روزنامه آمریکایی واشنگتن پست این سؤال را مطرح کرد که آیا باراک اوباما، رییس جمهور آمریکا، میتواند توافق هستهای ایران را برای مخالفان داخلیِ خود توجیه کند و آنان را به حمایت از آن متقاعد سازد؟
به گزارش
فرهیختگان آنلاین (FDN.ir)، روزنامه واشنگتن پست در مقالهای به قلم فرد هایات، دبیر ویژهی سرمقالههای این روزنامه نوشت: اوباما با مشکل باورپذیری در داخل آمریکا مواجه است. حتی اگر مذاکرهکنندگان هستهای در ماه آتی (مارس) به توافق دستیابند، ما از هماکنون میدانیم که آن توافق، فاصلهی زیادی با «توافق ایدهآل» خواهد داشت. علت آن این است که ما قبلاً امیدوار بودیم توافق هستهای با ایران منجر به منتفی شدن هرگونه احتمال بالقوهی دستیابی ایران به سلاحهای هستهای خواهد شد و این در حالی است که اکنون مشخص شده است که هدف از توافق هستهای با ایران، کنترل فعالیتهای این کشور برای چند سالِ محدود خواهد بود.
چنین توافقی به این صورت ممکن است قابل دفاع باشد که از هر گزینهی دیگر بهتر است، بهخصوص که کارشناسان بر این باورند که «راهحل نظامی» در بهترین حالت، موقتی خواهد بود و احتمالاً نتایج معکوس به بار خواهد آورد و ایران را برای تولید سلاحهای هستهای به عنوان بازدارنده در برابر حملات نظامیِ خارجی، تحریک خواهد کرد.
به سه علت، برای اوباما بسیار دشوار خواهد بود کنگره را متقاعد سازد که توافق هستهای با ایران را به عنوان کمزیانترین راه بپذیرد. اولاً همکاری دولت اوباما با ایران مشکوک و مسموم است. ثانیاً سیاست اسرائیل نیز در این قضیه دخیل شده است. ثالثاً این نگرانی وجود دارد که اوباما بیش از حد خواهان امضای توافق جامع با ایران است تا مگر بتواند آن را به عنوان یکی از دستاوردهای مهم دوران ریاست جمهوریاش عرضه کند.
نویسنده این مقاله سپس به سوابق اوباما و قولهایی که داده و به آن عمل نکرده است پرداخته و از این راه تلاش کرده است ثابت کند که قول کنونی اوباما مبنی بر این که امضای توافق جامع با ایران مانع دستیابی این کشور به سلاحهای هستهای خواهد شد، نیز باورپذیر نیست. فرد هایات افزود: اوباما در سال 2011 میلادی، هنگامی که نیروهای آمریکایی را از خاک عراق بیرون میکشید، اطمینان داده بود که برای آیندهی عراق جای هیچ نگرانی نیست و این کشور، با اتکا به نیروهای داخلی خود، امن و باثبات خواهد بود و آیندهای درخور این کشور که مهد تمدن بوده است، خواهد ساخت. این در حالی است که هماکنون عراق در مشکلی عمیق دست و پا میزند و «خلافت» آدمکش (داعش) بر قسمتهای قابل توجهی از این کشور تسلط یافته و در بقیهی خاک عراق نیز شبهنظامیان تهاجمیِ شیعی پرسه میزنند.
اوباما قول داده بود، پس از عملیات ناتو در لیبی که منجر به سقوط رژیم معمر قذافی شد، این کشور را تنها نگذارد، اما اکنون اوضاع لیبی بحرانی است و در آستانه جنگ داخلی قرار گرفته است، زیرا دو حکومت موازی به طور همزمان در غرب و شرق این کشور روی کار آمدهاند و در میان این دو منطقه نیز تروریستهای اسلامخواه (تکفیری) جولان میدهند.
اوباما همچنین تأکید کرده بود که بشار اسد، رییس جمهور سوریه، باید از کار برکنار شود، اما چنین نشد و حکومت اسد در دمشق همچنان پابرجاست. اوباما تهدید کرده بود که اگر دولت اسد از خط قرمز استفاده از سلاحهای شیمیایی عبور کند، مواضع نیروهای اسد را در سوریه موشکباران خواهد کرد، اما این کار را نیز نکرد.
در ماه سپتامبر اوباما گفت راهبرد شکست گروه «دولت اسلامی» همان راهبردی خواهد بود که ما با موفقیت در یمن و سومالی سالها است از آن بهره بردهایم. زمانی کوتاه پیش از این اظهارات رییس جمهور آمریکا، شورشیان مورد حمایت ایران، دولت طرفدار آمریکایی یمن را سرنگون کردند و حتی آمریکا را وادار کردند که سفارت خود را در یمن ترک کند و بسیاری از عملیات ضدتروریستی خود را نیز در این کشور ناتمام رها کند.
بهعلاوه، در همین ماه گذشته (ژانویه) نیز اوباما از سیاست اوکراینِ خود به عنوان پیروزیِ قدرت و دیپلماسی آمریکا یاد کرد. البته اوضاع اقتصادی روسیه به علت تحریمهای غرب چندان خوب نیست، اما شرایط اقتصادی اوکراین که ما برای نجات آن وارد میدان شدهایم، به مراتب بدتر از روسیه است. این در حالی است که شورشیان جداییطلبِ طرفدار روسیه، بیش از یک پنجم از خاک اوکراین را در شرق این کشور تحت اشغال و کنترل خود درآوردهاند.
از این رو، باور کردن قولهای اوباما در رابطه با توافق هستهای ایران و مؤثر بودن آن در ممانعت از دستیابی این کشور به سلاحهای هستهای، بسیار دشوار است. البته باید اذعان کرد که طرز رفتار اوباما، مشابه طرز رفتار فریبکارانهی ریچارد نیکسون، رییس جمهور سابق آمریکا نیست، بلکه اوباما صرفاً درگیر خیالبافی و آرزویهای بیاساس است و کماکان بر ادامهی سیاستهایی که شکست خورده بودن آنها ثابت شده است، اصرار میورزد. این در حالی است که سوابق موفقیتهای اوباما در زمینه سیاست خارجی چندان درخشان نیست. از موفقیتهای سیاست خارجی اوباما میتوان به کشتن اسامه بنلادن و بهبود مناسبات آمریکا با هند و چین اشاره کرد. با این حال، این موفقیتها در مقایسه با شکستهای متعدد سیاست خارجی اوباما آنچنان برجسته بهنظر نمیرسد، زیرا در دوران ریاستجمهوری اوباما، دنیا به مکانی امنتر برای مردم تبدیل نشده است. افراطیگری اسلامی از هر زمان دیگر قدرتمندتر شده، دمکراسی در سراسر جهان به مخاطره افتاده، روابط آمریکا با روسیه وکره شمالی بدتر شده و متحدان آمریکا عزم و ثبات آمریکا را زیر سؤال بردهاند.
نویسنده این مقاله در خاتمه تأکید کرد: در هر صورت، این اشتباه بزرگی خواهد بود که اوباما بخواهد توافق تاریخی با ایران را بدون تأیید کنگره آمریکا منعقد سازد و این در حالی است که برخی از مقامات دولت آمریکا اشاره کردهاند که احتمال دارد اوباما تلاش کند این کار را بدون تأیید کنگره انجام دهد. با توجه به تمایل شدید اوباما به امضای این توافق (جامع) با ایران، جای هیچ تعجبی نخواهد بود که وی به وسوسه بیافتد که با دور زدن کنگره، این توافقنامه را با استفاده از اختیارات ویژهی ریاست جمهوری، که براساس قانون اساسی آمریکا در اختیار رییس قوه مجریه این کشور قرار داده شده است، به امضا برساند.