کیانوش عیاری: ما کرگدن شده‌ایم

نشستی به بهانه‌ی بازیگری در سینما با حضور کیانوش عیاری برگزار شد که در این نشست درباره‌ی «خانه پدری» هم صحبت شد.
 
 روز گذشته 3 بهمن‌ماه یک نشست تخصصی به همت انجمن بازیگران خانه سینما در تالار سیف‌الله داد این نهاد صنفی برگزار شد و کیانوش عیاری، کارگردان سینما و تلویزیون، مباحث مختلفی را درباره بازیگری، چگونگی انتخاب بازیگر در فیلم‌هایش، جان وین، آل‌پاچینو و... بیان کرد.
 
امین تارخ به عنوان مدیر انجمن بازیگران سینمای ایران در این نشست حضور داشت که در بخشی از جلسه با اشاره به اینکه دوست داشته تریبونی باشد تا به خاطر اتفاقاتی که برای فیلم «خانه پدری» عیاری افتاده با او اعلام همدردی کند، بیان کرد: احساس یک کارگردان یا تأثیری که از یک اتفاق بد می‌پذیرد، مانند آنچه برای این فیلم،رخ داد آزاردهنده است. ماجراهای مربوط به این فیلم می‌تواند حتی یک اتفاق خطرناک برای آینده سینما تلقی شود.
 
او سپس از کیانوش عیاری خواست در این‌باره تحلیل و احساس خود را مطرح کند؛ عیاری هم در پاسخ به این پرسش امین تارخ گفت: «خانه پدری» تجربه غم‌انگیزی برایم بود و غم‌انگیزتر این است که ما کرگدن شده‌ایم.
 
این کارگردان بیان کرد: از اتفاقاتی که برای فیلم اخیرم رخ داده زیاد فرو نریختم و شاید اگر انسان عادی‌تری بودم باید گوشه‌ای گم و گور می‌شدم. اما الان به فکر فیلم بعدی‌ام هستم.
 
عیاری ادامه داد: اما نکته یک سوءتفاهم خیلی بی‌مزه است که از اولین فیلم سینمایی من تاکنون رخ داده است و از آنجا که من خیلی گوشه‌گیر و منزوی هستم، این شرایط دیده نمی‌شود. در حالی که واقعیت این است که تمام فیلم‌های من ویران شده‌اند و هیچ یک از آن‌ها را از ویرانی نمی‌توانم، استثنا کنم.
 
او ادامه داد: من از پیراهن عثمان کردن مشکلاتم خجالت می‌کشم اما این کمال بی‌انصافی است که «خانه پدری» را بر بدنام کردن اسلام تلقی می‌کنند. آیا اگر نشان می‌دادم که شخصیت فیلم شغل مدرنی در آن روزگار داشته مثل لوکوموتیوران یا تلگرافچی، مشکلی پیش نمی‌آمد؟
 
عیاری تاکید کرد بر اینکه؛ باید شغل و شرایطی برای چنین گروه سنتی انتخاب می‌شد که باورپذیر باشد.
 
در بخش دیگری از این نشست که به بازیگری اختصاص داشت، کیانوش عیاری با اشاره به اینکه حسین پناهی و مهران رجبی از جمله بازیگرانی بودند که برای آن‌ها شخصیتی را شکل داده یا دیالوگی را نوشته است، بیان کرد:‌ اوج فضیلت و هنر در بی‌هنری است؛ جایی که هنر می‌خواهد دیده نشود و این از درون ما شروع می‌شود.
 
او در این‌باره به رابرت دنیرو اشاره کرد که در بازیگری به نوعی خودنمایی دارد و افزود: جان وین الگوی بی‌حد و حصری از بازیگری است که در او هنری از «بازیگری» (نمایش یا خودنمایی) ندیدم.
 
این کارگردان همچنین درباره آل‌پاچینو گفت: پس از سال‌ها بازی او را در فیلمی دیدم و برای اولین بار متوجه شدم که چه ابعاد خارق‌العاده‌ای دارد، در حالی که پیش از این با بازی او در «پدرخوانده» مشکل داشتم.
 
تحصیلات آکادمیک «آن» بازیگری نمی‌دهد
 این کارگردان سینما درباره بازیگری آکادمیک و تحصیلات در این رشته با تأکید بر اهمیت این موضوع توضیح داد: دشواری این قضیه در این است که چطور می‌شود، این دانش را یاد گرفت، حفظ کرد ولی به شکل خودنمایانه استفاده نکرد. البته این را هم اشاره کنم که تحصیلات آکادمیک خوب است، اما به کسی «آن» و جوهره بازیگری را نمی‌دهد.
 
وی اضافه کرد: بازیگری که تحصیلات آکادمیک دارد حتما از اندوخته‌های زیادی برخوردار است، اما «آن» بازیگری یک چیز درونی است که اکتسابی نیست.
 
فیزیک، اولین دلیل من برای انتخاب بازیگر است
 عیاری درباره انتخاب بازیگر و استفاده از نابازیگر در فیلم‌هایش بیان کرد: دلیل اصلی گرایشم به سمت نابازیگر مطلقا این نیست که رخت یک بازیگر حرفه‌ای را باید درآورم و از صفر شروع کنم، چرا که در انتخاب بازیگر مهمترین ویژگی در درجه اول برای من فیزیک بازیگر است.
 
او با بیان اینکه تجربه و اخلاق حرفه‌ای ویژگی‌های بعدی‌اش در انتخاب بازیگر هستند، ادامه داد: فیزیک بازیگر برایم بسیار اهمیت دارد و حتی ممکن است گاهی در خیابان به دنبال کسی با ویژگی‌هایی که در ذهن دارم، باشم. البته در این باره پیشنهاد پول هم داشته‌ام اما نپذیرفتم.
 
وی افزود: وقتی که از حیث فیزیک بازیگر خیالم راحت می‌شود به سراغ مراحل بعدی می‌روم، چون تست بازیگر هم ضروری است و نمی‌شود از آن اجتناب کرد.
 
کارگردان فیلم «بودن یا نبودن» درباره پُست انتخاب بازیگر در فیلم‌ها هم گفت: به دلیل آنکه اولویتم در انتخاب بازیگر فیزیک است و بازیگران خیلی زیادی را ممکن است نشناسم،‌ در این کار بیشتر به دستیاران کارگردان تکیه می‌کنم و ویژگی‌هایی که مد نظرم است را مطرح می‌کنم. هرچند گاهی هم ممکن است مجبور شوم از انتخاب‌هایی که صورت گرفته فاصله بگیرم چون به هر حال باید استعدادی هم وجود داشته باشد.
 
دوست دارم یک روزی این تجربه را داشته باشم که...
عیاری در ادامه به جلسات روخوانی فیلمنامه اشاره و اظهار کرد: دوست دارم یک روزی این تجربه را داشته باشم که در یک سالن با همه بازیگران بنشینم و فیلمنامه را بخوانیم، چون فکر می‌کنم این تجربه که هرگز به آن نزدیک نشدم به من خیلی کمک خواهد کرد.
 
این کارگردان در بخش دیگری از این نشست با تأکید بر اینکه بی‌ استعدادترین آدم روی کره زمین برای بازیگری است، گفت: از اینکه بازی کنم خجالت می‌کشم و چون استعداد آن را هم ندارم هیچ گاه برای بازیگرم بازی نمی‌کنم.
 
او در این باره با اشاره به اینکه احساس می‌کند سینما در او سرشته شده و البته بد هم سرشته نشده است، افزود: به آن چیزی که از فکرم تراوش کرده و در قالب یک شخصیت آن را نوشته‌ام، اطمینان دارم. این کار مثل این است که به بازیگر گفته باشم از او چه می‌خواهم و البته اگر نیاز باشد آنچه را در نظرم است برای بازیگر تحلیل می‌کنم و بیشتر حرف می‌زنم.
 
مهدی هاشمی در بازیگری مرا به عرش می‌رساند
 وی در ادامه با اشاره به بازی مهدی هاشمی که در چند فیلم و سریال با عیاری همکاری داشته است،‌ بیان کرد: مهدی هاشمی در بازیگری مرا به عرش می‌برد. او تجربه خوبی برای من بود که اولین همکاری‌مان در سریال «هزاران چشم» رقم خورد.
 
عیاری گفت: مهدی هاشمی با فروتنی تمام در آنجا خود را به من سپرد، به طوری که وقتی برای یک صحنه که یک هنرور در مقابل او بود،‌ 111 برداشت داشتیم، در حالی که می‌توانست با سگرمه‌هایش مرا نابود کند با فروتنی کامل مرا تا برداشت 111 برد و اصلا هم فکر نمی‌کرد که یک هنرور در مقابلش چطور چنین فرسایش و خستگی را ایجاد کرده است.
 
کارگردان «بیدار شو آرزو» سپس خطاب به بازیگرانی که در این نشست حاضر بودند، اظهار کرد: گاهی به تمرکز و قدرت برخی بازیگران که بدون توجه به دیگران و بدون خجالت جلوی دوربین کار می‌کنند، حسادت می‌کنم.
 
ما کارگردان‌ها به شما احتیاج داریم
 او همچنین پس از دریافت لوح تقدیری که از سوی انجمن بازیگران خانه سینما دریافت کرد، خطاب به حاضران در سالن گفت: هر وقت فیلمی از کورو ساوا می‌بینید، یاد من بیفتید و یادتان باشد که بازیگری چه اهمیتی دارد، چرا که ما کارگردان‌ها و فیلمسازان به شدت به شما احتیاج داریم و شما سازندگان اصلی فیلم هستید.
 
عیاری افزود: یک زمانی آزرده بودم و در انتظار روزی به سر می‌بردم که به سینمای انیمیشن بروم تا مثلا از بازیگری مثل امین تارخ چند عکس بگیرم و با کامپیوتر اثرم را طوری پیش ببرم که لحظه به لحظه‌اش طبق خواست خودم باشد، اما بعد دیدم این خیلی اشتباه است.
 
خبر جدید از امنیت شغلی و بیمه سینماگران؟
 امین تارخ هم در انتهای این نشست در پاسخ به سوال یکی از حاضران درباره امنیت شغلی گفت: این قضیه بسیار فراتر از پیگیری این انجمن است، اما مراحل ثبت در وزارت ارشاد انجام شده و در آینده نزدیک، این اقدام در وزارت کار نیز به انجام خواهد رسید.
 
او اضافه کرد: در حال حاضر وضعیت بیمه تکمیلی، خدمات درمانی و اجتماعی بسیاری از سینماگران حل شده یا در شرف حل شدن است.
 
در این نشست که علی دهکردی به همراه امین تارخ اداره آن را بر عهده داشت، آتیلا پسیانی، رامبد جوان، جمشید گرگین، فرحناز منافی ظاهر، فرامرز روشنایی، کامران ملکی و... هم حضور داشتند.