خط و نشان جدی برای بی‌سوادان

روز خوش و خواب آسوده جامعه بی‌سواد بزودی تمام خواهد شد، آن هم با مصوبه‌ای که بسته‌ای از محدودیت‌های اجتماعی را فهرست کرده و از امسال بتدریج اعمال می‌شود. روی سخن این تنبیه‌ها با جمعیت سه میلیون و 456 هزار نفری است که در سرشماری سال 90 بی‌سواد شناخته شده‌اند و تاکنون رغبتی به سوادآموزی از خود نشان نداده‌اند.

به گزارش جام جم، ایران البته در مجموع 9 میلیون و 716 هزار بی سواد دارد که همه گروه های سنی را شامل می شود، ولی این سه میلیون و 456 هزار نفر، بی سوادان کمتر از 50 سال هستند که برنامه های ریشه کنی بی سوادی و محدودیت های اجتماعی نیز دقیقا برای همین ها تعریف شده است.

پس دولت فعلا با بی سوادان بالای 50 سال کاری ندارد، اما زیر پنجاه ساله ها که انرژی و اشتیاق و دلایلشان برای باسواد شدن زیاد است در تیررس برنامه ها قرار دارند که اینها نیز امسال و سال بعد را برای باسواد شدن فرصت دارند و اگر تا پایان 95 باز هم بر بی سوادی اصرار کردند آن وقت تحت سخت ترین محدودیت های اجتماعی قرار می گیرند.

روز گذشته ایسنا خبری را به نقل از علی باقرزاده، رئیس سازمان نهضت سوادآموزی مخابره کرد که چند مورد از محدودیت ها را تشریح کرده بود، از جمله این که بی سوادها گواهینامه رانندگی نمی گیرند و گواهینامه شان تمدید نمی شود، پروانه کسب نمی گیرند و جوازشان تمدید نمی شود و مددجویان تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی در صورتی مستمری دریافت می کنند که باسواد شوند.

پیگیری های ما برای گفت وگو با علی باقرزاده و دریافت جزییات بیشتر از او دیروز میسر نشد و تماس ما با معاون آموزشی نهضت سوادآموزی نیز بی نتیجه ماند، اما اطلاعاتی که عبدالله اسدی، رئیس اداره سوادآموزی منطقه 8 تهران و نیز حسن عرب نژاد، رئیس اداره سوادآموزی منطقه 15 تهران در اختیار ما قرار دادند حاکی از پیش بینی 37 محدودیت اجتماعی است که از امسال بتدریج اجرا می شود و بعد از سال 95 نیز در ابعاد وسیع تری اعمال خواهد شد.

طبق اطلاعاتی که این دو مسئول در اختیار ما گذاشتند از این پس افراد دارای مدارک تحصیلی کمتر از ششم ابتدایی به هیچ عنوان در سازمان ها، ادارات و موسسات دولتی و غیردولتی به کار گرفته نخواهند شد و ادامه همکاری نیروهای فعلی نیز منوط به باسوادی است. نکته این که افرادی که مدرک ششم ابتدایی ندارند حتی به صورت موقت و روزمزد نیز به کار گرفته نخواهند شد.

ممنوعیت دریافت و تمدید گواهینامه رانندگی، ممنوعیت دریافت و تمدید بیمه نامه شخص ثالث خودرو، ممنوعیت دریافت و تمدید جواز کار با خودروهای سبک و سنگین، ممنوعیت دریافت و تمدید پاسپورت، خروج از کشور و دریافت روادید نیز از محدودیت های پیش بینی شده است. این در حالی است که در مصوبه دولت، نیروهای مسلح حق ارائه کارت پایان خدمت و معافیت به افراد بی سواد را ندارند.

علاوه بر این، آن دسته از اولیای دانش آموزانی که سواد ندارند در هنگام ثبت نام فرزندانشان شناسایی خواهند شد، چون همه اولیا موظفند مدرک تحصیلی خود را به مدرسه ارائه دهند (حداقل مدرک تحصیلات ابتدایی) و چنانچه فاقد مدرک باشند باید در دوره های سوادآموزی ثبت نام کنند تا فرزند آنها اجازه تحصیل داشته باشد.

همچنین درمورد آن بخش از جمعیت که به نوعی با جهادکشاورزی در ارتباط هستند اعم از کشاورزان، باغداران، دامداران و... تنها درصورتی از تسهیلات این وزارتخانه بهره مند می شوند که مدرک تحصیلی خود و مدارکی دال بر باسوادی را ارائه دهند.

همچنین قطع یارانه فرد بی سواد، ممانعت از سند زدن به نام آنها، جلوگیری از ثبت نام فرزندان افراد بی سواد در آزمون های مختلف و خودداری بانک ها از ارائه تسهیلات به افراد بی سواد از جمله محدودیت های شدیدتری است که در صورت مقاومت بی سوادان علیه آنها اعمال خواهد شد.

امسال که این محدودیت ها پله پله و با شیب ملایم اعمال شود حتما عده ای در مقابلش گارد خواهند گرفت و این کار را خلاف موازین اخلاقی و انسانی خواهند دانست. اما اگر بدانیم عده زیادی از افراد بی سواد از روی کاهلی تاکنون به سوادآموزی تن نداده اند (و البته با وجود بی سوادی) کارشان هم پیش رفته آن وقت به دولت حق می دهیم که واکنشی قهری در مورد این افراد داشته باشد، ضمن این که سوادآموزی نعمتی است که به افراد هدیه می شود و مقاومت در برابر آن توجیه ندارد.

علاوه بر این نگاهی به آمارهای سال 93 ضرورت اعمال محدودیت ها را جدی تر می کند، آماری که رئیس این سازمان ارائه داده و نشان می دهد سال گذشته فقط 443 هزار نفر تحت پوشش سوادآموزی قرار گرفته اند و تنها 200 هزار نفر حاضر شده اند در دوره های تکمیل و تحکیم ثبت نام کنند.

نگران نباشید، مشوق هم هست
روی خشک و جدی مصوبه تازه دولت در مورد بی سوادان، رافت و نرمی هم دارد که نامش مشوق برای مشتاقان سوادآموزی است. علی باقرزاده می گوید این مشوق ها مالی است، به طوری که اگر کسی داوطلبانه در دوره های نهضت شرکت کند بعد از قبولی در آزمون 650 هزار تومان جایزه دریافت می کند.

اما عبدالله اسدی، رئیس اداره سوادآموزی منطقه 8 تهران به ما می گوید این مبلغ 720 تا 750 هزار تومان است که هدف اصلی نیز کار روی دانش آموزان است تا اگر پدر یا مادر بی سواد یا فامیلی بی سواد دارند آنها را آموزش دهند و خودشان این مبلغ را دریافت کنند.

این نیز مشوق نسبتا خوبی است، افراد هم باسواد می شوند و هم پولی به دست می آورند، از قید و بند محدودیت ها نیز آزاد می شوند و در نهایت ایران نیز از بدنامی داشتن نزدیک به چهار میلیون بی سواد خلاص می شود البته اینها همه منوط به جدیت در کار است و سفت و سخت گرفتن نظارت ها و کنترل ها از سوی همه نهادها و مراجعی که مسئول رصد بی سوادی هستند تا بلکه عرصه بر جمعیت بی سواد تنگ شود و بدانند که بدون توانایی خواندن و نوشتن به زبان مادری از بسیاری از امتیازات اجتماعی بی بهره خواهند ماند.