روزگار آرام بازار ادامه مي‌يابد؟

 بازار ارز در سال ۹۴ تنها با اقدامات هوشمندانه و مدبرانه دولت تدبير و اميد مي‌تواند روزگار آرام خود را ادامه دهد، در غير اين صورت بايد منتظر اتفاقات ناخوشايند در اين بازار باشيم.

قيمت دلار در سال جاري روندي با ثبات نسبي را طي کرد و بانک مرکزي از اين موضوع به عنوان يکي از دستاوردهاي خود نام مي برد، اين در حالي است که برخي از تحليلگران اقتصادي معتقدند با توجه به وضعيت قيمت نفت در سال ۹۴، دولت بايد با اقدامات هوشمندانه و مدبرانه از هرگونه تلاطم شديد ارزي در سال آينده جلوگيري کند.

بازار ارز که طي ماه‌هااي اخير روزهاي آرام و باثباتي را طي کرد، گرچه در برخي از مواقع برخي تنش‌ها و کاهش قيمت نفت تلاطماتي را در اين بازار وجود آورد و نرخ‌ها را تا حدودي بالا برد، به طوري که در برخي روزها بازار نوسانات شديدي را مشاهده کرد، اما در نهايت بازار ارز به آرامش نسبي خود بازگشت.

چه از سر دلار گذشت؟
وضعيت بازار ارز کشور با توجه به اتفاقاتي که در سال‌هاي ۹۰ و ۹۱ براي اين بازار مشاهد و باعث افزايش سه برابري قيمت ارز شد، هنوز از خاطر بازار ارز نرفته است و اين احتمال که با هر تلنگر و اتفاقي هر چند کوچک، بازار ارز به آن واکنش نشان دهد، وجود دارد. بر اين اساس کارشناسان اقتصادي به دولتمردان توصيه مي کنند که با هر طريق ممکن کاري کنند که آرامش بازار ارز برهم نريزد.

به هر حال، کارشناسان اقتصادي، فعالان ارزي و اقتصادي بر اين عقيده هستند و از دولت مي‌خواهند که ثبات و آرامش سال ۹۳ بازار ارز را در سال ۹۴ هم حفظ کند و همين روند را ادامه دهد و از هرگونه اقدامي که منجر به برهم ريختن آرامش بازار شود، جلوگيري کند.

همچنين در حال حاضر نرخ دلار آزاد با نرخ دلار دولتي بسيار نزديک به هم هستند و اين يکي از نکات مثبت براي بازار ارز به شمار مي رود.

براساس گفته برخي اقتصاددانان، دولت در گذشته با "بازي ارزي" باعث گراني نرخ ارز در بازار آزاد شد، بر اين اساس است که به دولت توصيه مي شود گزينه "بازي با ارز" را کنار بگذارد و روند آرام بازار ارز را در سال آينده هم ادامه دهد.

امسال هم در مقطعي قيمت دلار در بازار آزاد از حدود ۳۱۰۰ تومان به مرز ۳۶۰۰ تومان رسيد و با کاهش مجدد تا حدود ۳۰۰ تومان به محدوده ۳۳۰۰ تومان رسيد و در حال حاضر تا مرز ۳۴۰۰ تومان هم پيش رفته است. همچنين همزمان با ارائه لايحه بودجه به مجلس و مشخص شدن قيمت دلار در بودجه ۹۴ به حدود ۲۸۵۰ تومان بار ديگر بازار ارز به اين موضوع واکنش نشان داد و مسير صعودي را در پيش گرفت و به رقم ۳۴۵۰ تومان افزايش يافت.

حتي همان زمان که نرخ دلار در بودجه سال آينده توسط رئيس کل بانک مرکزي و وزير اقتصاد اعلام شد هم بازار در واکنش به اين نرخ، روند صعودي يافت. همين دو فاکتور کافي است که ببينيم بازار ارز با کوچکترين اقدام يا حرفي به سرعت واکنش نشان مي‌دهد و نرخ‌ها بالا و پايين مي‌شوند.

بازار ارز در سال ۹۴ در انتظار اقدامات هوشمندانه و مدبرانه
در کنار اين دو موضوع، وضعيت فعلي قيمت نفت و مسابقه کاهش نرخ نفت در بازارهاي جهاني، ارزش دلار را تقويت کرد و بازار داخلي هم متاثر از بازار جهاني شد. به عبارتي، پايدارترين عامل افزايش نرخ دلار، کاهش قيمت نفت است که مي تواند در آينده عرضه ارز را محدود کند.

ميزان مصارف ارزي کشور به طور ماهانه بين ۶ تا ۷ ميليارد دلار است که حدود ۵ ميليارد دلار آن براي امور بازرگاني هزينه مي شود. بخشي از ارز مورد نياز کشور هم از طريق صادرات غيرنفتي تامين مي شود، اما حدود ۷۰ درصد از نياز بازار از محل صادرات نفت حاصل مي شود که با کاهش قيمت نفت، ارزآوري در اين بخش با کمبود مواجه مي‌شود. به هر حال با کاهش قيمت نفت، عرضه ارز به بازار با محدوديت مواجه خواهد شد که اين موضوع مي تواند افزايش قيمت را در پي داشته باشد و اين موضوع نيازمند اقدامات هوشمندانه و با تدبير دولت يازدهم است.

فعالان هيجاني بازار ارز هم همواره آماده صعودي شدن قيمت‌ها هستند. البته در شرايط فعلي دولت و بانک مرکزي با اقداماتي که انجام داده‌اند از جمله ساماندهي قيمت‌گذاري نرخ ارز از طريق سامانه صرافي ها و ساماندهي دلالان و فعالان بازار ارز، نبض بازار ارز را در دست گرفته اند.

به هر حال، بازار ارز در شرايط فعلي بازاري غيرقابل کنترل نيست. گرچه در مقطعي که قيمت ارز بالا رفته بود، برخي‌ها مطرح مي‌کردند که دولت تعمدا براي کسب درآمد با توجه به کاهش درآمدهاي نفتي، اين رويه را خود در پيش گرفته و عاملي براي افزايش قيمت دلار در بازار شده است؛ اين همان کاري بود که دولت‌هاي قبلي هم انجام داده بودند و گفته مي‌شد که بانک مرکزي هم چندان از اين اتفاق ناخوشنود نيست ولي در کلام‌ها و گفته‌ها همواره اين مساله توسط دولت‌ها رد شده است.

روزگار آرام بازار ارز ادامه مي يابد؟
در عين حال، دولت درصدد است که نرخ ارز را در سال ۹۴ تک نرخي کند؛ برنامه‌اي که ابتدا قرار بود در نيمه دوم سال ۹۳ اتفاق بيافتد اما به سال آينده موکول شد.

ابتدا بايد توجه داشت که بايد شرايط و مقدمات اوليه براي تک نرخي شدن ارز فراهم شده باشد تا دولت دست به اجراي چنين طرح مهمي بزند. در غير اين صورت، بازار ارز مثل دوران دولت گذشته با تلاطم مواجه خواهد شد. به هر حال تا زماني که اين برنامه اجرا نشده است، دولت بايد همچنان آرامش بازار ارز را حفظ کند.

حال با توجه به سياست‌هاي اقتصادي دولت در سال آينده و وضعيت لايحه بودجه و قيمت نفت و ساير موارد، اين سئوال مطرح است که آيا روزهاي آرام دلار و بازار ارز ادامه‌دار خواهد داشت و چه آينده‌اي در انتظار بازار ارز خواهد بود؟