آمار تاسف بار از دريافت زيرميزي توسط پزشکان

نماينده وزارت بهداشت در ميزگرد آسيب شناسي زيرميزي پزشکان گفت: آمار برآوري وزارت بهداشت نشان مي دهد که حجم پول زيرميزي پزشکان که از مردم گرفته مي‌شود سالانه بين ۸ تا ۱۰ هزار ميليارد تومان است.

ميزگرد آسيب شناسي زيرميزي پزشکان با حضور محمد حسين ميردهقان،‌مدير کل نظارت بر درمان و اعتباربخشي وزارت بهداشت، افشين شاعري، دبير گروه بهداشت و درمان خبرگزاري فارس،‌علي رمضانپور خبرنگار خبرگزاري تسنيم در راديو گفت و گو برگزار شد و عبدالرحمن رستميان،‌ نايب رئيس کميسيون بهداشت و درمان مجلس و ربيعي رئيس مرکز 1690 نيز به صورت تلفني در اين گفت و گو شرکت کردند.

در ابتداي اين نشست، مجري برنامه بحث ميزگرد را بررسي دريافتي هاي غير متعارف در جامعه پزشکي عنوان کرد بعد از آن ميردهقان به نمايندگي از وزارت بهداشت گزارشي از طرح تحول سلامت ارائه کرد و گفت:‌ با اجراي فاز سوم طرح تحول سلامت و ابلاغ کتاب ارزشهاي نسبي خدمات سلامت، ميزان دريافت پولهاي غير متعارف به شدت کم شده و حتي در برخي شهرستانها وقتي اين موضوع را پيگيري مي‌کنيم مورد تمسخر قرار مي‌گيريم و اعلام مي‌کنند که چنين مسئله نيست البته در تهران هنوز وضعيت آن طور که بايد رضايتبخش نيست.

افشين شاعري، دبير گروه بهداشت و درمان خبرگزاري فارس نيز در اين ميزگرد گفت: مسئله زيرميزي مسئله قابل کتماني نيست، مسئله‌اي است که هر روز مردم با آن مواجه هستند و از نزديک آن را لمس مي‌کنند و طي تماس با مسئولان چه در وزارت بهداشت، چه در سازمان نظام پزشکي و چه با رسانه‌ها از اين مسئله شکايت دارند. مسئله جديدي هم نيست، سالهاست که وجود دارد اما شايد بتوان گفت متأسفانه در سالهاي اخير به علت تمايل بيشتري که براي کسب رفاه در برخي گروهها به وجود آمده بيشتر شده است.

وي افزود:‌ بهتر است ما دو مقوله زيرميزي و روميزي را از هم تفکيک کنيم، مطالبي که آقاي دکتر ميردهقان اشاره کردند و ابلاغ کتاب جديد ارزشهاي نسبي خدمات سلامت،‌بيشتر به مقوله روميزي و تعرفه‌هاي قانوني اشاره دارد. با ابلاغ فاز سوم طرح تحول سلامت، تلاش شد بخشي از پولهاي زيرميزي، روميزي و قانوني شود و در واقع بخشي از ناهنجاري ها،‌هنجار تعريف شود تا بخشي از نارضايي پزشکان از درآمدها از بين برود.

شاعري در اين ميزگرد گفت: مسئله مهم ديگر رويکرد مسئولان به خصوص مسئولان وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکي با پديده زيرميزي است، يکي از اولين رويکردهاي مسئولان نسبت به اين پديده، رويکرد انکار بوده است، در برخي از دوره‌ها مسئولان اساساً اين مسئله را انکار مي‌کردند،‌بعد از آن براي اينکه اين موضوع تخفيف پيدا کند، تلاش کردند به جاي واژه «زيرميزي» از واژه‌هاي جايگزين مثل «دريافتي‌هاي غير متعارف» يا «دريافتي غير قانوني» و مانند آن استفاده کنند.

خبرنگار خبرگزاري فارس ادامه داد: واقعيت اين است که اصطلاح رايج در بين مردم در اين مورد همان واژه زيرميزي است البته در بين جامعه پزشکي هم اصطلاح «under» را داريم و حتي در ادبيات برخي گروهها از جمله جراحان شنيده مي شود که مي‌گويند اگر پزشکي آندر نگيرد، پزشک بي عرضه‌اي است. البته من به قاطبه جامعه پزشکي احترام مي‌گذارم و حتماً کم نيستند پزشکان مؤمن و منصفي که اهل اين حرفها نيستند.

شاعري گفت: رويکرد ديگري که مسئولان درباره پديده زيرميزي دارند اين است که تعداد پزشکاني که اين پولها را مي‌گيرند، اندک و انگشت شمار هستند و جمع محدودي هستند اما اگر به آمار و ارقامي که در مورد اين پديده وجود دارد نگاه کنيم متوجه مي‌شويم که رقم هاي کوچک و کمي هم نيست. حجم پولهايي که غير قانوني گرفته مي‌شود نسبت به کل بازار سلامت قابل توجه است و متأسفانه بيشتر اين پولها هم در مطب‌ها، کلينيک ها، مراکز جراحي محدود و جاهايي گرفته مي‌شود که اساساً وزارت بهداشت و نظام پزشکي و بازرسان آن حضوري ندارند.

مجري برنامه از خبرنگار فارس پرسيد، شما مي‌دانيد حجم اين پولها چقدر است که وي در پاسخ گفت: آقاي دکتر ميردهقان حضور دارند و ايشان بايد آمار اعلام کنند اما آماري که ما از مسئولان وزارت بهداشت داريم نشان مي‌دهد که بين 10 تا 15 درصد از کل بازار 70 هزار ميليارد توماني سلامت کشور پولهاي زيرميزي و غير قانوني است که چيزي بين 5 تا 10 هزار ميليارد تومان مي‌شود.

ميردهقان در واکنش به اين مطالب گفت: بله من هم تأييد مي‌کنم، آماري که ما داريم نشان مي‌دهد حجم پولهاي زيرميزي سالانه بين 8 تا 10 هزار ميليارد تومان است.

شاعري ادامه داد: و متأسفانه اين پولها در جاهايي رد و بدل مي‌شود که مسئولان نظارتي ندارند و گاهي بدون اينکه ردي و سندي باقي بگذارند، اين پولها رد و بدل مي‌شود، حتي گاهي اجازه نمي‌دهند، بيمار کارت بکشد و پول نقد مي‌گيرند.

ميردهقان نيز با تأييد اين مطالب گفت: بله ما هم چنين مسائلي را شنيده‌ايم، اشکالاتي وجود دارد اما برخي از اين مسائل مربوط به قبل از اجراي طرح تحول سلامت است و اکنون با اقداماتي که دولت انجام داده بسيار کمتر شده است،بالاخره دولت حسن نيت خود را نشان داد و اعتبارات خوبي به بخش سلامت اختصاص داد.البته اميدواريم بيمه‌ها همکاري تنگاتنگ تري با وزارت بهداشت داشته باشند و بالاخره با اقداماتي که انجام شده ما به جايي رسيده‌ايم که ديگر هيچ پزشکي به گرفتن زيرميزي افتخار نمي‌کند.

مدير کل نظارت بر درمان وزارت بهداشت ادامه داد: سامانه 1690 را هم افتتاح کرده‌ايم و طي ماههاي گذشته 120 هزار تماس مردمي داشته‌ايم که 20 درصد آن شکايت از تعرفه بوده است. البته اوايل اين سامانه مشکلات فني داشت که الان بر طرف شده است.

مجري برنامه نيز در اين هنگام خطاب به مدير کل نظارت بر درمان وزارت بهداشت گفت: پس شما هم قبول داريد که واقعيت بسيار فراتر از تماس هاي مردمي است و احتمالاً اينکه در شهرستانها اين مسئله کمتر است به خاطر اين است که در خيلي از شهرستانها بيمارستان خصوصي نيست و بيشتر مراجعات مردم به بيمارستان دولتي است که ميردهقان نيز تأييد کرد.

ميردهقان افزود: به هر حال براي اينکه کيفرخواست عليه متخلف صادر شود بايد شاکي خصوصي باشد.

عبدالرحمن رستميان، نائب رئيس کميسيون بهداشت و درمان مجلس نيز که به صورت تلفني در اين ميزگرد حاضر بود گفت:‌ بحث زيرميزي و دريافتي‌هاي غير متعارف در جامعه پزشکي از مسائل مهمي است که کميسيون بهداشت و درمان مجلس در اين دوره از همان ابتدا آن را پيگيري کرد ما يکبار خانم دکتر دستجردي و يکبار دکتر طريقت را به خاطر همين مسئله به کميسيون دعوت کرديم و در دوره دکتر هاشمي نيز که به صورت جدي با طرح تحول سلامت اين موضوع دنبال شد، نيز از ايشان دعوت کرديم تا در اين مورد توضيح بدهند.

وي گفت:‌ يکي از مطالبات مهم مردم نيز همين مسئله است که به خصوص در گذشته در شهرستانها خيلي زياد بود حتي شکايت داشتيم که در اورژانس بيمارستان از بيمار طلب تعرفه کرده‌اند اما اکنون در شهرستانها کم شده است ما البته پزشکاني هم داريم که پول زيرميزي نمي‌گيرند که بايد از آن تشکر کنيم.

نايب رئيس کميسيون بهداشت ادامه داد: قرار است براي پيگيري اين مسئله به زودي يک call سنتر و يک massage سنتر در مجلس ايجاد شود که اگر مردم در مراجعه به دولت به نتيجه نرسيدند بتوانند از طريق مجلس پيگيري کنند.

مجري برنامه از رستميان پرسيد، به نظر شما علت اينکه برخي پزشکان اين پولها را دريافت مي‌کنند،‌چيست که وي گفت: به نظر من يک بخشي زياده خواهي است و يک بخشي هم به خاطر اين است که برخورد جدي نمي شود. متأسفانه در برخي دوره‌ها به خاطر اينکه برخورد جدي صورت نگرفته است،‌ اين مسئله براي برخي تبديل به عادت شده است و برخي پزشکان فکر مي‌کردند که حقشان است. اميدواريم به جايي برسيم که در سالهاي آينده ديگر اين مسائل را نداشته باشيم.

ميردهقان، مدير کل نظارت بر درمان وزارت بهداشت نيز گفت:‌ سامانه 1690 اوايل مشکلات نرم افزاري داشت که الان بر طرف شده است و ما مي‌توانيم يک بخش خاص و يک داشبوردي را در سايت و سامانه 1690 ايجاد کنيم که موارد مراجعات و شکايات مردم به نمايندگان مجلس در آن ثبت و پيگيري شود و از طرف نمايندگان هم قابل ردگيري باشد.

شاعري، خبرنگار فارس نيز گفت: يکي از دلايلي که مردم کمتر به اين سامانه زنگ مي‌زنند اين است که مي ترسند در روند درمان عزيزانشان اختلالي ايحاد شود و دوم اينکه بسياري اوقات چندان اميدوار به رسيدگي جدي نيستند، تصور عمومي مردم اين است که بيشتر اين شکايات به سازمان نظام پزشکي ارجاع مي‌شود که به هر حال سازمان صنفي پزشکان است و بيشتر طرف پزشکان را مي‌گيرد.

رستميان نيز گفت: به هر حال دولت اعتبارات زيادي براي سلامت گذاشت و ما هم محکم ايستاده‌ايم تا اين فرآيند تثبت شود و چند نفر محدودي آبروي نظام سلامت را نبرند.

شاعري خبرنگار فارس نيز خطاب به دکتر رستميان گفت: من پيشنهاد مي‌کنم که مجلس طرحي را تصوبب کند که مطابق آن در بخش دولتي يا خصوصي سازماني با عنوان «سازمان حمايت از حقوق بيماران» تأسيس شود چون متأسفانه صداي بيماران به جايي نمي‌رسد و در رسانه‌ها نيز بيشتر صداي پزشکان متخصص که مسئول هستند، شنيده مي‌شود. اگر چنين سازماني ايجاد شود، بخشي از مشکلات کم خواهد شد که البته در اين هنگام ارتباط تلفني رستميان نايب رئيس کميسيون بهداشت قطع شد.

در ادامه اين ميزگرد با خانم ربيعي، رئيس سامانه 1690 تماس تلفني برقرار شد، وي گزارشي از نحوه فعاليت اين سامانه ارائه کرد و گفت: براي ثبت شکايت، افراد بايد بيوگرافي و مشخصات فردي خود را اعلام کنند و مشخص کنند که شکايت آنها از روند درمان است يا مربوط به تعرفه مي‌شود.

شاعري، خبرنگار فارس از وي پرسيد: حجم ريالي کل شکاياتي که در مورد تعرفه‌ها از زمان تأسيس سامانه 1690 بوده،‌چقدر است که رئيس اين مرکز اعلام کرد: آماري ندارم.

ميردهقان در ادامه اين نشست گفت: شکايتهاي تعرفه‌اي مردم بعد از اينکه تأييد شد، به ستاد نظارت بر تعرفه‌ها در هر استان که زير نظر نظام پزشکي است ارجاع مي شود و در آنجا بررسي و کارشناسي مي‌شود سپس پرونده در دو نهاد يکي دادسراي نظام پزشکي و تعزيرات حکومتي پيگيري مي‌شود.

وي ادامه داد: اگر کسي که مورد شکايت قرار گرفته جزو هيئت علمي دانشگاه يا استخدام رسمي دانشگاهي باشد، اقدامات انضباطي نسبت به وي انجام مي‌شود و حتي در شيوه نامه انضباطي قطع رابطه با هيئت علمي دانشگاه نيز ديده شده است.

در ادامه شاعري خبرنگار خبرگزاري فارس گفت :‌به هر حال طبق نظر دکتر ميردهقان که در اين نشست حضور دارد، حجم زيرميزي پزشکان سالانه بين 8 تا 10 هزار ميليارد است و اين رقم بزرگي است، ما هنوز ماجراي فساد 3 هزار ميليارد توماني را فراموش نکرده‌ايم و اين رقم بين 2 تا 3 برابر آن فساد بزرگ است در حالي که متأسفانه تاکنون فرد يا افرادي متناسب با اين حجم زيرميزي مورد پيگرد قرار نگرفته است يا حداقل اعلام نشده است و حجم برخوردها نسبت به حجم مسئله کوچک بوده است.

علي رمضانپور، خبرنگار خبرگزاري تسنيم نيز در اين ميزگرد گفت: مردم نسبت به دو سال قبل به حقوق خود در عرصه سلامت بيشتر آشنا شدند ولي يکي از مشکلات عمده اين است که مردم هنوز حقوق کامل و دقيق خودشان در حوزه خدمات سلامت را نمي‌شناسند. مثلاً دريافت غيرمتعارف يا همان زيرميزي به معناي دقيق مربوط به پرداخت‌هاي غيرقانوني است که خارج از صندوق بيمارستان دولتي ارائه شود ولي ما در حوزه هاي متعدد پزشکي شاهد دريافت‌هاي غيرقانوني ديگري نيز هستيم مانند دريافت پول از انجام سونوگرافي توسط متخصصان زنان و زايمان براي زنان باردار که به گفته وزير بهداشت، معاون درمان و مديرکل نظارت اين وزارتخانه اين کار تا زماني که براي آن تعرفه‌اي مصوب نشده است نبايد صورت پذيرد ولي مي‌بينيم که اين دريافت‌ها از مردم انجام مي‌شود و مردم نيز از اين مسئله آگاه نيستند.