی مغز برای دفاع از خود تحلیل می رود وآسیب می بیند.

علت اصلی این بیماری نسبتا نوشناخته، هنوز مشخص نیست، اما متخصصین مغز و اعصاب معتقدند که محیط، ژنتیک و ایمنولوژی پائین بدن در بروز این بیماری بی تاثیر نیست و محیط گرم، مرطوب، استرس و آلودگی صوتی در تشدید آن دخیل است.

میانگین سن ابتلا بـه این بیماری 30 سال است و در زنان سه برابر بیشتر از مردان دیده می شود.

علائم و عوارض ایـن بیماری در افراد با یکدیگر متفاوت است، بعضی افراد بر اثر این بیماری دچار حمـلات قلبی و تشدید ناگهانی به شکل کامـل و نسبی می شوند و بعد از مدتی بهبود می یابند.

بعضی افراد تنها یک یا دو حمله در طول عمر خود دارند و بعضی دیگر تا آخرعمر درگیر حملاتی هستند که هیچگاه تسکین نمی یابد.

اما آنچه که مهم است، این است که بنابه اظهار متخصصان، بیماری ام .اس پایان زندگی برای این افراد نیست، و این بیماری چون دیگر بیماری ها بـرای کنترل دارای راهکار است که نیازمند همکاری بیمار و اطرافیان اوست.

بیماری ام. اس به صورت های متفاوتی آشکار می شود و علایم متنوع دارد که می توان آن را بیماری هزار چهره نامید.

از نخستین لحظه ای که نشانه های از این بیماری پدیدارمی شوند، فرد مبتلا با واکنش های هیجانی متعددی روبرو می شود که به احتمال زیاد، نخستین مورد آن، عدم قطعیت در مورد گذشته و آینده بیماری است.


**حقایقی در مورد بیماری ام. اس

ام. اس یک بیماری مسری نیست، این بیماری یکی از شایع ترین عارضه های سیستم اعصاب مرکزی، به خصوص میان افراد جوان به حساب می آید.

اکنون بیش از دو میلیون نفر در سراسر جهان به بیماری ام. اس مبتلا هستند، که تعداد مبتلایان در خانم ها بیشتر از آقایان است.

علت اصلی بروز بیماری ام. اس هنوز مشخص نیست و درمان قطعی ندارد ولی با استفاده از داروهای موجود قابل کنترل است.

بیماری ام. اس ارثی نیست و به طور مستقیم از والدین به فرزندشان منتقل نمی شود اما متخصصان می گویند استعداد ژنتیکی می تواند در ابتلا به ام. اس موثر باشد.

ام . اس معمولا' در سنین میان 20 تا 40 تشخیص داده می شود؛ اگرچه ممکن است سال قبل از آن، شروع شده باشد.


**علل و علائم بیماری ام. اس

تاکنون هیچ علت خاصی برای بیماری ام. اس مشخص نشده و پاسخ دقیقی برای این سووال در دسترس نیست ولی می دانیم ام. اس به دلیل تخریب و آسیب دیدن غلاف میلین ایجاد شده است.

پژوهشگران و محققان نیز در سراسر جهان در حال بررسی این موارد هستند تا پاسخی برای سووال پیدا کنند و عامل اصلی ایجاد ام. اس را بشناسند.


**تشخیص بیماری ام. اس

فرد مبتلا به ام. اس در مراحل اولیه ممکن است فقط با شرح حال و سابقه ای از نشانه های مبهم و نامشخص که به صورت پراکنده و در یک دوره زمانی نسبتا' طولانی رخ می دهد، به پزشک مراجعه کند. البته در این مواقع، علائم می تواند به بسیاری از شرایط و مشکلات دیگر پزشکی نیز نسبت داده شود.

حتی زمانی که فرد چندین نشانه از ام. اس را داشته باشد پیش از آنکه پزشک معالج، ام. اس را تشخیص دهد، این نشانه ها باید با معیارهای ام.اس مطابقت پیدا کند. بنابراین فقط زمانی می توان ام. اس را تشخیص داد که دو قسمت مختلف در سیستم اعصاب مرکزی تحت تاثیر قرار گرفته و این اثرات حداقل دو مرتبه با فاصله زمانی یک ماه از یکدیگر تجربه شده باشد. همچنین با استفاده از ام.آر.آی این صدمات باید مشاهده و تشخیص داده شود.


** درمان بیماری ام. اس

دانش انسان ها امروزه به حدی رسیده که برای بعضی بیماری ها درمان کاملی وجود دارد. اما در بعضی بیماری ها مانند ام. اس مسئله فرق می کند. داروهای موجود درمان ام. اس از نظر کاربرد به سه گروه اصلی درمان عود بیماری، کنترل علائم بیماری و کنترل دوره بیماری تقسیم می شوند.

در درمان عود بیماری، در این مواقع با استفاده از ترکیبات کورتن می توان با کم کردن التهاب در دستگاه عصبی، طول مدت عود و میزان ضایعات این بیماری را کاهش داد. این دوره درمانی معمولا' به صورت تزریقی تجویز می شود و معمولا' هر دوره بین سه تا پنج روز طول می کشد.

کنترل علائم، بسته به اینکه فرد در حال حاضر چه علائم و مشکلی دارد، از داروهای مختلفی برای کنترل فعالیت ام. اس و به حداقل رساندن مشکلاتش استفاده می شود که بیش از سی داروی مختلف به این منظور به کار می رود.

همچنین برای کنترل دوره ای این بیماری، در این دسته، داروهایی قرار می گیرند که قادرند از تعداد و شدت عود بکاهند و سیر پیشرفت ام. اس را نیز کند، نمایند.


**ام .اس و خانواده

گاهی اوقات اعضای خانواده و اطرافیان فرد مبتلا هم نمی توانند تاثیر ام. اس را بر کیفیت زندگی فرد و شرایط اجتماعی و شغلی او درک کنند. چه بخواهیم و چه نخواهیم، ابتلا به ام . اس می تواند بر جنبه های مختلف زندگی شخصی و خانوادگی فرد مبتلا اثر بگذارد، این مشکلات به خصوص زمانی که فرد مبتلا به ام. اس دچار علائمی باشد که توسط دیگران قابل لمس یا درک نیست مانند احساس خستگی، بیشتر به چشم می آید.

بنابراین زمانی که شخصی به این عارضه مبتلا می شود لازم است دیگر افراد خانواده، همراهی و همکاری لازم را داشته باشند تا احتمال بروز چنین مشکلاتی به حداقل برسد.

وقتی یکی از همسران دچار این عارضه شود، ممکن است در زندگی مشترک شان هم با مشکلاتی مواجه شوند و در این شرایط لازم است نقش هایی که در خانواده بر عهده دارند دوباره ارزیابی کنند و تغییراتی در آن بدهند.


** ام. اس ، تحصیل و اشتغال

اغلب افرادی که به این بیماری مبتلا می شوند و علائم خفیفی دارند. به راحتی می توانند تحصیلات شان را ادامه دهند و مشغول کار و فعالیت شوند. البته فراموش نکنیم تجربه هم این واقعیت را تایید کرده و حالا بسیاری از افراد که مبتلا به این بیماری هستند به مدارج بالای علمی رسیده اند یا مشغول انجام فعالیت های جدی و متعددی هستند. در صورتیکه خستگی آنها را اذیت کند هم می توانند با یک برنامه ریزی دقیق و حساب شده، در طول روز دقایقی را به استراحت اختصاص دهند تا این حالت برطرف شود. پس مطمئن باشید ام . اس مانعی برای کارکردن یا ادامه تحصیل نیست و اگر مشکلی وجود داشته باشد، با تغییراتی کوچک و جزئی مانند فراهم کردن فضایی برای استراحت یا امکان تغییر ساعات کاری به راحتی می توانید به فعالیت بپردازید.


**ام . اس و ازدواج

به طور معمول ام. اس هیچ منعی برای ازدواج ایجاد نمی کند و مبتلایان به این بیماری می توانند مانند سایر افراد، زندگی مشترک شان را تشکیل دهند.البته نکته مهمی که در این میان وجود دارد این است که حتما' باید درباره این موضوع با فردی که قرار است شریک زندگی شان شود، صحبت کنند تا او نسبت به این موضوع مطلع شود.


** ام . اس و بارداری

بارداری در طولانی مدت تاثیر خاصی در روند بیماری ندارد. احتمال عود نیز در مدت بارداری و به خصوص در سه ماهه دوم و سوم بارداری کاهش می یابد. از طرف دیگر، کنترل شرایط پس از عود ام. اس هم به شدت آن و نظر پزشک معالج بستگی دارد.


** ام . اس و شیردهی

تغذیه با شیر مادر احتمال عود را افزایش نمی دهد یا باعث کاهش توانایی مادر نمی شود. همچنین تغذیه با شیر مادر حتی می تواند برای مادران اثر محافظتی داشته باشد.


** ام . اس و ورزش

همه می گویند ورزش کردن برای مبتلایان به ام. اس مفید و حتی ضروری است اما چه ورزشی برای این افراد مناسب است؟

در گذشته می گفتند مبتلایان به ام. اس به دلیل حساسیتی که به گرما دارند، نباید مشغول ورزش شوند و انجام فعالیت فیزیکی را به ضرر این افراد می دانستند.

اما امروزه چنین طرز فکری تایید نمی شود و در مطالعات متعدد این موضوع را رد کرده اند و آنطور که مطالعات اخیر نشان می دهد ورزش تناسب اندام و وضعیت سلامت روان همه افراد را بهبود می بخشد.

برهمین اساس هم توصیه می شود مبتلایان به ام. اس در حد توان شان ورزش کنند و فعالیت های فیزیکی را به برنامه روزانه شان بیفزایند.

ورزش کردن برای مبتلایان به ام . اس نیز مانند دیگر افراد می تواند موجب بهبود عملکرد قلب و گردش خون شود و با کنترل وزن و حفظ وزن مناسب به آنها کمک می کند.

علاوه بر این موارد، بسیاری از علائم ام. اس نیز با افزایش فعالیت جسمی و ورزش مناسب، به خوبی کنترل می شود و بهبود می یابد.