با افزایش بهره وری و تولید رقابتی میتوان در کورس رقابت باقی ماند

دکتر سبحاني در جريان برگزاري بيست و دومين همايش بهره وري فولاد مبارکه با اشاره به اهميت توجه هرچه بيشتر به بهره وري در شرايط فعلي حاکم بر اقتصاد دنيا، با طرح اين سؤال که بهرهوري، جبر است يا اختيار ؟ گفت: طي سه دهه اخير، بازار جهاني فولاد هر از گاهي دچار بحران شده که البته اين امر بصورت سينوسي در حال تکرار است و هر بار اين طوفان تعدادي از فولادسازان را دچار مشکلات جدي ميکند و بعضاً به نابودي مي کشاند گرچه که بعضاً شرکت هايي هم هستند که از اين شرايط به هر صورت گذر ميکنند و خود را بالا ميکشند فلذا بايد در نظر داشت در بحران کنوني فولاد، تنها با افزايش بهره وري و توليد رقابتي مي توان در کورس رقابت باقي ماند.

دکتر سبحاني در همين رابطه به بحران فولاد در سالهاي 1996-1995 اشاره کرد و گفت: در اين بازه زماني بسياري از فولادسازان اروپايي بويژه توليد کنندگان فولاد در ايتاليا دچار بحران شدند و ضمن ورشسستگي، تجهيزات کارخانجات خود را به کشور چين فروختند؛ در نتيجه اين امر طي دوسال بعداز آن کشور چين يک جهش 300 ميليون تني را تجربه کرد. اين اتفاق بيشتر به يک سناريوي از پيش طراحي شده به نظر ميرسيد که در اين شرايط براي کشور چين دو اتفاق بزرگِ افزايش ظرفيت و کپي سازي تکنولوژي را به ارمغان آورد به گونهاي که اين کشور که عملاً يکي از وارد کنندگان بزرگ بود، امروز با توليد 800 ميليون تن (بيش از 50درصد) به بزرگترين صادر کننده فولاد جهان مبدل گرديد.

مدير عامل فولاد مبارکه تصريح کرد: اکنون در شرايط فعلي نيز ما به همان شرايط دهه هاي 96-95 ميلادي رسيده ايم. قطعاً در وضعيت فعلي يک سري از شرکتها رو به ورشکستگي و تعطيلي خواهند رفت. تنها اتفاقي که خواهد افتاد اين است که شرکت هاي توليد کنندهاي که بتواند توليد رقابتي و بهره وري بالايي داشته باشند خواهند توانست با شرکت هاي مقتدر رقابت کنند.
دکتر سبحاني با مقايسه هزينه هاي توليد فولاد طي سال هاي 94- 90 در فولادسازيهاي دنيا و ايران اظهار داشت : قيمت سنگ آهن در بازارهاي جهاني از 168 دلار برتن به 47 دلار در سال 94 رسيده است در مقابل و در کشور ايران قيمت سنگ آهن در مدت مشابه مذکور از کيلويي 780 ريال (بدون در نظرگرفتن هزينه حمل و نقل) به 2400 ريال در سال 94 رسيده است از آنجايي که عمده هزينههاي توليد فولاد به قيمت سنگ آهن و انرژي مربوط ميشود بديهي است که وقتي رقباي ما با کاهش قيمت مواد اوليه و انرژي و ما با افزايش اين دو مؤلفه مواجه باشيم، طبيعتاً شرايط رقابت بسيار بسيار نابرابر و سخت خواهد بود. همينطور در بحث انرژي، قيمت جهاني نفت براي رقباي ما در سال 90 از 115 دلار در هر بشکه به 57 دلار در سال 94 رسيده است ضمن اينکه قيمت ساير اقلام انرژي اعم از ذغال سنگ، کک، برق وگاز در پشت مرزهاي کشور، براي رقباي ما ظرف پنج سال گذشته روند نزولي داشته است قيمت خريد برق در سال 90 براي ما 375 ريال بوده و در سال 94 به 621 ريال رسيده است علاوه بر اين قيمت گاز نيز در همين مدت از 700 ريال به 1580 ريال افزايش يافته. با مطالعه اين آمار ملاحظه خواهيم کرد که شرايط رقابت اصلاً شرايط برابري نيست و دنيا دقيقاً بر عکس ما و با شرايط کاملاً متفاوتي مواجه بوده است آنها به درستي در حال استفاده از کاهش نرخهاي سنگ آهن و انرژي  و سود بردن هستند اتفاقي که افتاده اين است که قيمت فولاد در بازارجهاني طي يکسال گذشته از نزديک به 530 تا 540 دلار به 360 تا 370 دلار رسيده است و اين واقعيت افت قيمت تمام شده پشت مرزهاي کشور ماست .

وي با تأکيد بر اين که يک کشور بدون توجه به اتفاقاتي که خارج از مرزهاي خود در حال وقوع است نمي تواند به صورت جزيره اي به بقاي خود ادامه دهد،خاطر نشان کرد: خواه، ناخواه ما به بازارهاي جهاني وصل هستيم، با اعمال تعرفه و کنترلها تا حدي ميتوان اين وضعيت را مديريت کرد ولي با افت قيمت 40 درصدي با چنين ابزارهايي نميتوان مقاومت کرد. در کشور ما افزايش هزينه هاي تمام شده مواد اوليه، انرژي و نيروي انساني به هيچ عنوان قابل قياس با ساير رقبا نيست ما هم اکنون از نظر قيمت، به قيمتها در سال 92 رسيدهايم اين در حاليست که در همين بازه زماني هزينه ها به دلايلي که به آنها اشاره شد روبه افزايش بوده است و اين دقيقاً همان نقطهاي است که در آن يکسري شرکتها ميتوانند در کورس رقابت بمانند و بسياري از شرکتها نيز يا به رکود رهنمون و يا  از شرايط رقابتي خارج  و ورشکست ميشوند. به تعبير بهتر بايد گفت تنها شرکت هايي ميتوانند به سلامت ازاين سونامي رهايي يابند که به نوعي هزينه هاي خود رامديريت کنند.

مديرعامل فولاد مبارکه افزود: مقايسه واردات محصولات فولادي تخت طي سالهاي 92 و93 نشان ميدهد در بخش ورقهاي نورد سرد با افزايش 144 درصدي واردات و در بخش ورقهاي نوردگرم، علي رغم افزايش توليد در فولاد مبارکه ما همچنان با رشد 29 درصدي واردات طي سالهاي 92 و 93 مواجه هستيم البته اين ميزان بدون احتساب سه ماهه اول سال 94 در نظر گرفته شده است. همچنين در بخش ورق گالوانيزه با رشد 55 درصدي واردات و در ورق رنگي نيز با 48 درصد رشد در واردات مواجه هستيم.

وي ادامه داد: در نتيجه کاهش قيمت و وجود انگيزههاي لازم براي واردات و همچنين افزايش هزينه هاي توليد داخلي شرايطي فراهم شده است که توليد کنندگان داخلي نتوانند با ظرفيتهاي موجود کار کنند اين بدان معني است قطعاً واردات جايگزين توليد داخل شده است.

دکتر سبحاني در ادامه اظهار داشت: بطور کلي در نتيجه افزايش واردات با توجه به ظرفيتهاي نصب شده در فولادسازيهاي کشور، در بخش محصولات فولادي تخت قابل عرضه، آمارها نشان ميدهد که شرکتهاي داخلي کشور به همين دليل نتوانستهاند از ظرفيتهاي کامل خود در جهت توليد بهره برداري نمايند بطوري که فولاد مبارکه و ساير توليد کنندگان ورق در بخش محصولات گرم از 8 ميليون و 295 هزار تن ظرفيت قابل عرضه به بازار تنها توانستهاند با عرضه 5 ميليون و 919 تن به بازار فقط از 71 درصد ظرفيت هاي قابل عرضه به بازار استفاده کنند. همچنين در بخش محصولات سرد نيز تنها با توليد 2 ميليون و 488 هزار تن محصول، فقط از 49 درصد ظرفيت؛در محصولات گالوانيزه با توليد يک ميليون و 641 هزار تن فقط از 45 درصد ظرفيت؛ در محصولات رنگي با توليد 705 هزار تن از 27 درصد ظرفيت؛ در محصولات قلع اندود با توليد253 هزار تن از 54 درصد ظرفيت استفاده نمودهايم. بطور کلي قطعاً تا 100 درصد و بالاتر از آن، نياز داخل کشور ازطريق واردات تأمين شده است. بنابراين در چنين شرايطي جز اينکه بطور کلي در جمع محصولات توليد شده فقط از 60 درصد توان استفاده شده و انباشت محصول و بلوکه شدن سرمايه براي فولاد مبارکه و ساير فولادسازيها را در پي داشته است نتيجه ي ديگري به بار نخواهد آمد. البته جميع توليد کنندگان اين مباحث  را به دولت منتقل نمودهاند و منجرشد به اينکه بطور کلي 13 درصد هزينههاي کمرگي سال قبل، امسال به 25 درصد افزايش يافته است. اين در حاليست که با همان تعرفه سال قبل قيمت تمام شده ترخيص از گمرک 19465 ريال با تعرفه 4 درصدي بوده و امسال با تعرفه 15 درصدي به 16725 ريال رسيده  است که مباحث مربوط به ارزش دلار نيز در اين راستا بي تأثير نبوده است.

مدير عامل فولاد مبارکه در بخش پاياني سخنان خود مجدداً با طرح سؤال « آيا واقعاً در چنين شرايطي بهره وري يک جبر است يا اختيار؟» خاطر نشان کرد: مسلماً بهرهوري و بهبود مستمرآن نه فقط براي فولاد مبارکه بلکه براي همه سازمانهاي کشور يک الزام است. در غير اين صورت اگر در هزينه هاي توليد و افزايش بهره وري تجديد نظر نشود در کوتاه ترين زمان ممکن ما نيز به سرنوشت کارخانجاتي که بطور کلي نابود شدند دچار خواهيم شد.

وي ضمن ابراز خرسندي از روند روبه رشد بهره وري در فولاد مبارکه اظهار کرد: در اين زمينه ما راه خوبي را در پيش گرفته ايم ولي تلاشمان بايد بيشترشود و با جلوگيري از ايجاد هرگونه ضايعات و انجام خريدهاي بهينه و همچنين کاهش و مديريت بيشتر هزينه ها و تجديد نظر در اجراي پروژه هاي غيرضروري، سازمان را در باقي ماندن کورس رقابت ياري رسانيم .تجربه نشان داده حاکميت چنين شرايطي بر بازار فولاد جهان مقطعي و طي بازه هاي زماني خاصي است مطمئناًٌ کارکنان بهره ور و با تجربه فولاد مبارکه خواهند توانست با سرمايه و هزينه ثابت و افزايش توليد، شرايط را مديريت کنند.